Moet je bewijs hebben om een potentiële terrorist vast te zetten?

Het is nooit genoeg. Parijs, Brussel, Nice, Berlijn, Londen, Manchester, bij alle aanslagen bleek later dat de dader(s) ‘op enig moment’ in beeld waren bij veiligheidsdiensten. Honderd procent veiligheid creëren kán simpelweg niet, tempert ook onze Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Dick Schoof de verwachtingen. Het risico op een aanslag is formeel dan ook ‘substantieel’. Sinds de aanslagen van 11 september zijn ook steeds ruimere bevoegdheden toegekend aan onze veiligheidsdiensten. Na de aanslagen in Parijs en Brussel ging dat ook zo. Sinds de oorlog in Syrië idem. Dat geeft het gevoel dat we gaten aan het dichten zijn. Deels is dat ook zo. Vooral omdat wordt gereageerd op trends onder terroristen. 

Zo nam het kabinet maatregelen toen er een trits jihadisten richting Syrië trok. Zij verliezen nu hun Nederlandse nationaliteit zonder tussenkomst van de rechter. Er wordt opgetreden tegen de financiering van terrorisme, websites die oproepen tot haat, geweld of discriminatie worden – waar het lukt – uit de lucht gehaald. Recenter nam het parlement de Tijdelijke Wet bestuurlijke maatregelen terrorismebestrijding aan, waardoor burgers die aan het radicaliseren zijn – nog zonder veroordeling – een meldplicht, contactverbod of gebiedsverbod kan worden opgelegd. Het gaat om ‘risicovolle’ personen die ineens interesse hebben voor een bepaalde plek of evenement. Bij de marathon van Rotterdam werd bijvoorbeeld een 34-jarige man aangehouden, omdat hij daar niet mocht zijn. 

Nee. Althans, PVV-leider Geert Wilders wil dat potentiële terroristen een half jaar preventief moeten kunnen worden opgesloten op aanwijzing van de AIVD. Dus nog voordat die persoon een strafbaar feit heeft gepleegd. Minister Blok ziet dat niet zitten, net als de meeste partijen in de Tweede Kamer. Zij vinden – net als deskundigen – dat het tegen de rechtstaat indruist om burgers op te sluiten als er nog geen concreet bewijs ligt. Bovendien wijzen experts erop dat er voor de AIVD al ‘heel weinig’ bewijs nodig is om iemand tot verdachte te bestempelen.