,,We hebben nu echt in de thuissituatie onderzocht wat er gebeurt als jongeren een week lang afzien van schermgebruik dan wel een oranje bril in de avond dragen die de slaap verbetert", vertelt Linda van Kerkhof van het Centrum Gezondheidsbescherming (RIVM). ,,En dan zie je wel degelijk verschillen ten opzichte van normaal gebruik.”  

De uitkomst is dat allebei deze gedragsveranderingen leiden tot ongeveer twintig minuten eerder in slaap vallen en wakker worden, en tot minder klachten van slaaptekort. Van Kerkhof: ,,Dat is belangrijk, want we weten dat slaapklachten kunnen zorgen voor een slechtere concentratie overdag, mindere prestaties en op lange termijn zelfs voor gezondheidsproblemen.” 

Overigens ligt het schermgebruik van jongeren in de avond nog hoger als televisiekijken wordt meegeteld. Maar volgens het RIVM gaat het hier om een ander soort blootstelling, waarvan de effecten op de slaap niet zichtbaar zijn.

Fabrikanten van mobiele telefoons en tablets bieden tegenwoordig apps of ingebouwde filters aan die de gebruiker in de avonduren beschermen tegen te veel blauw schermlicht. Bieden die soelaas? Dat is nog niet duidelijk. 

De onderzoekers vinden vervolgonderzoek nodig om te bepalen of deze filters de gevolgen voor slaap kunnen verminderen. ,,We weten niet of blauwlichtfilters effectief zijn. Ze zorgen wél voor minder blauw licht, maar hoeveel minder? En welke reductie is nodig om de nachtrust niet te verstoren?”, vraagt het RIVM zich af. 

Dit onderzoek heeft het Rijksinstituut gedaan in samenwerking met het Amsterdam Medisch Centrum, het Nederlands Herseninstituut en Lifelines (wetenschappelijk onderzoek naar gezonder oud worden). Al eerder bleek dat driekwart van de volwassenen dagelijks 's avonds langdurig met de tablet of mobiel bezig is. 

Zorgminister Bruno Bruins (VVD) vindt dat het RIVM met dit onderzoek laat zien dat ze mogelijke nieuwe risico’s voor de veiligheid van producten signaleert en op waarde schat.  Bruins: ,,Want veel mensen gebruiken tegenwoordig telefoons, tablets en andere apparatuur met blauw licht de hele dag door. Daarom is het met het oog op de volksgezondheid goed om te weten wat de effecten kunnen zijn.”    

De Gezondheidsraad waarschuwde in 2015 voor het eerst voor de risico’s van blauw schermlicht voor de gezondheid. Verstoring van de biologische klok en oogschade werden destijds genoemd als mogelijke aandoeningen. ,,Consumenten attenderen op mogelijkheden om die risico’s te beperken, is volgens de Gezondheidsraad belangrijk.” 

Ook pleit de onafhankelijke adviesraad voor de ontwikkeling van producten die licht met minder blauw afgeven en voor meer onderzoek naar de gezondheidseffecten van led-licht.”

Dit zegt de wetenschap over (jouw) slaapproblemen: