Nodige kritiek op fletse gezicht VVD na twaalf jaar regeren: ‘Te weinig discussie in de VVD?’
De VVD viert haar 75ste verjaardag. Er is de nodige kritiek op het fletse gezicht van de partij na twaalf jaar regeren. Maar kom daar niet om bij Frits Korthals Altes, die er vrijwel vanaf het begin bij was.
Henk Vonhoff zei tegen me: we worden de grootste. Ik geloofde dat niet.
De 91-jarige Frits Korthals Altes schuift vanavond aan bij een diner voor VVD-ereleden. Een select gezelschap van zeven, waarvan de 70-jarige oud-partijleider Gerrit Zalm de jongste is. ,,Ik denk dat ik de feestavond daarna niet meer meemaak’’, glimlacht de oud-minister en voormalig voorzitter van de Eerste Kamer.
Dat feest wordt gehouden vlakbij de plek waar in het toenmalige Amsterdamse Bellevue op 24 januari 1948 de VVD werd opgericht. Het politieke landschap in Nederland was voor de oorlog versplinterd, net als nu. Na de oorlog gingen meerdere liberale bewegingen op in een nieuwe partij. ,,Dit opent de mogelijkheid tot een nieuwe politieke ontwikkeling’’, zei oprichter Pieter Oud destijds.
Korthals Altes studeerde nog. Omdat de kiesgerechtigde leeftijd nog op 23 lag en je eerder ook geen partijlid kon worden, werd hij dat pas enkele jaren later. ,,Mijn leeftijdgenoot Henk Vonhoff zei altijd tegen me: we worden een keer de grootste. Ik geloofde dat niet.’’
Middenstanders
Maar in de loop der jaren zag hij twee dingen veranderen. In de jaren ‘70 wist de partij onder Hans Wiegel een bredere groep kiezers aan te spreken. ,,We noemden ons altijd wel volkspartij, maar we werden dat toen eigenlijk pas. Voor die tijd stemden vooral middenstanders op ons. En veel boeren uit de noordelijke provincies. Maar kiezers schoven op in onze richting door de verandering in welvaart en door de ontkerkelijking. Uiteindelijk was het Frits Bolkestein die ons bij de Statenverkiezingen van 1995 voor het eerst ook echt de grootste partij van het land maakte.’’
Daarnaast zag Korthals Altes hoe andere partijen verbrokkelden. ,,Onder Mark Rutte haalt onze partij ongeveer evenveel zetels als onder Ed Nijpels in 1982. Wij zijn redelijk stabiel gebleven, maar de rest is kleiner geworden. We hebben nooit meer dan 50 zetels gehaald, zoals de PvdA en CDA ooit.’’
Kanttekeningen
Korthals Altes zet daarom kanttekeningen bij het succes van zijn partij de laatste jaren. Hij noemt de verbrokkeling van de politiek ‘een bedenkelijk verschijnsel’. De Nederlandse politiek lijkt weer net zo verdeeld als vóór de oprichting van zijn partij, wat het besturen van het land ingewikkeld maakt.
,,En ik zie zo snel niet waar daartegen is te doen. Een kiesdrempel zeggen sommigen, maar die komt er nooit. Kleine partijen stemmen niet voor iets waardoor ze zelf verdwijnen. Ze zouden wel gek zijn! En een districtenstelsel helpt ook niet. Dat kenden we voor de oorlog en toen zaten er ook zeventien partijen in de Kamer.’’
Gebrek aan visie
Visie wordt vaak achterhaald door de werkelijkheid
De VVD zal niet altijd de grootste partij blijven. Maar Korthals Altes weigert te geloven dat de VVD net als CDA en PvdA ook zal verkruimelen: ,,We hebben een redelijk trouwe achterban.’’
Alle interne kritiek binnen zijn partij, zegt hij daarom niet te begrijpen. ,,Er zou te weinig interne discussie zijn. En te weinig visie onder Rutte. Discussie is toch geen doel op zich? Het gaat om de standpunten. En als je het daar niet mee eens bent, moet je niet zeuren maar proberen die te veranderen. Zo werkt het in een partij. En visie wordt vaak achterhaald door de werkelijkheid. Daar heeft Rutte groot gelijk in. Als je maar vasthoudt aan je principes. De VVD is altijd een partij geweest voor het dragen van eigen verantwoordelijkheid en een overheid die alleen aanvult als mensen tekort komen. Daarin is niets veranderd die 75 jaar.’’
Bekijk onze video’s op het gebied van politiek in onderstaande playlist:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMOnder politici
De tol van jarenlang regeren: na jarenlang compromissen sluiten is VVD uitgehold
Elke week schrijft politiek verslaggever Hans van Soest over wat er speelt in Den Haag in Onder Politici. Deze week: de tol van jarenlang regeren. -
Dit zijn de goedkoopste auto's voor private lease
Met private lease kun je voor een vast bedrag in een gloednieuwe auto rijden. Nagenoeg alles is inbegrepen: of het nu wegenbelasting, de verzekering, onderhoud of pechhulp is, je hoeft er niet over na te denken. Dit zijn de goedkoopste modellen. -
Koken & Eten
Op kruidenpotjes zitten ook bacteriën: maak ze schoon als je voedselvergiftiging wilt voorkomen
Veel gevallen van voedselvergiftiging ontstaan thuis, aldus het RIVM. De meeste bacteriën in de keuken denk je waarschijnlijk te vinden in de keukenhanddoek, vuilnisbak of snijplank, maar uit een nieuwe studie blijkt dat kruidenpotjes nog grotere bacteriemagneten zijn. -
met video's
Minister Adema na 'politieke doodzonde': ‘Excuses aan Kamer en vooral aan de boeren’
De nieuwbakken Landbouwminister Piet Adema biedt de Tweede Kamer en ‘vooral de boeren’ zijn ‘excuses’ aan. Hij doet dit omdat hij verzuimde de Kamer te verwittigen over een gepeperde brief waarin hij door Brussel op de vingers werd getikt. -
PREMIUM19
Meer uren per dag werken in minder dagen, kan het?
Meer tijd voor ons sociale leven, minder files en minder drukte bij de kinderopvang. Om de problemen op de arbeidsmarkt aan te pakken, komt internist en hoogleraar Marcel Levi met een opmerkelijk voorstel: ga hetzelfde aantal uren werken in minder dagen.
-
Kabinet komt toch met speciale regeling voor zorgmedewerkers met long covid
Er komt toch een publieke regeling voor arbeidsongeschikte zorgmedewerkers met long covid. Minister Helder (Langdurige Zorg) wilde eerst een fonds opzetten in samenwerking met werkgevers, maar die wilden niet meewerken. -
-
-
Minister weigert klaphamerverbod, geeft geen gehoor aan ouders overleden Bram (12)
Minister Dilan Yesilgöz van Justitie en Veiligheid geeft geen gehoor aan de oproep van de ouders van Bram (12) uit Haaksbergen. Zij vindt een een landelijk verbod op klaphamers niet nodig. Gemeenten moeten dit zelf regelen, zegt zij. De VVD-fractie in de Tweede Kamer pleitte voor een landelijk verbod. -
PREMIUMOnder politici
Het roer moet om bij jeugdzorg, vindt iedereen, maar een ingreep blijft toch uit
Elke week schrijft politiek verslaggever Hans van Soest over wat er speelt in Den Haag in Onder Politici. Deze week: als Rijk en gemeenten elkaar niet meer vertrouwen.