Lilianne Ploumen (PvdA) ziet regeren als optie: ‘Wij kunnen verantwoordelijkheid nemen’

VIDEODe PvdA boekt onder lijsttrekker Lilianne Ploumen geen winst: de partij blijft in de prognose steken op 9 zetels. Daarmee is het de PvdA niet gelukt uit de as te herrijzen na de historische verkiezingsnederlaag van 2017. Toch houdt Ploumen de optie open om in een nieuw kabinet te stappen.

Peter Winterman 17 mrt. 2021 Laatste update: 18-03-21, 08:04

Het behoud van 9 zetels - dit aantal kan nog licht dalen of stijgen - voelt opnieuw als een mokerslag voor de PvdA. Na vier jaar wonden likken in de oppositie hoopten de sociaaldemocraten op een wederopstanding. Want de huidige 9 zetels in het parlement zijn een dieptepunt: nooit eerder had de PvdA zó weinig Kamerleden. Ploumen en PvdA-partijvoorzitter Nelleke Vedelaar hoorden het slechte nieuws in het Volkshotel in Amsterdam, buiten het zicht van de pers.

,,Wij hadden natuurlijk op meer gehoopt, daar ben ik eerlijk over’’, liet Ploumen kort voor middernacht weten. ,,Alle mensen die op ons gestemd hebben, moeten weten: de komende jaren ga ik voor hen knokken.’’ Ze houdt nadrukkelijk de optie open dat de PvdA in een nieuw kabinet stapt. ,,Wat voor mij het allerbelangrijkste is: waar kan ik het beste voor de belangen van onze kiezers opkomen? Wij kunnen verantwoordelijkheid nemen.’’ Ploumen gaat vandaag met haar fractie overleggen.

PvdA-lijsttrekker Lilianne Ploumen. © ANP

Moeizame campagne

,,Ik ga voor dubbele getallen’’, zei Ploumen (58) bij haar aantreden als PvdA-lijsttrekker, exact twee maanden geleden. Ze nam het stokje over van Lodewijk Asscher, die aftrad vanwege zijn rol in de toeslagenaffaire. ,,Mijn motivatie is heel erg gelegen in het bestrijden van ongelijkheid’’, zei ze toen. ,,Ik zie dat de ongelijkheid in Nederland en de wereld alleen maar groter wordt.’’

Maar Ploumen slaagde er niet in die boodschap over het voetlicht te brengen. Bij televisieoptredens werd zij voortdurend geconfronteerd met de erfenis van Rutte II. VVD en PvdA tekenden tussen 2012 en 2017 voor grote bezuinigingen, onder meer op de sociale werkplaatsen. Daarop zakte de PvdA terug van 38 naar 9 zetels: de grootste verkiezingsnederlaag in de Nederlandse politieke geschiedenis.

Sorry

,,Uiteraard zeg ik sorry voor het kabinetsbeleid’’, zei Ploumen twee weken geleden in Nieuwsuur. ,,We hebben ons bezonnen.’’ Toch is de oud-minister sindsdien regelmatig in het defensief gedwongen. Zo viel CDA-leider Wopke Hoekstra haar afgelopen maandag nog aan in het tv-debat bij EenVandaag: ,,Er zitten honderdduizenden studenten met een lening op de bank dankzij de PvdA’’, tierde hij richting Ploumen.

De uit Maastricht afkomstige Amsterdamse maakte in tv-debatten niet veel indruk. Ploumen sloeg meestal een kalme, verzoenende toon aan. Het contrast met D66-lijsttrekker Sigrid Kaag - de grote winnaar van deze verkiezingen - was vrij groot: die scoorde bij kijkers consequent beter. En ook dat was in het nadeel van Ploumen. Opiniepeilers vermoeden dat een deel van het potentiële PvdA-electoraat voor Kaag heeft gekozen. In de laatste week voor de verkiezingen steeg het waarderingscijfer van Ploumen van 5,6 naar 5,8. Kaag ging bij I&O Research van 5,5 naar 6,1.

Fusie met GroenLinks

Doordat Ploumen pas twee maanden geleden op het schild is gehesen, heeft zij amper tijd gehad zich voor te bereiden op de verkiezingscampagne. Ze was dan ook een stuk minder bekend dan PvdA-kopstukken als Frans Timmermans en de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb. Die laatste werd in januari nog gezien als meest gewilde lijsttrekker, in een peiling onder PvdA-kiezers door EenVandaag.

Nu de uitslag tegenvalt, zal de roep onder de PvdA-achterban aanzwellen om met GroenLinks te fuseren. Om zo mogelijk weer een links machtsblok te kunnen vormen. Vorige week wilde Ploumen op zo’n mogelijke fusie nog niet vooruitlopen: ,,Laten we eerst maar een goed resultaat halen, dat is waar ik me nu op richt.’’

Bekijk al onze video’s over de verkiezingen in onderstaande playlist: