Moet je bewijs hebben om een potentiële terrorist vast te zetten?
Ook als er nog geen waterdicht bewijs is tegen terreurverdachten, moeten zij langer in de cel kunnen worden gehouden, vindt minister Stef Blok (Veiligheid). PVV-leider Geert Wilders gaat verder: hij wil personen die door de AIVD worden gevolgd direct zes maanden opsluiten. Vijf vragen over onze terreurbestrijding.
Nemen ‘we’ veel maatregelen tegen terreur?
Het is nooit genoeg. Parijs, Brussel, Nice, Berlijn, Londen, Manchester, bij alle aanslagen bleek later dat de dader(s) ‘op enig moment’ in beeld waren bij veiligheidsdiensten. Honderd procent veiligheid creëren kán simpelweg niet, tempert ook onze Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Dick Schoof de verwachtingen. Het risico op een aanslag is formeel dan ook ‘substantieel’. Sinds de aanslagen van 11 september zijn ook steeds ruimere bevoegdheden toegekend aan onze veiligheidsdiensten. Na de aanslagen in Parijs en Brussel ging dat ook zo. Sinds de oorlog in Syrië idem. Dat geeft het gevoel dat we gaten aan het dichten zijn. Deels is dat ook zo. Vooral omdat wordt gereageerd op trends onder terroristen.
Zo nam het kabinet maatregelen toen er een trits jihadisten richting Syrië trok. Zij verliezen nu hun Nederlandse nationaliteit zonder tussenkomst van de rechter. Er wordt opgetreden tegen de financiering van terrorisme, websites die oproepen tot haat, geweld of discriminatie worden – waar het lukt – uit de lucht gehaald. Recenter nam het parlement de Tijdelijke Wet bestuurlijke maatregelen terrorismebestrijding aan, waardoor burgers die aan het radicaliseren zijn – nog zonder veroordeling – een meldplicht, contactverbod of gebiedsverbod kan worden opgelegd. Het gaat om ‘risicovolle’ personen die ineens interesse hebben voor een bepaalde plek of evenement. Bij de marathon van Rotterdam werd bijvoorbeeld een 34-jarige man aangehouden, omdat hij daar niet mocht zijn.
Is het genoeg?
Dat blijft de vraag. Terreurexperts wijzen erop dat Nederland zeker niet achterloopt qua maatregelen, bijvoorbeeld ten opzichte van andere Europese landen. Sterker nog, belangrijke adviesorganen hebben ons land al op de vingers getikt dat de randen van de rechtstaat worden geraakt. Deskundigen stellen bovendien dat Nederland al sinds de moord op Theo van Gogh veel doet aan preventie en bijvoorbeeld leraren en gemeentepersoneel alert maakt op het herkennen van radicalisering. Er zijn bij onze diensten enkele honderden aanhangers bekend. Nog eens 45 uit Syrië teruggekeerde jihadisten zijn in beeld, terwijl een ander fors aantal vastzit. Nog eens een heel stel potentiële terroristen wordt gevolgd, maar dat is arbeidsintensief, want voor ieder 'object' zijn 20 agenten nodig om hem voortdurend te schaduwen. De vrees is dat de AIVD het dus niet kan bijbenen.
Wat wil het kabinet nog meer?
Minister Blok (Veiligheid) komt vandaag met een wetsvoorstel waardoor terrorismeverdachten langer in voorlopige hechtenis kunnen worden gehouden. Zo moeten zij zonder ijzersterke bewijzen dertig dagen langer vast worden gehouden. Die extra tijd kan worden benut om ingewikkeld en daardoor tijdrovend forensisch onderzoek te doen en daarmee alsnog bewijzen te vergaren. Bovendien ligt er nu nog een wet in de Eerste Kamer die ervoor moet zorgen dat de AIVD en MIVD op grotere schaal internetverkeer mogen aftappen.
Vindt de Tweede Kamer dat genoeg?
Nee. Althans, PVV-leider Geert Wilders wil dat potentiële terroristen een half jaar preventief moeten kunnen worden opgesloten op aanwijzing van de AIVD. Dus nog voordat die persoon een strafbaar feit heeft gepleegd. Minister Blok ziet dat niet zitten, net als de meeste partijen in de Tweede Kamer. Zij vinden – net als deskundigen – dat het tegen de rechtstaat indruist om burgers op te sluiten als er nog geen concreet bewijs ligt. Bovendien wijzen experts erop dat er voor de AIVD al ‘heel weinig’ bewijs nodig is om iemand tot verdachte te bestempelen.
Hoe verhouden de maatregelen zich tot onze privacy?
Dat blijft een worsteling. Op de nieuwe aftapwet kwam al veel kritiek. De AIVD zou daardoor een soort NSA worden, naar de Amerikaanse dienst die sleepnetten over internet haalt en daarbij ook informatie van veel onschuldige burgers vergaart. Ook gemakkelijker langer vastzetten van verdachten schiet juristen in het verkeerde keelgat. Het blijft de spagaat op dit terrein: iedereen wil een aanslag voorkomen, maar niemand wil een politiestaat.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Eigenaren zonnepanelen benadeeld bij saldering per maand, CDA stelt Kamervragen
Het CDA heeft in de Tweede Kamer vragen gesteld aan minister Rob Jetten van Klimaat en Energie over hoe energieleveranciers de teruglevering van zonnepanelen verrekenen. De leveranciers moeten op jaarbasis salderen, maar het komt voor dat ze dat per maand doen. -
PREMIUMhuisarts vertelt
Op bezoek bij meneer Lobi: ‘Uw vrouw zegt dat u verslaafd bent geraakt aan de bank’
Voor onze rubriek Huisarts Vertelt schrijft Rutger Verhoeff wekelijks over patiënten die hem raken. -
PREMIUM
En weer worden er miljoenen uitgetrokken voor ventilatie op scholen: ‘Jammer dat we het er nog steeds over hebben’
Met het najaar in zicht trekt het kabinet opnieuw de knip om de ventilatie op scholen te verbeteren. Maar ook met nog eens 140 miljoen euro zijn niet alle klaslokalen aan genoeg frisse lucht te helpen. -
Interieurinfluencers laten tienduizenden mensen in hun huis kijken: 'Het is een beetje uit de hand gelopen’
Voor sommige interieurstylisten is hun eigen huis hun etalage. Ze delen foto’s en video’s van hun aangeklede woon- en slaapkamers op social media. Hoe is het om zoiets persoonlijks als je huis op het wereldwijde web te zetten? Drie stylisten slash interieurinfluencers vertellen. -
Waarom we steeds vaker een lekke band hebben op vakantie
Auto's hebben steeds vaker een lekke band in het buitenland. Tien jaar geleden ging het in 20 procent van de pechgevallen in het buitenland om een lekke band, nu is dat 29 procent. Dat meldt de Belgische mobiliteitsorganisatie VAB.
-
Kabinetsplan tegen lerarentekort: bonus voor parttime docenten die meer gaan werken
Het kabinet wil leraren die parttime voor de klas staan met extra geld verleiden om meer uren of fulltime te gaan werken. Ook komt er meer geld voor mensen die zich willen omscholen tot docent op een basis- of middelbare school. -
26
We moeten het hebben over moeder
De ideeën van minister Helder over ouderenzorg krijgen veel kritiek, maar dat ze met ideeën komt is volkomen terecht, schrijft Hans Nijenhuis in dit commentaar. -
Kamer donderdag in debat over boerenrellen met Rutte en Yeşilgöz
De Tweede Kamer gaat morgenavond in debat met premier Mark Rutte en minister van Justitie Dilan Yeşilgöz over intimiderende en rellende boerenbetogers. GroenLinks en Partij voor de Dieren kregen een ruime meerderheid voor hun verzoek.