‘Maak verspreiden gemanipuleerde naaktbeelden strafbaar’

Het gaat om zogeheten DeepNudes, een variant op DeepFakes. In die video’s laat speciale software mensen dingen zeggen of doen die in werkelijkheid nooit zijn gebeurd. DeepNudes doen iets soortgelijks, maar de software ‘kleedt’ degene uit die op een foto staat. Zo kan een beroemdheid ook plots in een pornofilm opduiken – een bekend hoofd op een ander, naakt, lichaam – zonder ooit zelf op de set te zijn geweest.

DeepNudes zijn vrijwel alleen gericht op vrouwen, vertelt GroenLinks-Kamerlid Kathalijne Buitenweg en zijn ‘levensechter dan het ouderwetse knip-en-plakwerk’. ,,In die apps kun je foto’s alleen maar in naakte vrouwen veranderen, zelfs als je een foto van een man uploadt. Het gaat om het ontkleden, intimideren en vernederen van vrouwen.” Aan het verspreiden van de plaatjes en filmpjes is nu nauwelijks iets te doen. En als ze eenmaal online staan, zijn ze daar moeilijk weg te krijgen.

CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg vergelijkt het met wraakporno, waarin bijvoorbeeld een boze ex een seksfilmpje of naaktfoto online zet. Sinds begin dit jaar is dat strafbaar. ,,DeepNudes zijn een nieuwe loot aan die stam en heeft dezelfde ernst als wraakporno. Je gooit iemands goede naam ten grabbel. Dat zijn geen onschuldige grapjes.”

Ze maakt zich zorgen over pubers die hiervan het slachtoffer kunnen worden. ,,Zij zijn kwetsbaar en kunnen door de impact van zo’n nepfilmpje omver geduwd worden. Straffeloos. Terwijl ze er niet eens echt in zitten.” Volgens haar moer er ‘specifieke aandacht’ komen voor deze nepnaaktfilmpjes in het strafrecht. ,,De digitale ontwikkelingen gaan snel, het wetboek van strafrecht hobbelt daar achteraan.”

Volgens Buitenweg loopt het strafrecht nog achter op de ontwikkelingen in ‘de digitale wereld’. ,,Daar moeten we meer werk van maken. Dat kan niet wachten.” De twee Kamerleden willen dat minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid werk maakt van strafbaarstelling.

Ook willen zowel Buitenweg als Van Toorenburg dat er wordt nagedacht over het reguleren van alle gemanipuleerde filmpjes, de DeepFakes. Die kunnen een potentieel ontwrichtend effect hebben op de democratische rechtstaat, omdat informatie niet meer wordt vertrouwd, maar ook onterecht kan worden afgedaan als nep. Buitenweg: ,,Het moet volstrekt helder en zichtbaar zijn dat zo’n filmpje niet echt is.”

Het wordt steeds makkelijker om video’s te maken waarin een levensecht lijkend persoon iets vertelt wat in werkelijkheid nooit is gezegd: