Staartje toeslagenaffaire: pleegde top Financiën meineed en was ‘verdwenen’ explosieve memo bekend?

Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) stelde op 14 december dat de top van de Belastingdienst het memo niet kende. Maar de parlementaire ondervragingscommissie toeslagen trok in haar eindrapport een tegenovergestelde conclusie.

De commissie, onder leiding van CDA-Kamerlid Chris van Dam, gaat volgende maand informatie uit de onder ede afgelegde verhoren naast bestaande documenten leggen en onderzoeken of er tijdens de verhoren meineed is gepleegd. ,,Dan vellen wij ons finale oordeel”, zegt Van Dam, die benadrukt dat er ‘geen directe aanleiding’ is voor de extra check.

Het memo-Palmen werd in maart 2017 geschreven door jurist Sandra Palmen-Schlangen. Het stuk zou gearchiveerd worden, maar verdween. Palmen verklaarde tijdens haar verhoor voor de Tweede Kamercommissie dat zij het ‘nooit eerder’ had meegemaakt dat haar advies niet werd opgevolgd. Als dat wel was gebeurd, was veel ouders een hoop ellende bespaard gebleven. In plaats daarvan bleef de Belastingdienst ouders beschuldigen van fraude, met loonbeslag en huisuitzettingen tot gevolg.

De oud-baas van de Belastingdienst, Jaap Uijlenbroek, stelde bij zijn verhoor dat het memo hem ‘op geen enkele manier’ had bereikt, behalve via de media. Het memo wordt echter in juni 2019 genoemd in factsheets van het ministerie, als de omvang van de fouten bij de kinderopvangtoeslag aan het licht komt. Die stukken werden toen besproken door onder meer toenmalig staatssecretaris Menno Snel en Uijlenboek. 

Ook stelt het rapport-Van Dam dat in dat gesprek de ‘DGBD’, de directeur-generaal van de Belastingdienst, de opdracht kreeg uit te zoeken waar het memo was besproken. Die functie had Uijlenbroek destijds. Die zei echter in zijn verhoor dat gesprek ‘niet precies meer tot in detail te kunnen reconstrueren’. Feit is dat in een tweede set van deze documenten de verwijzing naar het memo-Palmen was verdwenen.

Pas begin deze maand wordt het memo – ongelakt – openbaar gemaakt door Van Huffelen. CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt heeft vorige week Kamervragen gesteld over de kwestie. Hij wil een precieze reconstructie, waardoor duidelijk moet worden met wie het memo-Palmen is besproken en wat er werd uitgewisseld. In een eerdere tijdlijn die de Kamer van de staatssecretaris kreeg, kwam het memo-Palmen niet voor.

Het kabinet besloot vorige week dinsdag de compensatieoperatie te versnellen: alle gedupeerde ouders krijgen binnen vier maanden 30.000 euro overgemaakt ‘als compensatie voor het leed’. Ouders die recht hebben op een hoger compensatiebedrag komen daarvoor nog in aanmerking. Op zondag 3 januari komen de meest betrokken bewindspersonen uit het kabinet voor de tweede keer samen in het Catshuis om het over het snoeiharde eindrapport van de parlementaire ondervragingscommissie te hebben.

Bekijk hier al onze video’s over de toeslagenaffaire: