Sybrand Buma: Jan Pieterszoon Coen is onderdeel van onze historie
Hij is nog lang niet klaar met de discussie over de Nederlandse identiteit. Eerherstel voor het Wilhelmus was pas het begin. Handen af van het Mauritshuis en de Coentunnel, stelt CDA-leider Sybrand Buma aan de vooravond van de gemeenteraadsverkiezingen.
Laurens Kok en Jan Hoedeman
Er zijn mensen die het debat over de Nederlandse identiteit onnodig polariserend vinden. Sybrand Buma is er daar in ieder geval geen van. ,,De discussie over wat het is om Nederlander te zijn, wat onze historie is, wordt een ijkpunt voor de komende vier jaar'', stelt hij gedecideerd. Ook bij de komende gemeenteraadsverkiezingen zal het hierover gaan, vermoedt hij. ,,Want wij politici denken misschien dat politiek gaat over 3 procent economische groei, maar de meeste mensen gaat het vooral om de vraag welke samenleving we samen willen hebben."
Buma heeft met verbazing gekeken naar de discussie over het Haagse Mauritshuis, dat de kunststof buste van diens naamgever Johan Maurits verwijderde. Merkwaardige discussie, meent Buma. ,,Alsof je door beelden omver te werpen en namen uit te wissen een beter mens wordt. Alsof je een historie mag en kan uitwissen, vergetende dat onze identiteit is ontstaan in de geschiedenis. Dit is meer en meer een grachtengordeldiscussie aan het worden."
Het zou een farce zijn als we de Coentunnel opeens de Amsterdam Noord-tunnel Westbuis zouden noemen
Overdrijft u niet? ,,De discussie over de Coentunnel is ook al begonnen. Maar J.P. Coen is onderdeel van onze historie. Als je alles relativeert, blijft er niets over."
Coen heeft als gouverneur-generaal flink huisgehouden in Nederlands-Indië. In Duitsland en Rusland zijn verwijzingen naar Hitler en Stalin ook uit het straatbeeld verdwenen. Toch praat men erover. Verliest u nu niet zelf de nuance? ,,Die vergelijking vind ik zot. En daarbij: natuurlijk is het ook van belang om de zwarte kanten van ons verleden te belichten, maar dan moet je geen namen gaan uitwissen om daarmee een moreel betere samenleving te worden. Het zou een complete farce zijn als we de Coentunnel opeens de Amsterdam Noord-tunnel Westbuis zouden noemen. Alsof mensen dan geen Coentunnel meer zeggen!"
Het Mauritshuis verwijderde de buste, maar richtte tegelijkertijd twee wanden in om over het leven van Johan Maurits te vertellen. Die context geven, is toch precies wat u wilt? ,,Als het de bedoeling is om de geschiedenis te vertellen, dan ben ik het daar mee eens. Maar daar gaat de discussie niet over. Er wordt gedaan alsof je door een tunnel naar J.P. Coen te vernoemen zelf medeverantwoordelijk bent voor de slavernij. Alsof dat niet zo is als je die tunnel anders noemt. Onzin!"
Wat is het risico daarvan? ,,Je gooit dan weg wat je gezamenlijk deelt als nationale identiteit. Dan blijft er een relativering over, waar niets voor in de plaats komt. We moeten het door er de verhalen bij te vertellen juist wel koesteren. We dragen een collectieve verantwoordelijkheid voor het verleden met de goede en slechte kanten. Daar hebben we het mee te doen en van te leren.''
U raakte met uw pleidooi voor het Wilhelmus een gevoelige snaar. Lof en hoon waren uw deel. Ziet u politiek al verandering? ,,Het valt mij op dat de SP onder Emile Roemer, als het bijvoorbeeld over vluchtelingen ging, erg meedeed met GroenLinks en de PvdA. Lilian Marijnissen zegt nu dat zij openstaat voor vluchtelingendeals met Afrika. Roemer wilde dat nooit zeggen. Dat verwelkom ik."
U ziet in de SP een bondgenoot? ,,Je zou op het gebied van identiteit en cultuur nieuwe coalities kunnen bouwen. Dat is geen kwestie van links of rechts. Maar kijk je kosmopolitisch of zoals de gewone Nederlander er naar kijkt? Links valt uiteen in elitair links van Klaver en een volkslinks deel. Daar reken ik de SP toe."
Dit is het begin van een periode waarin wat we belangrijk vinden ook in beleid kan worden omgezet
CDA en SP waren ooit al eens de initiatiefnemers van een Nationaal Historisch Museum. Dat kwam er niet. Tijd voor een herkansing? ,,Als de SP daarin zou willen samenwerken, dan zou ik dat heel goed vinden. We hebben daar in het regeerakkoord al een gewijzigde vorm over afgesproken. Geen nationaal museum, maar wel op meerdere plaatsen in Nederland de geschiedenis beter zichtbaar maken, zoals de plaats waar de Unie van Utrecht is gesloten of het Hof van Dordrecht."
Bent u blij dat het thema nationale identiteit opduikt in de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen? Vorig jaar werkte het, nu staat het CDA er in de peilingen niet florissant bij. ,,Dit is al langer een thema, ook op lokaal niveau. Ik zie dat ook in de verkiezingsprogramma's. Het is een van de kernvraagstukken in het Nederland van nu. Mensen zijn bezig met de vraag in wat voor samenleving we leven. Ik hoop dat men in gemeenten waar dit speelt de discussie aangaat: is dit waar we heen willen?''
U was in 2014 de grootste partij met ruim 14 procent van de stemmen, nu staat u op 9 procent in de peilingen. ,,Wij staan in de peilingen op het niveau waar we voor de Tweede Kamerverkiezingen ook stonden. Ik heb alle hoeken van de peilingen gezien. Het gaat erom dat je mensen weet te overtuigen. We kunnen nu een ander CDA laten zien dan toen. Toen zaten we net in de oppositie. In mijn ogen staan we nu aan het begin van een nieuwe periode waarin we veel van wat we belangrijk vinden ook in beleid kan worden omgezet."
De lokale politici krijgen bij verkiezingen niet de credits als het landelijk niet lekker gaat. Voelt u de druk? ,,Bij een goede uitslag is altijd de vraag: van wie komt die? Natuurlijk wordt een deel van de uitslag altijd nationaal bepaald. Van mij mag men verwachten dat ik maximaal bijdraag aan het lokale succes. Het is altijd een gezamenlijkheid waarbij er ook een nationale component is, maar ik hoop dat de lokale invloed groot is, omdat het CDA daar sterk is. Nu was het makkelijker lokaal mensen op de lijst te krijgen dan de vorige keer. Dat zegt iets.''
Vreest u niet, omdat u nu regeert, met een slechte uitslag in een groef te komen waar het CDA niet meer uitkomt, zoals de PvdA overkwam? ,,De tijd is ook bij de CDA-achterban voorbij dat mensen moeten tekenen bij het kruisje omdat het CDA regeert. Daar ben ik me zeer van bewust. Per dag moeten we vertrouwen winnen. We moeten laten zien dat het CDA dat waard is.''
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.
