Gert-Jan Segers (CU) en Lilian Marijnissen (SP) © GUUS SCHOONEWILLE

SP en CU: zelf aantal arbeidsmigranten bepalen

Nederland moet zelf kunnen bepalen hoeveel arbeidsmigranten hier komen werken vanuit Oost-Europese landen. Dat bepleiten oppositiepartij SP en coalitiepartij ChristenUnie vandaag in een plan.

Edwin van der Aa 11-07-19, 09:15

Ik zal het zo zeggen: het kabinet zet goede stappen, maar er is meer nodig
Gert-Jan Segers, ChristenUnie

De twee partijen willen de huidige EU-regels op de schop nemen. Ze willen dat het mogelijk wordt voor Nederland om bijvoorbeeld met Polen, Bulgarije en Roemenië onderlinge afspraken te maken over hoeveel en welk type werknemers vanuit die landen naar ons land komen. Zulke 'gereguleerde' arbeidsmigratie betekent volgens de partijen echter absoluut niet dat de grenzen dichtgaan.

Het plan druist in tegen het principe van het vrije verkeer van personen, goederen en diensten binnen de EU. Toch denken SP en ChristenUnie dat het inperken van ongebreidelde arbeidsmigratie in Brussel op tafel moet komen. Juridisch zou zo'n afspraak houdbaar moeten zijn, omdat Europese richtlijnen bij 'sociale ontwrichting' toestaan dat individuele landen zelf ingrijpen. En dat dreigt hier, oordelen ze. Niet alleen in Nederland, maar ook in landen van herkomst.

Hun plan moet voorkomen dat werknemers uit Oost- en West-Europa tegen elkaar worden uitgespeeld, moet de leegloop in die landen stoppen en ervoor zorgen dat de lonen in bepaalde sectoren, bijvoorbeeld land- en tuinbouw, sneller stijgen. Zelfs een tijdelijke stop op de komst van extra arbeidsmigranten is voor bepaalde sectoren bespreekbaar, zeggen ze. In ieder geval tot werknemers een beter salaris krijgen.

Volgens SP-leider Lilian Marijnissen moet de arbeidsmigrant beter worden beschermd. ,,De uitbuiting willen we aanpakken en de ongereguleerde markt willen we beteugelen. Onze ingreep is sociaal en biedt de mogelijkheid om per land en sector maatwerk te verrichten.''

Hogere lonen

ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers: ,,Ongereguleerde arbeidsmigratie gaat in de praktijk ten koste van arbeidsmigranten. Ze worden bijvoorbeeld in grote groepen gehuisvest tegen woekerprijzen. Via maatregelen kunnen we werkgevers dwingen te zorgen voor fatsoenlijke arbeidsomstandigheden, zoals hogere lonen.''

Volgens Marijnissen doen in Polen nu Oekraïners het werk van de mensen daar, omdat die hier aan de slag zijn. ,,Dat is eveneens een schaduwzijde van ongereguleerde arbeidsmigratie. Het is een verdienmodel geworden voor werkgevers die voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten en voor foute uitzendbureaus.''

De samenwerking tussen oppositiepartij SP en coalitiepartij ChristenUnie is opmerkelijk, omdat het kabinet zegt in het najaar zelf te komen met voorstellen rond arbeidsmigratie. Toch wil Segers zijn eigen plan trekken. ,,Ik wil een breed debat. En met goede ideeën kom je dan ver. Ik zal het zo zeggen: het kabinet zet goede stappen, maar er is meer nodig.''

Bovendien druist het voorstel in tegen een oproep van coalitiepartner D66. Die claimde dat er de komende jaren juist 50.000 arbeidsmigranten extra nodig zijn. Ook het CBS onderschreef die stelling ten dele. Segers: ,,Dat zegt men terwijl mensen hier in het Haagse Laakkwartier of de Schilderswijk thuiszitten. En Rotterdam heeft duizenden mensen in de bijstand. Die wil ik niet zomaar afschrijven.''

Beide politieke partijen waren al eerder kritisch op arbeidsmigratie. Segers gelooft dat dit plan 'nu op het juiste moment komt'. ,,Ik denk dat we in een politiek seizoen zitten, waarin men vindt dat er meer regulering nodig is. Je zag het aan de oproep van de premier om de lonen te laten stijgen en ook in de zorg klinkt de roep om minder marktwerking.''

Oekraïner

Marijnissen zegt tijdens een bezoek aan Polen te hebben gezien wat ongereguleerde arbeidsmigratie betekent voor de samenleving daar. ,,Als je daar je huis wilt verbouwen, moet je dat anderhalf jaar eerder aangeven. Dan krijg je een Oekraïner die de verbouwing komt doen, veel Poolse vakkrachten zijn vertrokken. Ook is bij de McDonald's in Polen, laag betaald werk, de chef en 80 procent van het personeel Oekraïens. Want de Polen zelf zijn er niet meer. Daar maken mensen zich zorgen over, als een hele generatie z'n biezen pakt.''

Segers hoopt dat het pact waartoe EU-lidstaten zouden moeten komen om onderling afspraken te mogen maken, veelomvattend wordt. Een van de denkrichtingen is dat er pas extra werknemers uit Oost-Europa hier mogen komen werken als binnen een sector de lonen in die branche zijn gestegen, een teken dat werkgevers al alles hebben gedaan om genoeg arbeidskrachten te vinden.

De partijen gaan hun plannen deze zomer nader uitwerken.