In het debat op RTL 4 gingen de lijsttrekkers Mark Rutte (VVD), Geert Wilders (PVV), Wopke Hoekstra (CDA), Sigrid Kaag (D66), Jesse Klaver (GroenLinks) en Lilian Marijnissen (SP) met elkaar in debat over enkele thema's. 

Een van de vragen die de lijsttrekkers moesten beantwoorden, was wie straks de kosten van de coronacrisis moeten betalen. Alle zes vinden dat de hoogste inkomens meer moeten gaan bijdragen om onder andere de hard opgelopen staatsschuld weer af te lossen.

Toen Rutte zei dat we van hogere inkomens meer mogen vragen, viel Hoekstra hem in de reden: ,,Het is ongeloofwaardig. U hebt het hardste gevochten voor de slechtste plannen. U wilde het leenstelsel behouden en niets doen aan de flexcontracten.’’ Rutte antwoordde dat hij dat verwijt niet snapte: ,,Al dat beleid hebben we de afgelopen jaren samen gedaan.’’

Bekijk hieronder een fragment uit de discussie tussen Hoekstra en Rutte.

Klaver was niet de enige die Rutte aanviel. Ook de andere lijsttrekkers probeerden hem weg te zetten als iemand die onbetrouwbaar is. Kaag verweet Rutte dat hij mensen met een donkere huidskleur achterstelt omdat hij weigert een quotum in te stellen voor het aantal bewindslieden van allochtone afkomst.

En Wilders verweet Rutte Nederlanders te discrimineren. ,,Zij wachten jaren op een huurhuis omdat Rutte zo veel asielzoekers binnenlaat.’’ Marijnissen betichtte Rutte ervan de ongelijkheid tussen arm en rijk te hebben vergroot in de tien jaar dat hij premier was.

De VVD van Rutte staat twee weken voor de verkiezingen ver voor op de andere partijen in de peilingen. Veel lijsttrekkers zien de debatten op televisie als laatste kans om nog iets te veranderen.

Een van de slachtoffers van de toeslagenaffaire verraste premier Rutte met een ongemakkelijke confrontatie tijdens het livedebat. ,,Waarom denkt u dat u wel kan blijven?” vroeg Kristie Rongen. ,,U heeft mij in de steek gelaten en allemaal voor eigen gewin”, beet ze hem toe. Rongen is een van de duizenden ouders die in de financiële problemen zijn gekomen door de ontspoorde fraudejacht van de Belastingdienst. Zij moest enorme bedragen aan kinderopvangtoeslag terugbetalen.

,,Wow”, zei Rutte op de introductie van Rongen. ,,Heel bijzonder dat we hier zo staan.” De premier legde uit dat Rongen een van de ouders is die hij eerder op het Catshuis heeft gesproken. Rongen wilde weten waarom voormalig minister Lodewijk Asscher vanwege de affaire is gestopt als lijsttrekker van de PvdA, maar Rutte wel aanbleef. De VVD-leider gaf aan te hebben ‘nagedacht’ over zijn politieke lot. ,,Dit is zo’n schandvlek.” Maar ‘per saldo’ is er onder zijn verantwoordelijkheid ook veel goeds gebeurd, vindt Rutte.

,,Wat jullie hebben meegemaakt, is verschrikkelijk”, zei hij wel tegen Rongen. Hij benadrukte wat het kabinet naar aanleiding van het toeslagenrapport heeft gedaan om te voorkomen dat burgers in de toekomst zo in de problemen komen door het handelen van de overheid.

De lijsttrekkers stonden niet alleen tegenover elkaar, maar werden stuk voor stuk ook tegenover een kiezer gezet om te praten over een specifiek onderwerp. Kaag stond tegenover een boer, die zich verzet tegen het plan van D66 om de veestapel te halveren. Hoekstra sprak met ondernemers die bijna een jaar lang de deuren van hun restaurant hebben moeten sluiten.

Wilders trof een vrouw van Marokkaans-Nederlandse afkomst die hem aan de tand voelde over zijn immigratie- en integratiestandpunt, en Klaver sprak met een studente die haar onvrede uitte over het afschaffen van de basisbeurs. Een ondernemer die veel met zelfstandigen werkt, wilde van Marijnissen uitleg over SP-standpunten over zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers).

Naar het debat keken 1,8 miljoen mensen, blijkt uit cijfers van Stichting Kijkonderzoek. Alleen Studio Sport en het NOS Journaal van 20.00 uur werden beter bekeken.

Heb jij hulp nodig bij je partijkeuze voor de verkiezingen? Vul de Kieswijzer in: