Kabinet vreest groeiende invloed China en komt met actieplan

,,Chinese bedrijven, die werkelijk met een rugzak vol staatssteun komen, kunnen hier van alles”, waarschuwt VVD-minister Eric Wiebes van Economische Zaken. Volgens hem geeft het kabinet topprioriteit aan de aanpak van China. ,,Het kabinet is hier heel serieus mee bezig, met acht bewindspersonen, onder leiding van de premier.”

Die zet is opvallend, omdat vorige maand nog een Chinese topdelegatie door het kabinet met open armen werd ontvangen. In het bijzijn van de Chinese premier Li Keqiang werd voor zo’n 7 miljard euro aan contracten gesloten met Nederlandse bedrijven. Toen al klonken waarschuwende woorden, onder meer van China-deskundigen.

,,Nederland is supernaïef als het om China gaat”, zegt GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee. Hij waarschuwt dat China in ons land bezig is met illegale zaken, zoals bedrijfsspionage en het hacken van digitale systemen. Van der Lee: ,,Voorkom dat Nederland met zijn kennis de volgende prooi van China wordt.”

Ook D66 is bezorgd. ,,We zijn nu bezig met de uitrol van het snelle 5G-netwerk in Nederland”, aldus Kees Verhoeven van de regeringspartij. ,,Onlangs heeft Australië het Chinese bedrijf Huawei verboden om 5G in zijn land op te tuigen. De Australiërs vrezen dat Huawei gevoelige informatie doorspeelt aan de Chinese inlichtingendiensten. Ook Nederland moet deze dreiging serieus nemen”, vindt Verhoeven.

De vrees is dat China misbruik maakt van die opstelling en ervandoor gaat met waardevolle kennis en bedrijfsgeheimen. Met een nieuwe overheidsstrategie wil het kabinet oneerlijke concurrentie en bedrijfsspionage door de Chinezen voorkomen.

,,Wij nemen de zorgen op het terrein van handel en overnames zeer serieus”, zegt minister Wiebes van Economische Zaken over de toenemende invloed van China in Nederland. Daarom komt het kabinet begin volgend jaar met een nieuwe China-strategie.

,,Chinese bedrijven, die werkelijk met een rugzak vol staatssteun komen, kunnen hier van alles”, waarschuwt Wiebes. Daarom zou het ‘niet gek zijn’ als de staatssteunregels in de toekomst óók voor China gaan gelden, vindt de minister. De precieze maatregelen in de nieuwe strategie zijn nog niet bekend. ,,Ik kan niet alles uit de doeken doen”, zegt Wiebes. ,,Acht bewindspersonen zijn hier mee bezig, onder leiding van premier Rutte.”

Het kabinet is eerder gewaarschuwd voor de invloed van China. ,,Het kabinet moet meer op zijn hoede zijn”, waarschuwde hoogleraar Chinastudies Frank Pieke vorige maand in deze krant. ,,Aan zakendoen met China kleven toch echt risico’s.”

In verschillende Europese landen, zoals Frankrijk en Duitsland, is de ‘China-scepsis’ al wel toegeslagen, aldus Pieke. Dat komt door de reputatie die China heeft op het gebied van cyberspionage, bedrijfsspionage, beïnvloeding en strategische economische politiek. Nu maken veel bedrijven, ook in West-Europa, zich wel eens schuldig aan het achterhalen van elkaars bedrijfsgeheimen, zegt Pieke. ,,Maar het probleem bij China is dat het getolereerd of aangemoedigd wordt door de Chinese overheid. Al valt dat niet te bewijzen.”

Nederland moet beducht zijn, vindt Pieke, vooral als het gaat om Chinese investeringen in bedrijven die zich bezighouden met defensie en belangrijke infrastructuur. Juist daar kan China strategische politiek bedrijven. ,,Er zijn al voorbeelden van bedrijven die door China zijn gekocht met een politiek-militair doel. Een Zweeds bedrijf in ruimtevaartcommunicatietechnologie kwam zo in handen van het Volksbevrijdingsleger, het Chinese leger. Dat kan in Nederland ook gebeuren en er zijn nu beperkte regels om dat te voorkomen. Die screening moet beter.”

Vorig jaar exporteerde Nederland voor 11,4 miljard euro naar China, onder meer voedingsmiddelen en levende dieren. We importeerden voor zo’n 36 miljard euro, voornamelijk machines. Het kabinet zet de laatste tijd in op het vergroten van de handel.