Het 5G-netwerk, dat de komende jaren wordt geïntroduceerd, moet nog snellere mobiele communicatie mogelijk maken © EPA

Spionagezaak dwingt kabinet tot snel besluit over aanleg 5G

De spionagezaak rondom ASML brengt het kabinet in verlegenheid. Al maanden wacht de Tweede Kamer op een besluit over de betrokkenheid van Chinese bedrijven bij de aanleg en gebruik van het nieuwe 5G-netwerk. Door dit schandaal kan het kabinet niet langer dralen.

Edwin van der Aa 11-04-19, 16:15 Laatste update: 16:35

In de Tweede Kamer is bezorgd gereageerd op het nieuws dat Chinese spionnen op grote schaal bedrijfsgeheimen hebben gestolen bij chipmachinemaker ASML. De vraag dringt zich op wat dit betekent voor de aanschaf en het gebruik van toekomstige technologieën, zoals 5G. ASML zelf bestrijdt overigens slachtoffer geworden te zijn van een Chinese samenzwering.

Vitale sectoren

Natuurlijk is technologische ontwikkeling belangrijk, maar als de Chinezen onze bedrijven leegroven, wordt het een ander verhaal
Kees Verhoeven (D66)

,,Weer bewijs dat onze vitale sectoren en dus ook 5G beschermd moeten worden”, zegt CDA-Kamerlid Joba van den Berg over de spionagezaak. En D66-Kamerlid Kees Verhoeven: ,,Natuurlijk heeft dit invloed op het vraagstuk over inmenging van China in onze vitale infrastructuur van de toekomst.”

Denk bijvoorbeeld ook aan kunstmatige intelligentie. De politieke discussie in Den Haag wordt er absoluut door geleid en is ook steeds meer prangend, aldus Verhoeven. ,,Natuurlijk is technologische ontwikkeling belangrijk, maar als de Chinezen onze bedrijven leegroven, wordt het een ander verhaal.”

Het kabinet werkt al maanden aan een nieuwe China-strategie. Op de vraag of bijvoorbeeld de Chinese telecomfabrikant Huawei nog wel 5G zou mogen uitrollen in ons land, laat minister Blok (Buitenlandse Zaken) weten: ,,Die discussie zijn we aan het voeren binnen het kabinet, of en onder welke condities, daar zullen we op korte termijn op terugkomen.’’

Essentiële visie

Het kabinet overlegt sinds november met acht bewindspersonen, onder leiding van de premier, over het 5G-netwerk. Naar verwachting komt het kabinet in mei met een standpunt. Deze visie is essentieel omdat de opvolger van 4G-mobiele netwerken, 5G, de komende jaren de markt bestormt. En daarin lopen Chinese bedrijven - zoals Huawei - voorop. Onze veiligheidsdiensten waarschuwen ondertussen al jaren tegen spionage door China.

Zo schreef de AIVD begin deze maand nog: ,,Verreweg de grootste dreiging op het gebied van economische spionage is afkomstig van China. Het land zet hierbij een breed scala aan (heimelijke) middelen in die het verdienvermogen van Nederlandse bedrijven ondermijnen en die op termijn kunnen resulteren in economische en politieke afhankelijkheden. Een van deze middelen is (digitale) economische spionage.”

Minister Wiebes (Economische Zaken) verwijst naar de waarschuwing van de AIVD. Wiebes: ,,Economische spionage is een belangrijk probleem. Bedrijven moeten alert zijn hoe ze zaken doen en met wie ze zaken doen. Overheden moeten bescherming van bedrijfsgeheimen hoog op de agenda houden.”

De Europese Unie heeft dit onderwerp al eerder deze week aangekaart tijdens een top met China. En Nederland heeft de wetgeving op het terrein van bedrijfsgeheimen onlangs aangescherpt. ,,Het is duidelijk dat economische veiligheid de komende jaren hoog op de agenda van het kabinet staat”, beweert de bewindsman.

Onder een vergrootglas

Ook internationaal ligt de positie van Huawei onder een vergrootglas. De VS waarschuwt dat China netwerkapparatuur van het bedrijf zou kunnen gebruiken voor spionage, via zogenaamde achterdeurtjes in de software. De onderneming zelf ontkent dat heftig en plaatste eerder zelfs advertenties in kranten om haar onafhankelijkheid en betrouwbaarheid te benadrukken.

De Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid komt eind mei met een risicoanalyse rondom 5G.