Kamer steunt Hoekstra in verzet tegen eurobonds

Van de regeringspartijen zijn vooral VVD, CDA en ChristenUnie stellig, zo bleek vanochtend in de Tweede Kamer. Eurobonds zijn voor deze partijen vele bruggen te ver. ,,Wij laten ons niet chanteren”, zei Eppo Bruins van de ChristenUnie over de toegenomen druk vanuit Zuid-Europa om eurobonds in te voeren. Volgens CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt vraagt de bestrijding van de coronacrisis om een gezamenlijke inspanning, ,,maar dat is wel iets anders dan elkaars schulden over te nemen.”

De VVD stelt dat het aangaan van gezamenlijke schulden ‘niet is hoe de euro is bedoeld'. Kamerlid Aukje de Vries verwijst daarbij naar het regeerakkoord: daarin staat dat Nederland tegen de invoering van eurobonds is. 

Ook D66, dat als enige regeringspartij geen principiële bezwaren tegen eurobonds heeft, is op dit moment niet voor invoering van het middel. ,,Eurobonds bieden voor de crisis die nu voorligt geen oplossing”, aldus D66-Kamerlid Joost Sneller. Hij wijst erop dat snelheid geboden is, en dat eurobonds pas op termijn een rol kunnen spelen, indien Europa de weg inslaat naar een 'federale unie'. 

Minister Wopke Hoekstra verwelkomde de steun van de Kamer. Hij zal er bij zijn Europese collega’s op blijven hameren dat in de huidige Europese Unie lidstaten zelf verantwoordelijk zijn voor hun begrotingen en dat er geen Europese regering is. De Unie kan daardoor geen hervormingen afdwingen in landen, en zolang dat niet het geval is - en volgens hem moet dat ook zo blijven - is het ‘onredelijk’ om aan Nederlandse belastingbetalers te vragen om mee te betalen aan schulden van andere landen. 

Hoekstra vindt daarnaast dat lidstaten die door de coronacrisis in de problemen komen, een beroep kunnen doen op het Europese Stabiliteitsmechanisme (ESM), het Europese schuldenfonds dat na de kredietcrisis werd opgetuigd en waar nu ruim 400 miljard euro in zit. Nederland was hier aanvankelijk geen voorstander van, maar Hoekstra is de afgelopen weken opgeschoven, vooral omdat Duitsland hierop aanstuurt. 

De CDA-minister staat er nu voor open dat landen een beroep kunnen doen op geld uit het ESM, maar blijft weigeren om aan die aanspraken helemaal geen voorwaarden te verbinden. Hoekstra vindt dat alleen geld dat direct nodig is om medische zorg te kunnen verlenen zonder voorwaarden kan worden overgemaakt, vandaar dat hij zelf heeft geopperd om dit geld via een gift over te maken die niet terugbetaald hoeft te worden. 

Tegelijkertijd blijft Hoekstra erop hameren dat ESM-geld dat wordt gebruikt voor economisch herstel, niet zonder enige voorwaarden verstrekt mag worden. ,,Ik vind het redelijk en verstandig dat geld aanleveren hand in hand gaat met hervormingen en afspraken”, aldus de minister.

De coalitiepartijen steunen deze strenge opstelling van Hoekstra, al roept D66 hem tegelijkertijd op om aan te sluiten bij de Duitse positie, en geen ‘niet noodzakelijke’ voorwaarden te stellen. Ook oppositiepartijen GroenLinks en PvdA zijn voor openstelling van het ESM, maar vinden dat Nederland ook niet té streng moet zijn, omdat het economisch opkrabbelen van landen als Italië en Spanje ook in het belang van Nederland zelf is. ,,We moeten deze crisis niet misbruiken om hervormingen in Italië en Spanje erdoor te drukken”, aldus PvdA-Kamerlid Henk Nijboer.

Andere oppositiepartijen vinden het beroep op het ESM om verschillende redenen juist helemaal geen goed idee. Volgens PVV en Forum voor Democratie moet Nederland juist voorkomen dat er - na de hulp aan Griekenland- nog veel meer Europese miljarden naar Zuid-Europa vloeien zonder dat zeker is dat die ooit terug zullen komen. 

Ook de SP ziet er geen heil in om de crisis te lijf te gaan door in Europees verband nog meer schulden te maken. Maar de socialisten vinden het wel een goed idee om oplopende begrotingstekorten te financieren om geld bij te drukken. Dit instrument, dat bekend staat als ‘monetaire financiering’, is op dit moment verboden.