Onderwijsministers Ingrid van Engelshoven (D66) en Arie Slob (ChristenUnie) hebben vandaag de invulling bekendgemaakt van het vorige maand aangekondigde ‘nationaal programma’ om onderwijsachterstanden weg te werken. Van de 8,5 miljard gaat 6 miljard euro naar het basis- en voortgezet onderwijs. Slob: ,,Dit is een fijne dag in een niet zo fijne tijd.”

Volgens de bewindsman is het programma ‘ongekend in aard en omvang'. ,,Hiermee willen we de pijn van de pandemie zoveel mogelijk verzachten.” Het programma moet vooral maatwerk bieden, zodat een leerling precies die ondersteuning krijgen die zij nodig hebben. Ook krijgen scholen in wijken ‘waar kansen niet direct voor het oprapen liggen’ extra geld om achterstanden weg te werken.

In het deltaplan worden voor meerdere jaren maatregelen bedacht die de schade moeten repareren die kinderen door schoolsluitingen en afstandsonderwijs hebben opgelopen. Daarvoor krijgen de scholen een zak met geld. Voor de 650 middelbare scholen gaat het om gemiddeld ruim 1,3 miljoen euro per school. De ongeveer 6600 basisscholen ontvangen hiervoor komend schooljaar gemiddeld 180.000 euro per school. 

Scholen moeten voor de besteding van het geld zelf plannen maken, waarbij de leraren zelf mede bepalen waar het geld naartoe moet. Slob: ,,Zonder plan, geen geld.”

Het kabinet vraagt aan basis- en middelbare scholen om leerlingen komende zomerperiode hulp en gratis bijles te geven als ze dat nodig hebben. Dat betekent dat leraren mogelijk ook in de zomervakantie aan de bak moeten. Slob benadrukt dat leraren volgens de cao recht hebben op vakantie. ,,Maar docenten die toch bijlessen willen geven, worden extra beloond.” 

Ook worden de extra middelen ingezet voor brede brugklassen. Dat zijn klassen waarin leerlingen qua niveau nog meerdere kanten op kunnen en nog niet definitief hoeven kiezen tussen vmbo, havo of vwo. Op die manier krijgen kinderen langer de tijd om de keus te maken voor de vervolgopleiding en kunnen zij eventueel op de basisschool opgelopen achterstanden nog inhalen op het voortgezet onderwijs. Ook kunnen middelbare scholen het geld steken in meer vakleerkrachten, onderwijsassistenten en ander onderwijsondersteunend personeel om leraren te ontlasten.

De Tweede Kamer riep het kabinet vorige week op om alle studenten op mbo, hbo en universiteit die vertraging hebben opgelopen, een ‘gratis’ studiejaar te geven. Aan die wens komt het kabinet nu deels tegemoet: studenten hoeven het volgende studiejaar maar de helft te betalen van het collegegeld. Volgens de minister een 'redelijk’ aanbod, dat jongeren ‘mentaal lucht geeft’. ,,Corona mag voor niemand leiden tot minder kansen.”

Dat geeft studenten volgens de bewindslieden ‘financiële ademruimte in deze moeilijke tijd’, waarin ook veel studenten hun bijbaan zijn kwijtgeraakt. Daarnaast krijgen studenten die hun recht dreigen te verliezen op hun basisbeurs (mbo) en aanvullende beurs (mbo en hoger onderwijs) een tegemoetkoming. En de ov-studentenkaart wordt verlengd met maximaal 12 maanden voor studenten, als blijkt dat zij meer tijd nodig hebben om hun diploma te halen.

Het kabinet komt ook met 645 miljoen euro compensatie omdat het hoger onderwijs veel meer studenten hebben dan verwacht. Van Engelshoven: ,,Veel meer jongeren zijn gaan studeren, omdat zij voor de pandemie bijvoorbeeld niet konden reizen.”

Minister Slob is niet bang dat een nieuw kabinet over een paar maanden het nationaal programma weer op de schop doet. Het plan is toegezegd, stelt hij, het geld is beschikbaar gesteld. ,,Bovendien vullen we hiermee Kamermoties in, die - als ik me niet vergis - unaniem zijn aangenomen.”

Studentenorganisaties zijn blij met de plannen. ,,Studenten hebben vaak te maken met studievertraging en inkomensverlies door de coronacrisis. Bovendien staat hun brede ontwikkeling onder druk. Met deze forse miljardeninvestering wordt eindelijk gehoor gegeven aan de noodzaak voor meer steun voor jongeren”, aldusvoorzitter Lyle Muns van de Landelijke Studentenvakbond. 

het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) vindt het ‘fantastisch dat het kabinet zo’n enorm financieel gebaar maakt naar studenten en goed dat de onderwijsministers in hebben gezien hoe belangrijk de financiële kant van het verhaal is’. De volgende stap is volgens deze club het opschalen van het fysieke onderwijs.

Er worden proeven gedaan met sneltesten, een middel om heropening van de middelbare scholen en het hoger onderwijs te bevorderen. Daar zal het kabinet zo snel mogelijk toe besluiten, werd vanmiddag herhaald. Dinsdag beslist het kabinet of en wanneer de middelbare scholen weer open kunnen.

Bekijk hieronder onze politieke video's: