Nieuw asielplan: bonus voor gemeenten die meer asielzoekers opnemen

Dat staat in een nieuw asielplan dat staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel, VVD) vandaag heeft besproken met de fractievoorzitters van coalitiepartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie. Daarmee wil de bewindsman invulling geven aan de wet die weigerachtige gemeenten kan dwingen tot asielopvang, melden bronnen aan deze site.

Het plan ligt gevoelig, omdat niet alle coalitiepartijen begrijpen waarom een ‘asielzoekersplafond’ nodig is. In eerdere plannen, van afgelopen zomer, stelde Van der Burg nog dat de opvangplekken voor alle asielzoekers die ons land binnenkomen eerlijk verdeeld zouden worden over de twaalf provincies, en dat de provincies dan moesten zorgen voor een evenredige verdeling over de gemeenten.

Nu sorteert hij voor op een maximumaantal asielzoekers, zodat alle gemeenten in elk geval een eerlijk steentje bijdragen aan de vastgelopen asielopvang. Nu is dat niet zo. Van de 344 gemeenten in Nederland hadden 251 op 1 september van dit jaar geen langdurige opvang voor asielzoekers.

Gemeenten die daar bovenop méér willen doen, moeten daartoe verleid worden met extra geld. Het zou gaan om ‘enkele duizenden euro's’ per asielzoeker. Met ‘een wortel in plaats van een stok’ zou Van der Burg het aantrekkelijker willen maken voor gemeenten om asielzoekers op te vangen.

Het plan zou ook een manier zijn om de grote weerstand bij Van der Burgs eigen VVD tegen een ‘dwangwet’ te doorbreken. Daar wordt al gesproken over een ‘spreid- en verleidwet’. De liberalen willen gemeenten niet dwingen. De eind augustus gesloten asieldeal in de coalitie zorgde al voor ophef in de VVD-achterban; een groot deel vond die deal te soft. Het leidde eind augustus tot een hooglopend debat tussen VVD-leden in Driebergen. Daar werd zichtbaar dat 60 procent tegen gedwongen spreiding was en 40 procent voor.

Binnen de coalitie wordt benadrukt dat het plan van Van der Burg allerminst een gelopen race is. Er leven ook zorgen over het plan. Wordt het door de VVD voorgestelde asielzoekersplafond te laag gelegd, dan moeten er mogelijk meer asielzoekers op basis van vrijwilligheid over gemeenten worden verdeeld. Dan is de kans groot dat niet genoeg gemeenten door de bonus verleid kunnen worden tot opvang en wordt het probleem dat er nu is niet opgelost, zo is de vrees.

De komende anderhalve week zal er achter de schermen nog volop worden onderhandeld en ‘aan allerlei knoppen’ gedraaid worden. Van der Burg wil zijn uiteindelijke wetsvoorstel vóór het herfstreces, dat op 21 oktober begint, af hebben.

Luister ook naar onze podcast Politiek Dichtbij, en abonneer je via Spotify of Apple:

Bekijk hier al onze video’s over de politiek: