,,Dat kan alleen als er ook duidelijke grenzen gesteld worden, daarover zijn we het roerend eens”, stelt Kuiken. Zij is het ook met haar partijgenoot Aboutaleb eens dat er de komende jaren meer geld voor ontwikkelingssamenwerking nodig is, om te voorkomen dat migranten naar Europa komen. ,,Er moet ook een verstandig Europees en Nederlands vluchtelingenbeleid gevoerd worden. Wij denken dat dat kan zónder het verdrag aan te passen.”

Aboutaleb zei in een interview met deze krant dat er grenzen zijn aan het draagvlak in Europa. ,,Je kunt alleen maar vluchtelingen toelaten in een mate die de Europese burgers accepteren.” Volgens de Rotterdamse burgemeester behoeft het VN-vluchtelingenverdrag, dat niet is toegesneden op de huidige situatie, aanpassing.

Dat klinkt als muziek in de oren van VVD-Kamerlid Malik Azmani. ,,Dat is een VVD-geluid en getuigt van realisme. Zo ken ik de heer Aboutaleb ook. Fijn dat mijn plan dat ik in 2015 heb voorgesteld nu door hem wordt overgenomen.” Azmani benadrukt dat zijn voorstel al binnen het verdrag past. ,,Maar we zijn wel bereid dat verdrag aan te passen.”

Ook het CDA noemt de woorden van Aboutaleb met het oog op het eigen verkiezingsprogramma ‘een herkenbaar geluid’. ,,Het vluchtelingenverdrag heeft een lange geschiedenis, maar biedt niet op alle vraagstukken van deze tijd een antwoord”, aldus Kamerlid Mona Keijzer. ,,Je ziet alle ellende op de Middellandse Zee. Tegelijkertijd moeten we zorgen dat mensen die gevaar lopen bescherming krijgen? Aboutaleb doet daar een herkenbare aanzet toe.”

Voor D66 blijft de grote vraag wát Aboutaleb dan precies wil aanpassen. ,,Voor ons staat het vluchtelingenverdrag buiten discussie”, zegt Kamerlid Maarten Groothuizen. ,,Maar het is makkelijk te roepen dat het verdrag moet worden aangepast. Maar hoe dan?”

SP-Kamerlid Jasper van Dijk dacht na het lezen van de uitspraken van Aboutaleb ook even dat hij met een liberaal politicus te maken had. ,,Hij neigt naar de VVD-lijn, maar hij wordt niet concreet. Het vluchtelingenverdrag moet niet veranderen; het recht op asiel moet overeind blijven. Maar Abouteleb legt wel terecht een aantal problemen op tafel. We moeten echt werk maken van de oorzaken van migratie.”

Europa kreeg de afgelopen jaren te maken met een grote vluchtelingenstroom uit voornamelijk Syrië. Een nieuwe stroom migranten uit Afrika wil ook de oversteek naar Europa wagen. Daar woedt geen oorlog, maar hebben jongeren door armoede en werkloosheid nauwelijks toekomstperspectief. Volgens Aboutaleb is dat alleen te voorkomen als de levensomstandigheden van migranten in de eigen regio verbeteren door fors te investeren in ontwikkelingssamenwerking. Dat wil de VVD juist niet. Azmani: ,,Maar we zijn wel voor betere opvang in de regio, zodat ze niet naar mensensmokkelaars gaan, met alle vreselijke gevolgen van dien.”

De PvdA is juist de partij die de afgelopen jaren 1 miljard euro heeft bezuinigd op ontwikkelingssamenwerking, sneert ChristenUnie-Kamerlid Joël Voordewind, voor wie het vluchtelingenverdrag ook heilig is. ,,Juist landen als Ethiopië en Mali hadden geprofiteerd als dat in stand was gebleven. We moeten nu een investeringsplan maken om de jongeren in die landen aan het werk te krijgen, samen met Europa.”

Volgens GroenLinks-Kamerlid Kathalijne Buitenweg is er met ontwikkelingshulp ‘enorme winst’ te behalen. De partij pleit daar al voor in het eigen verkiezingsprogramma. ,,Het is van belang dat mensen in opvangkampen daar meer perspectief krijgen.” 

Buitenweg wijst op het verschil tussen de huidige situatie en die van 2015. ,,Dat waren Syriërs wier leven in gevaar liep door de burgeroorlog daar. Nu zijn het migranten waarvan 80 procent niet in aanmerking komt voor een asielstatus. We moeten daarom akkoorden sluiten met landen in Afrika – dat kan ook binnen het vluchtelingenverdrag – dat zij hun burgers die geen recht hebben op asiel in Europa terugnemen. Maar dat staat nog in de kinderschoenen.''