Kamer vreest volgende affaire Belastingdienst na nieuwe onthullingen

De hoop dat de Belastingdienst snel schoon schip kan maken is vooralsnog ijdel gebleken. Uit nieuwe onthullingen van Trouw en RTL Nieuws – die eerder ook al de affaire met de kinderopvangtoeslag blootlegden – blijkt dat de doorgeschoten fraudejacht zich mogelijk ook bij andere onderdelen van de fiscus heeft geopenbaard.

Ditmaal gaat het om misstanden bij de aangifte inkomstenbelasting. Naar schatting tienduizenden belastingbetalers zouden door de Belastingdienst systematisch als fraudeur zijn aangemerkt, omdat aftrekposten die ze hadden opgevoerd wel erg hoog waren. Het gaat vooral om mensen die veel zorgkosten, giften of uitgaven aan de pensioenvoorziening opvoerden als aftrekpost. Zij werden er op grond van geautomatiseerde processen uitgepikt en extra gecontroleerd.

Deze vorm van risicoselectie is bij de Belastingdienst al jaren de standaardpraktijk en is op zichzelf niet heel omstreden. Een hoge aftrekpost kan nu eenmaal duiden op fouten of misstanden en dus argwaan wekken bij de inspecteur. Maar voordat iemand als fraudeur wordt aangemerkt, kan de fiscus zich niet alleen baseren op vermoedens en moeten belastingbetalers ook een eerlijke kans krijgen zich tegen aantijgingen te verweren.

Juist op dat punt lijkt het – net als in de toeslagenaffaire – mis te zijn gegaan. Belastingbetalers werden volgens Trouw en RTL Nieuws als fraudeur aangemerkt omdát het systeem hen eruit pikte. Die werkwijze vloeide voort uit het zogeheten ‘project 1043’, dat binnen de Belastingdienst was opgezet om ‘systeemfraude’ in de inkomstenbelasting tegen te gaan.

Volgens betrokken belastingadviseurs en burgers moesten zij zelf maar bewijzen dat de beschuldiging onterecht was. Aangeleverde doktersverklaringen en kwitanties werden geweigerd (of raakten zoek) en de Belastingdienst weigerde te zeggen naar welke bewijzen zij dan wél op zoek was. Ook kregen mensen te maken met forse naheffingen en werd er, zonder dat ze het wisten, een vinkje achter hun naam gezet, waardoor zij ook in de jaren daarna nog te maken kregen met extra controles en toezicht.

_{Tekst gaat verder onder de foto}

Vooral de aantijging dat belastingbetalers moedwillig door de Belastingdienst zijn benadeeld, doet in de Tweede Kamer de alarmbellen afgaan. CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt vreest dat de fiscus opnieuw regels heeft overtreden. ,, Kennelijk is de aanpak bij de kinderopvangtoeslag ook elders bij de belastingdienst gebruikt.” Hij heeft samen met SP-collega Renske Leijten het kabinet om opheldering gevraagd. Zij noemt de nieuwe onthulling ‘angstaanjagend’.

Behalve ‘project 1043’ zijn er in de afgelopen jaren ook nog andere antifraudeprojecten binnen de Belastingdienst geweest. Deze kregen afkortingen mee als GEBO, KEF en CAF. Omdat het bij de toeslagenaffaire soms wel twee jaar duurde voordat de Kamer gevraagde stukken kreeg, willen Omtzigt en Leijten nu dat het kabinet alle informatie over alle al bekende en nog onbekende fraudeprojecten bij de Belastingdienst naar de Kamer stuurt.

Staatssecretaris Hans Vijlbrief van Financiën hoopt eind deze week het parlement nog te kunnen informeren.

Emoties liepen regelmatig hoog op bij gedupeerden in de toeslagenaffaire: