Puber slaapt slecht door schermgebruik in de avond
Nederlandse jongeren zitten zo vaak 's avonds op hun smartphone of tablet dat ze er slaapproblemen door krijgen. Dat blijkt vandaag uit het eerste onderzoek van het RIVM naar het schermgebruik van kinderen en jongeren vlak vóór de nachtrust.
83 procent jongeren staart vlak vóór de nachtrust uren naar mobiel
Van de kinderen tussen de 8 en 13 jaar gebruikt 22 procent dagelijks een lichtgevend scherm in de avond. Onder pubers (13 tot 18 jaar) is dit zelfs 83 procent. Vaak neemt het gebruik in de avond ook aanzienlijke tijd in beslag; meer dan twee uur.
Bekend was al dat het ‘sterke’ blauw licht bij nieuwere schermen onze biologische klok beïnvloedt en dus de slaap kan verstoren. Maar ook het actief bezigen van de hersenen door appen vlak vóór de nachtrust kan een rol spelen bij insomnia. Ten derde gaan mensen door schermgebruik later slapen, maar gaat de wekker ‘s ochtends nog steeds op dezelfde tijd. Dus krijgen ze minder uren rust.
Het gevolg: jongeren die dagelijks een scherm gebruiken in het uur voor het slapen, hebben meer slaapklachten zoals later in slaap vallen, korter slapen en ’s nachts wakker worden. Bij hen komen symptomen van slaaptekort overdag, zoals moeite om wakker te blijven, ook meer voor.
Thuissituatie
,,We hebben nu echt in de thuissituatie onderzocht wat er gebeurt als jongeren een week lang afzien van schermgebruik dan wel een oranje bril in de avond dragen die de slaap verbetert", vertelt Linda van Kerkhof van het Centrum Gezondheidsbescherming (RIVM). ,,En dan zie je wel degelijk verschillen ten opzichte van normaal gebruik.”
De uitkomst is dat allebei deze gedragsveranderingen leiden tot ongeveer twintig minuten eerder in slaap vallen en wakker worden, en tot minder klachten van slaaptekort. Van Kerkhof: ,,Dat is belangrijk, want we weten dat slaapklachten kunnen zorgen voor een slechtere concentratie overdag, mindere prestaties en op lange termijn zelfs voor gezondheidsproblemen.”
Ander soort blootstelling
Overigens ligt het schermgebruik van jongeren in de avond nog hoger als televisiekijken wordt meegeteld. Maar volgens het RIVM gaat het hier om een ander soort blootstelling, waarvan de effecten op de slaap niet zichtbaar zijn.
Fabrikanten van mobiele telefoons en tablets bieden tegenwoordig apps of ingebouwde filters aan die de gebruiker in de avonduren beschermen tegen te veel blauw schermlicht. Bieden die soelaas? Dat is nog niet duidelijk.
De onderzoekers vinden vervolgonderzoek nodig om te bepalen of deze filters de gevolgen voor slaap kunnen verminderen. ,,We weten niet of blauwlichtfilters effectief zijn. Ze zorgen wél voor minder blauw licht, maar hoeveel minder? En welke reductie is nodig om de nachtrust niet te verstoren?”, vraagt het RIVM zich af.
Ook volwassene schuldig
Dit onderzoek heeft het Rijksinstituut gedaan in samenwerking met het Amsterdam Medisch Centrum, het Nederlands Herseninstituut en Lifelines (wetenschappelijk onderzoek naar gezonder oud worden). Al eerder bleek dat driekwart van de volwassenen dagelijks 's avonds langdurig met de tablet of mobiel bezig is.
Zorgminister Bruno Bruins (VVD) vindt dat het RIVM met dit onderzoek laat zien dat ze mogelijke nieuwe risico’s voor de veiligheid van producten signaleert en op waarde schat. Bruins: ,,Want veel mensen gebruiken tegenwoordig telefoons, tablets en andere apparatuur met blauw licht de hele dag door. Daarom is het met het oog op de volksgezondheid goed om te weten wat de effecten kunnen zijn.”
Oogschade
De Gezondheidsraad waarschuwde in 2015 voor het eerst voor de risico’s van blauw schermlicht voor de gezondheid. Verstoring van de biologische klok en oogschade werden destijds genoemd als mogelijke aandoeningen. ,,Consumenten attenderen op mogelijkheden om die risico’s te beperken, is volgens de Gezondheidsraad belangrijk.”
Ook pleit de onafhankelijke adviesraad voor de ontwikkeling van producten die licht met minder blauw afgeven en voor meer onderzoek naar de gezondheidseffecten van led-licht.”
Veel mensen gebruiken tegenwoordig telefoons, tablets en andere apparatuur met blauw licht de hele dag door. Daarom is het met het oog op de volksgezondheid goed om te weten wat de effecten kunnen zijn
Dit zegt de wetenschap over (jouw) slaapproblemen:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
video
Kwart van de peuters en kleuters zit dagelijks meer dan drie uur achter scherm
Een kwart van alle kinderen tot 5 jaar brengt dagelijks meer dan drie uur achter schermen door, bijvoorbeeld tv en tablet. Risico’s als overgewicht liggen op de loer. -
Koken & Eten
Zo maak je de perfecte nasi goreng
Er is geen standaardrecept voor nasi goreng. Maar houd je aan deze basisregels van Maureen Tan, auteur van de Bijbel van de Indonesische keuken, en je gebakken rijst kan niet mislukken. En heb je een restje rijst in de koelkast, dan ben je helemaal snel klaar. -
hoogleraar
'Smartphone al heel vroeg aan banden'
Om overmatig gebruik van sociale media in het gezin te voorkomen, moeten stellen daar nog vóór de geboorte van een kind afspraken over maken. Alleen zo zijn later gezagsproblemen rond schermgebruik te voorkomen. -
PREMIUMVijf vragen
Waarom wéér een coronaprik? En 4 andere vragen over de nieuwe vaccinatiecampagne
Vanaf september krijgen alle 12-plussers een nieuwe coronavaccinatie. Wordt dat de laatste coronaprik? En waarom is het nog nodig met de veel mildere omikronvariant? Vijf vragen. -
We moeten meer bewegen
Waarom het helemaal niet erg is om je tijdens je vakantie te laten gaan
We moeten meer bewegen. Hoe vind je de sport die het best bij je past? Gezondheidsjournalist Tijn Elferink en gedragswetenschapper Johnny Buivenga gaan op zoek naar de voor- en nadelen van verschillende sporten. In deel 20: met deze tips van Arie Boomsma kom je je vakantie leuk en actief door.
-
IPhone-gebruikers schrikken van hun schermtijd
In iOS 12, het nieuwste besturingssysteem van Apple, zit de nieuwe functie schermtijd. Afgelopen zondag kwamen de eerste weekrapporten over het schermgebruik en gebruikers schrikken ervan. -
Verstoorde nachtrust jongeren door intensief gebruik van beeldschermen (vijf vragen)
BREDA - Twee Twentse neurologen luidden onlangs de noodklok: ‘Het gebruik van sociale media vlak voor het slapengaan kan ernstige klachten geven bij jongeren’. Excessief beeldschermgebruik werd eerder dit jaar op het wereldcongres van kinderneurologen zelfs ‘de grootste bedreiging voor de ontwikkeling van kinderen in ontwikkelde landen’ genoemd. -
Rauwe groenten, kaneel, ananas: wat kun je écht beter laten staan als je zwanger bent?
Eten wordt een tikkeltje ingewikkelder als je zwanger bent. ,,Sommige vrouwen zijn zo bezorgd dat ze rauwe groenten negen maanden lang van hun bord bannen”, vertelt gynaecoloog Ronald Devlieger. Maar zijn die groenten dan echt zo slecht voor de baby? En hoe zit het met kaas, koffie, alcohol en voedingssupplementen? Devlieger zet alles op een rijtje.