Rutte vindt excuses Wiebes na pijnlijke uitglijder ‘passend’

Premier Mark Rutte vindt het ‘passend’ dat minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) zijn excuses heeft aangeboden voor een pijnlijke uitglijder eerder deze week in Groningen. Die provincie werd opgeschrikt door een voor Nederlandse begrippen forse aardbeving, die vervolgens door de minister ‘een bevinkje’ werd genoemd.

Politieke redactie 24 mei 2019 Laatste update: 24-05-19, 17:46

Minister Wiebes en minister Ollongren bezochten Westerwijtwerd na de zware aardbeving van woensdag. Ze werden opgewacht door boze en verontruste bewoners. © ANP

Groningen wordt al jaren geplaagd door aardbevingen als gevolg van gaswinning, met veel schade aan woningen en andere gebouwen tot gevolg. De schadeafhandeling verloopt traag en stroperig en ook de beloofde versterking van onveilig geworden huizen wil maar niet op gang komen.

Minister Wiebes werkt er naar eigen zeggen nu al hard aan om het tempo op te voeren en zei gisteren tijdens een bezoek aan Groningen dat hij maatregelen niet ‘aan de hand van één bevinkje’ naar voren kan halen. Al op de dag zelf erkende hij dat dit een ‘domme verspreking’ was die geen recht deed aan de problemen die veel Groningers ondervinden.

Vanochtend bood de minister nogmaals excuses aan. ,,Dat vind ik ook passend”, aldus Rutte. ,,Want het is echt verschrikkelijk wat er gebeurd is.” Een verspreking kan een minister die zo onder druk staat volgens de premier altijd een keer overkomen: ,,Maar deze was wel echt heel erg ongelukkig.”

‘Kille bureaucraten’

Veel Groningers konden hun oren niet geloven na de blunder van Wiebes. Ook het Groningse SP-Kamerlid Sandra Beckerman reageerde woedend. ,,BEVINKJE?!’’, liet ze via Twitter weten. ,,Groningen heeft barmhartige leiders nodig, geen kille bureaucraten. Maar wat zegt verantwoordelijk minister Wiebes over gisteren? ‘Een BEVINKJE’ en hij kan geen concrete oplossingen noemen. Volstrekt onacceptabel. Volstrekt onvoldoende.’’

Na de commotie noemde Wiebes de verspreking erg vervelend. ,,Ik heb eerder juist benadrukt hoe heftig deze beving is voor de bewoners’’, liet hij weten. ,,Ik probeerde duidelijk te maken dat deze ene beving niet aanleiding is om nu opeens iets uit de mouw te toveren, maar dat we al maanden continu zoeken naar mogelijkheden voor verbetering en versnelling. Dat verdienen de Groningers.’’

Forse aardbeving

De forse aardbeving bij het dorp Westerwijtwerd van woensdag had een kracht van 3,4 op de schaal van Richter. Na de beving kwamen 912 schademeldingen binnen, waarvan er 40 zo ernstig waren dat er melding werd gedaan van een zogenoemde acuut onveilige situatie (AOS). Dertien van deze meldingen zijn inmiddels geïnspecteerd, waarbij in drie gevallen werd bevestigd dat er inderdaad sprake was van een onveilige situatie.

Rutte zegt dat de beving van afgelopen week nog maar eens onderstreept hoe nodig het is dat de gaswinning in Groningen zo snel mogelijk stopt. Het kabinet besloot vorig jaar tot een stapsgewijze afbouw. Dat kost tijd omdat bedrijven en huishoudens de gelegenheid moeten hebben om over te schakelen op alternatieven. ,,We liggen voor op schema”, aldus de minister-president. ,,Maar we blijven zoeken naar extra maatregelen om de afbouw van de gaswinning te versnellen.”

Ook bij de schadeafhandeling en de versterking moet het tempo volgens Rutte omhoog. Dat vindt ook de Nationale ombudsman Reinier van Zutphen, die vandaag een bezoek bracht aan onder andere Loppersum. ,,Dat juridisch geneuzel over één enkele scheur moet maar eens afgelopen zijn. Het wordt nu echt tijd dat er wat gebeurt in Groningen. Het duurt allemaal onaanvaardbaar lang”, vindt Van Zutphen. ,,Sommige mensen zijn al zeven jaar bezig hun schades vergoed te krijgen. Dat geeft het gevoel dat er bewuste vertragingstactiek gespeeld wordt, en dat de hele operatie gedreven wordt door geld.”

Volgens Van Zutphen ligt de oplossing in het coulanter beoordelen van de schades. ,,Erken desnoods alle schades. En beoordeel pas achteraf of de erkenning terecht was”, oppert de ombudsman als oplossing.

Emoties

Ombudsman Reinier van Zutphen. © GUUS SCHOONEWILLE

Van Zutphen zegt vooral geraakt te zijn door de emoties bij de mensen die hij sprak. ,,Moeders die zich zorgen maken over hun kinderen, omdat ze bang zijn ‘s avonds te gaan slapen. Je hoort bij die vrouwen de emotie in hun stem, en je ziet de angst in hun ogen.”

De ombudsman heeft de Groningers beloofd zo snel mogelijk terug te komen. ,,Ik laat Groningen niet meer los. Die belofte heb ik vrijdag gedaan. Ik kom op korte termijn terug” Het is volgens Van Zutphen te vroeg om te praten over stappen die hij wil nemen. ,,Ik wil eerst alles op een rijtje zetten. Maar dat er wat moet gebeuren, staat vast.”