Rutte breekt lans voor 'sleepwet' na geslaagde hackoperatie AIVD

VideoPremier Mark Rutte pleit er voor om inlichtingendiensten meer bevoegdheden te geven zodat ze meer mogelijkheden hebben om hackers op te sporen die achter cyberaanvallen zitten. Hij brak tijdens zijn persconferentie een lans voor de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (Wiv).

ANP | Maarten van Ast & Haytze Teerink 26-01-18, 17:38 Laatste update: 26-01-18, 18:47

Premier Mark Rutte tijdens zijn wekelijkse persconferentie na afloop van de ministerraad. © ANP

Hij wilde niets zeggen over de operatie zelf. In algemene zin wilde hij wel kwijt dat de nieuwe wet de diensten de mogelijkheid geeft om patronen te herkennen en niet alleen individuele aanvallen. Dat is volgens hem belangrijk voor de opsporing. ,,En daarvoor heb je de nieuwe Wiv nodig'', aldus Rutte.

Uit onderzoek van Nieuwsuur en de Volkskrant blijkt dat de Nederlandse inlichtingendiensten cruciale informatie van een Russische hackgroep hebben onderschept.

Ollongren

Hij zegt net als Minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) ,,trots'' te zijn op de AIVD en MIVD. Rutte wijst erop dat diensten van andere landen al ruimere bevoegdheden hebben. Over de nieuwe wet wordt in maart een raadgevend referendum gehouden.

Over betrokkenheid van de AIVD en MIVD bij een FBI-onderzoek naar Russische inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2016 willen Rutten en Ollongren echter niets kwijt. ,,Over wat kranten vandaag melden kan ik niets zeggen," aldus de bewindsvrouw vanmorgen. Hoewel Ollongren hier niet op wil ingaan, wijst ze wel op jaarverslagen van de AIVD, waarin wordt gewezen op het gevaar van digitale spionage.

Ollongren wilde ook geen verband leggen tussen het nieuws over de Nederlandse veiligheidsdiensten en het referendum dat op 21 maart wordt gehouden over de 'sleepwet'. Die moet veiligheidsdiensten ruimere mogelijkheden bieden digitale informatie te onderscheppen. Tegenstanders vrezen voor een aantasting van de privacy.

Bewijs

Een hacker van de AIVD blijkt in 2014 in een computernetwerk van een universitair gebouw naast het Rode Plein in Moskou te zijn binnengedrongen. Een jaar later ziet de AIVD hoe Russische hackers vanuit die ruimte de aanval inzetten op de Democratische Partij in de Verenigde Staten. Zes bronnen zouden aan Volkskrant en Nieuwsuur bevestigd hebben 'cruciaal bewijs' te hebben voor de Russische betrokkenheid bij de hack van de Democratische Partij.

De informatie leidt uiteindelijk tot een FBI-onderzoek naar mogelijk Russische inmenging. Eerder gaven meerdere Amerikaanse inlichtingendiensten aan dat het Kremlin achter de aanval op de Democratische Partij zat. Het werk van de AIVD ligt aan de grondslag van die stelling.

Reactie Kremlin

Het Kremlin is niet te spreken over berichtgeving over de vermeende Russische betrokkenheid bij cyberaanvallen in de Verenigde Staten. Een woordvoerder van het Kremlin zei volgens persbureau TASS dat Nederlandse media zo de ,,anti-Russische hysterie'' in de Verenigde Staten voeden.

Kremlin-woordvoerder Peskov benadrukte dat de Nederlandse inlichtingendiensten dat formeel niet hebben bevestigd. Hij trok volgens TASS de betrouwbaarheid van Nederlandse media in twijfel. De zegsman wilde verder niets kwijt over de kwestie.