Ombudsman: klacht over etnisch profileren niet serieus genomen
VIDEOMensen die zich etnisch geprofileerd voelen door de overheid dienen zelden een klacht in. De belangrijkste reden: klagen heeft toch geen zin. Dat moet anders, stelt Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen. ,,Dit schaadt het vertrouwen in de overheid.”
De Nationale Ombudsman onderzocht in totaal 159 meldingen na een oproep aan Nederlanders die zich slachtoffer hebben gevoeld van etnisch profileren. Uit het resultaat spreekt diep wantrouwen tegen de overheid. Driekwart van de mensen die zeggen dat ze er vanwege hun huidskleur zijn ‘uitgepikt’ heeft daar nooit een klacht over ingediend. Want, zo zegt 72 procent van deze groep: tegen de staat klagen over de staat heeft geen zin. ‘Ze’ beschermen elkaar toch, is het idee. En: het heeft pas zin om te klagen als je weet dat je in het gelijk gesteld kunt worden, zo staat te lezen in het rapport.
Het cynisme van deze groep is zorgwekkend, stelt Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen. ,,Het vertrouwen dat de overheid fouten recht zet, is kwijt’’, stelt hij. Dat de onderzochte aantallen niet heel groot zijn, zegt volgens hem niet veel. ,,Dat zagen we ook bij de toeslagenaffaire. Toen bleken er veel meer mensen gedupeerd - waarschijnlijk meer dan 20.000 - dan er bij mij geklaagd hadden.”
We weten dat etnisch profileren in Nederland voorkomt. Het gebeurt
Ambtenaar in de eer aangetast
De wet is heel helder: het is in Nederland verboden om onderscheid te maken vanwege bijvoorbeeld kleur, geloof of ras. Van Zutphen ziet dat er soms verwarring is over het begrip, maar volgens hem is er maar één uitzondering mogelijk. ,,Dan gaat het om nationaliteit. Om vast te stellen of iemand recht heeft op kinderbijslag, mag je kijken naar nationaliteit. Maar wanneer iemand op Schiphol bijvoorbeeld een Ghanees paspoort heeft, mag dat geen reden zijn om hem uit de rij te halen. Dat is gewoon fout.”
Tekst gaat verder onder de foto.
Dát de overheid zich schuldig maakt aan etnisch profileren, is volgens Van Zutphen niet langer de vraag. ,,We weten dat het in Nederland voorkomt. Het gebeurt.” Ook de leiding van de politie, douane en Belastingdienst - over wie de meeste meldingen gaan - erkent dat, stelt Van Zutphen.
Toch vinden die organisaties het lastig om het gesprek over etnische profilering aan te gaan. ,,De ambtenaar die wordt beschuldigd, voelt zich vaak in zijn professionele eer aangetast en zegt al snel: ‘Daar is geen sprake van. Deze meneer trekt de racismekaart om onder een boete uit te komen.’ Terwijl degene die het aankaart daardoor het gevoel krijgt dat ie meteen met 1-0 achter staat, omdat er tegen hem wordt gezegd: ‘Bewijs het maar.’”
Als de ambtenaar zegt: ‘Het had niks met kleur te maken dat je er bent uitgepikt’, dan moet er wel een uitleg komen waarom dat zo is
Vooroordelen
Zo komen we niet verder, stelt Van Zutphen. Waar het volgens hem mee begint, is dat degene die aan de bel trekt, serieus wordt genomen. ,,Is er een luisterend oor, wordt er goed onderzoek gedaan?”
Als ombudsman zal hij de lat voortaan hoger leggen: ,,Als de ambtenaar zegt: ‘Het had niks met kleur te maken dat je er bent uitgepikt’, dan moet er wel een uitleg komen waarom dat zo is. Wordt die uitleg niet gegeven, dan ga ik ervan uit dat het verhaal van de klager klopt.”
Volgens Van Zutphen gaat het er in de eerste plaats om dat er bij overheidsdienaren het inzicht ontstaat dat zij misschien wel vooroordelen hebben. ,,Je wilt dat ambtenaren het gesprek aan durven gaan. Dat ze eerst een stap terug doen en zich openstellen.”
Black Lives Matter
Van Zutphen ziet dat het racismedebat in Nederland intens gevoerd wordt. Hij verwijst naar de Black Lives Matter-demonstraties en de antidiscriminatiebureaus die ‘volop in de belangstelling’ staan. ,,Bij klachten over etnisch profileren, ook bij de demonstraties op het Malieveld en het Museumplein, houden we heel scherp in de gaten of er naar mensen wordt geluisterd.”
Als Nationale Ombudsman vindt hij het van groot belang dat de klachtenbehandeling bij de overheid goed is georganiseerd. ,,Het gaat me er uiteindelijk om dat het in deze organisaties beter gaat”, aldus Van Zutphen. ,,Als er een andere reactie komt dan ‘hoe komt u daar nu bij, wij doen niets fout’, dan zijn we al een heel eind.”
Bekijk hieronder onze video’s over de Nederlandse racismeprotesten:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
vraag 't vtwonen
Zo wordt je huis een oase van rust: ‘Dat is echt een basisbehoefte’
In een rustig huis is het fijn thuiskomen na een lange werkdag. Hoe maak je van je huis zo’n serene plek? We vragen het Liza Wassenaar, stylist bij vtwonen. -
commentaar25
Ook telefoonverkeer hoort controleerbaar te zijn
Mark Rutte woont al bijna dertig jaar in hetzelfde appartement, zweert nog bij zijn oude Saab en gebruikte tot voor kort nog een ouderwetse mobiele telefoon waarmee hij niet op internet kon. Onlangs moest hij een nieuwe televisie kopen, omdat zijn oude beeldbuis het moderne tv-signaal niet meer kon verwerken. Het is juist die hang naar ‘alles bij het oude laten’ die Rutte nu in de problemen brengt, schrijft politiek verslaggever Hans van Soest in dit commentaar. -
De beste games voor...
De beste games voor op een feestje: zo krijg je iedereen rondom de televisie
Gamen is meer dan alleen maar schieten of voetballen, en is vaak veel makkelijker om aan te beginnen dan je misschien denkt. In deze rubriek geven we daarom laagdrempelige tips voor games in elke situatie. Vandaag: de beste games voor tijdens een feestje. -
PREMIUMinterview
Kuipers roept op plannen te maken voor nieuwe golf: ‘Anders krijgen we in het najaar echt een probleem’
Nederland lijkt niet klaar voor een nieuwe coronagolf, maar minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid (D66) kaatst die bal deels terug. ‘Ik wil niet afschuiven, maar mensen moeten nagaan wat ze zelf kunnen doen’. -
video / update
Familie van Humeyra eist dat agenten worden ontslagen na discriminerende appjes
De familie van de eind 2018 doodgeschoten Rotterdamse scholiere Humeyra is ‘totaal van de kaart’ vanwege de racistische appjes van agenten over Humeyra. In die appjes wordt onder meer gezegd ‘weer een Turk minder’. De familie eist dat de agenten worden ontslagen, laat advocaat Richard Korver weten, die nu door de familie is benaderd. Volgens de politie ging het om cynisch bedoelde appjes gericht aan de rechtspraak, na de spijtbetuiging van de later veroordeelde dader. De agenten werden daarom ‘slechts’ berispt.
-
PREMIUM
Twentse agenten in geweer tegen aantijging van etnisch profileren: ‘We zijn gekwetst en willen dat de leiding afstand neemt’
ENSCHEDE - Het rapport van de commissie Berndsen over de kwestie Hoekerswever, laat een zweem van etnisch profileren boven het bureau in Enschede hangen. Tot ergernis van 25 leden van het politiekorps met een etnische achtergrond. Zij vinden dat de leiding die conclusie verre van zich moet werpen. -
PREMIUMINTERVIEW
Topwethouder haalt uit, stevige kritiek op Aboutaleb en stadsbestuur: ‘Van al die visies word je toch gestoord?’
Wethouder Arjan van Gils (D66) moet iets van het hart: hij is allerminst tevreden met het functioneren van de gemeente Rotterdam. In een afscheidsinterview fileert hij de ambtelijke organisatie én zijn eigen college. Ook de burgemeester kan op kritiek rekenen. ‘Het is niet de grootste teamplayer, om het zo maar te zeggen.’ -
Podcast
Nanette en Marlies verloren ongeboren baby: ‘Zoveel liefde voor zo’n ieniemini mensje’
Een zwangerschap leidt niet altijd tot een blakende, gezonde baby: per jaar verliezen in Nederland zo’n 25.000 vrouwen een ongeboren kindje. In de podcast Miskraammonologen, een productie van Ouders van Nu, AD en de regionale titels, hoor je de persoonlijke verhalen van deze vrouwen. Deze week vertellen Marlies en Nanette over hun miskramen.