Premier Mark Rutte nam maandag een manifest in ontvangst van jongerenbeweging Coalitie-Y. Eén van de punten uit dat manifest is de generatietoets. © ANP/Sem van der Wal

Toets moet bepalen of beleid eerlijk is voor jongeren

Nieuwe wetten moeten voortaan worden gecheckt op de gevolgen die ze hebben voor verschillende generaties. Zo wil de Tweede Kamer voorkomen dat jongeren de dupe worden van een stapeling van nieuwe maatregelen.

Hanneke Keultjes 18-09-19, 04:00

Coalitiepartijen ChristenUnie en D66 eisen dat vandaag bij de Algemene Politieke Beschouwingen. Hun plan kan op een ruime Kamermeerderheid rekenen. Ook GroenLinks, SP, PvdA, Denk, 50Plus, Partij voor de Dieren en SGP willen zo’n zogeheten generatietoets.

Pensioenakkoord

Met de toets moet bijvoorbeeld worden bekeken wat de impact is van groot nieuw beleid, politieke en sociale akkoorden en cao’s voor verschillende generaties. D66-leider Rob Jetten wijst erop dat jongeren minder zijn vertegenwoordigd in allerlei overlegorganen terwijl het beleid ook op hen neerslaat. ,,Kijk naar het pensioenakkoord: als jongere wil je over 50 jaar ook nog een fatsoenlijke oude dag hebben. Zo’n generatietoets dwingt ons om te kijken: is beleid van vandaag wel eerlijk voor alle generaties?”

ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers noemt ook het klimaatakkoord. ,,De jongste generatie heeft daar het langst mee te maken. Dan wil je kijken: wat doet dit? Hoe houdbaar is dit beleid? Dan helpt het als een extra paar dwingende ogen van buitenaf er naar kijken.” ChristenUnie en D66 zien daarvoor een rol voor het Centraal Planbureau, het Sociaal Cultureel Planbureau en de Raad van State. Segers: ,,Zo’n onafhankelijke toets kan het uit de partijpolitiek trekken.”

Coalitie-Y

De generatietoets is één van de tien punten uit het manifest van Coalitie-Y, dat acht politieke partijen hebben ondertekend. Coalitie-Y is een initiatief van de ChristenUnie om samen met jongerenorganisaties oplossingen te bedenken voor problemen waar zij mee kampen.

D66 ondertekende dat manifest niet. Jetten: ,,Ik steun het manifest voor 99 procent. Het zijn terechte thema’s die zij aansnijden. Maar mijn handtekening staat er niet onder omdat ik geen basisbeurs wil beloven voor alle studenten met hetzelfde bedrag voor iedereen.”

Volgens ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers zou ‘het heel goed kunnen’ dat het leenstelsel voor studenten nooit zou zijn ingevoerd als er destijds al een generatietoets was geweest. ,,Ook omdat een studielening in de praktijk een belemmering blijkt voor het kopen van een huis. Dat is destijds niet voorzien.”