Rutte moet hard onderhandelen voor sobere EU-begroting

Rutte beseft dat zelf maar al te goed, want zo hard als op de Griekse euro legt hij zich deze keer niet vast: hij gaat, beloofde hij gisteren de Kamer, wel ‘vreselijk zijn best doen’. Rutte weet ook dat als hij vandaag in Brussel aanschuift bij zijn 26 collega-leiders (zonder de Britten, die zijn straks toch weg) hij met zijn streven naar budgettaire nulgroei zwaar in de minderheid zit.

Mét de Europese Commissie vinden veruit de meeste lidstaten 100- à 200 miljard extra over een periode van zeven jaar niet overdreven. Er staat immers veel nieuw beleid op stapel: een Europese migratie-aanpak, Europese defensiesamenwerking, Europese bewaking van de buitengrenzen. Daarbovenop komt een gat van dik 90 miljard (op totaal 1.000 miljard over de lopende zeven jaar) door het vertrek van de Britten.

Voor veel landen is een hogere afdracht onder die omstandigheden onvermijdelijk. Of ze profiteren zodanig van ‘Brussel’ in de vorm van landbouw- of economische steun, dat ze alleen daarom al voor een groter budget zijn. Vooralsnog zitten enkel Denemarken, Zweden en Oostenrijk in het Nederlandse nulgroeikamp.

De Europese meerjarenbegrotingen zijn elke zeven jaar een slagveld. Aan de lopende gingen 29 maanden snoeiharde onderhandelingen vooraf. De laatste eindjes worden meestal nachtwerk, met het mes op tafel. Daar zijn we nog ver vandaan, wellicht komt de eindsprint pas na de Europese verkiezingen, ergens midden volgend jaar.

De informele top van morgen wordt niet veel meer dan een rituele openingsdans. EU-president Donald Tusk hoopt de discussie te kunnen concentreren rond drie vragen: welke taken de nieuwe meerjarenbegroting moet dekken, hoe hoog ze moet zijn en wanneer ze klaar moet zijn. Tusk zelf wil een ‘moderne’ begroting, met veel geld voor digitalisering, onderzoek en innovatie, zodat Europa concurrerend blijft. Daarin vinden hij en Rutte elkaar volledig.

Maar Ruttes ambities gaan zeker nog verder: Met Macron in Parijs kan misschien eindelijk het mes in de kostbare landbouwsubsidies, het klimaat is ook gunstig om steun aan achtergebleven regio’s in het zuiden, midden en oosten te koppelen aan broodnodige economische hervormingen. Als Rutte dat allemaal kan binnenhalen, vindt hij wellicht een paar euro extra voor Europa niet eens zo erg meer.