Sterk optreden van nieuwkomers Baudet en Jetten in chaotisch verkiezingsdebat

Tijdens het debat stonden vier nieuwe fractievoorzitters voor het eerst in de verkiezingsarena. Naast Baudet en Jetten waren dat Lilian Marijnissen van de SP en Klaas Dijkhoff, die voor de VVD in de frontlinie stond. Met name Dijkhoff moest zich het in het begin van debat flink verweren tegen aanvallen van zowel PVV-leider Wilders, als van coalitiegenoot Jetten. Wilders beet het spits af met het verwijt dat mensen die in de crisisjaren financieel moesten bloeden om Nederland er weer bovenop te krijgen, daar nu niets van terug zien. Dijkhoff wees naar het loonstrookje dat ‘er bij veel Nederlanders beter uit ziet’, maar moest ook erkennen dat dit ‘nog niet genoeg is’.

Het klimaatdebat staat hoog op de agenda tijdens deze verkiezingen. De ambities tussen D66 en VVD lopen ver uiteen, bleek opnieuw tijdens het debat. ,,We moeten voorop lopen in de energietransitie. Dat moet voor onze kinderen, en is goed voor de economie want we verdienen onze boterham ermee’’, is het standpunt van Jetten. Voor coalitiegenoot Dijkhoff is dat geen ‘heilig moeten’. ,,Het is geen wedstrijdje, we doen op dat gebied wat nodig is. We hoeven niet voorop te lopen.’’

Baudet mengde zich in de discussie door de zeggen dat al zijn concurrenten ‘op het verkeerde spoor zitten’, zijn stokpaardje in het klimaatdebat. De Nederlandse klimaatdoelstellingen zijn ‘extreem ambitieus, onhaalbaar’. ,,Het is een van de allerstomste voornemens die ik me kan heugen’’, aldus de voorman van Forum voor Democratie. Hij zei te verwachten dat de nieuwe senaat de Klimaatwet ‘wel zal blokkeren’. In de opiniepeilingen behoudt de coalitie bij lange na geen meerderheid meer, dus zijn de partijen dan aangewezen op steun van de oppositie.

Lilian Marijnissen maakte een sterk debuut in het tamelijk chaotische debat. De SP-fractieleider richtte haar pijlen op een vertrouwd onderwerp, de marktwerking in de zorg. Ook hier moest Dijkhoff het ontgelden, en werd er fijntjes aan herinnerd dat diens partijgenoot een ziekenhuis eerder ‘een stapel stenen’ had genoemd

PvdA-leider Lodewijk Asscher kwam onder vuur te liggen door in te stemmen met de stelling dat onderwijs, zorg en politie de afgelopen kabinetten zijn verwaarloosd. Die stap kwam hem op hoon te staan van Wilders en SP-leider Lilian Marijnissen, omdat hij met de PvdA zelf in die kabinetten heeft meegeregeerd. Asscher erkende dat hij niet alles goed heeft gedaan, maar dat hij daarvan probeert te leren, en niet vanaf de zijlijn kritiek levert zoals Wilders, die wegliep uit Rutte-I en de SP die nog nooit regeerde.

Acht fractieleiders uit de Tweede Kamer deden mee aan het eerste televisiedebat voor de Provinciale Statenverkiezingen over twee weken. De politieke kopstukken mengen zich actief in de provinciale strijd, omdat de uitkomst bepalend is voor de samenstelling voor de Eerste Kamer. Als de peilingen gelijk krijgen, is de coalitie zijn meerderheid in de senaat kwijt en moet premier Rutte op zoek naar gedoogsteun voor plannen bij de oppositie. In de meest sombere prognoses zou de coalitie maar liefst 13 van de huidige 38 verliezen.

Aan het RTL-debat deden grootste partijen in de peilingen van De Peilingwijzer mee. Dit kostte de Gert-Jan Segers ChristenUnie een plek aan de debattafel ten gunste van Thierry Baudet.