Een Intercity Direct op Rotterdam CS. © NS

Kabinet: geen extra geld voor haperende HSL

Er komt geen extra geld om de frequente treinuitval en vele vertragingen van op de HSL op te lossen. Ook zonder honderden miljoenen erbij kunnen NS en ProRail nog genoeg verbetering boeken op de peperdure spoorlijn, meent het kabinet. Ze moeten veel beter hun best doen, zegt staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Spoor).

Edwin van der Aa en David Bremmer 27-03-19, 06:01 Laatste update: 27-03-19, 06:59

NS en ProRail moeten laten zien dat ze er alles aan hebben gedaan
Staatssecretaris Van Veldhoven (Spoor) over de problemen met IC Direct

De Nederlandse Spoorwegen en spoorbeheerder ProRail roepen al een jaar om forse investeringen in de hogesnelheidsspoor. Dat presteert al sinds de oplevering in 2009 beroerd. Door mysterieuze softwareproblemen zijn er afgelopen jaar honderden IC Directs gestrand tussen Amsterdam en Breda en is de betrouwbaarheid van de snelle route verder gedaald tot een schamele 80 procent. Dit is veel lager dan het gewone railnet. Alleen met minstens 700 miljoen euro erbij kunnen een aantal forse knelpunten worden aangepakt.

Naar dat geld kunnen de twee echter fluiten. ,,NS en ProRail moeten eerst laten zien dat ze er alles aan hebben gedaan”, zegt staatssecretaris Van Veldhoven (Infrastructuur & Waterstaat) in een interview met het AD. Ze wijst op de Eurostar en de Thalys. ,,Die rijden over hetzelfde HSL-spoor en vallen zelden uit.”

De claim van NS-topman Roger van Boxtel en ProRail-baas Pier Eringa dat hun organisaties er al alles aan doen, neemt ze met een korrel zout. Het hoge snelheidsspoor is zeker geen ‘uitgeknepen sinaasappel’ zoals Van Boxtel zei. Volgens de bewindsvrouw moeten NS en ProRail eerst de softwareproblemen aanpakken en nieuwe treinen inzetten. ,,De prestaties van de IC Direct moeten robuust omhoog, ik wil minder pieken en dalen.”

Verbetering

De staatssecretaris ziet ruimte voor flinke verbetering: zo heeft NS 79 nieuwe IC Directs besteld bij fabrikant Alstom. Deze locomotieven komen vanaf 2021 op het spoor. ,,Die treinen zijn al veel beter geschikt voor de HSL, ik verwacht daar véél van.”

Verder is er de 60 miljoen euro die het vorige kabinet uittrok voor verbeteringen op de hogesnelheidslijn. Bedoeling is bijvoorbeeld dat hiermee windschermen bij het Hollands Diep worden geplaatst. Bij stormachtige wind kan de IC Direct nu niet, of veel minder hard rijden. Van Veldhoven adviseert NS verder bij Eurostar en Thalys aan te kloppen en van hen te leren. ,,Hoe doen zij het? Kan de training van machinisten worden verbeterd?”

Pas als alle mogelijke verbetermaatregelen zijn getroffen op het hogesnelheidsspoor overweegt Van Veldhoven extra investeringen. ,,Maar ik moet van elke euro goed kijken waar die voor de reiziger het meeste oplevert.”

Staatssecretaris Stientje van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat tijdens een werkbezoek © ANP

Softwarebug

Extra middelen voor het spoor lijken niet onlogisch. Het aantal treinreizigers zal komende twintig jaar verdubbelen, blijkt uit Van Veldhovens eigen Toekomstbeeld Openbaar Vervoer 2040, dat vorige maand verscheen. En de IC Direct was vorig jaar de snelst groeiende NS-route, het aantal reizigers steeg met een kwart.

Overigens maakte NS dinsdag bekend dat de softwarebug die de IC Direct-locomotieven sinds mei vorig jaar teisterde, eindelijk is opgelost. De staatssecretaris weigert echter gelijk de vlag uit te hangen. ,,Het zou fantastisch nieuws voor de reiziger zijn als het inderdaad zo is. Reizigers merkten afgelopen tijd dat de betrouwbaarheid van de IC Direct enorm is gedaald.”