Siebe Riedstra, secretaris-generaal ministerie Veiligheid en Justitie © Hollandse Hoogte

Topambtenaar laconiek over gemaakte fouten in WODC-affaire

Het ministerie van Justitie en Veiligheid vindt helemaal niet dat het fouten heeft gemaakt in de WODC-affaire. Dat blijkt uit een interne brief die de hoogste ambtenaar aan medewerkers van zijn departement heeft gestuurd.

Tobias den Hartog en Koen Voskuil 09-12-17, 03:00

Nieuwsuur onthulde dat beleidsambtenaren druk zetten op wetenschappers van het onafhankelijk gewaande instituut WODC bij politiek gevoelige onderwerpen, ook al is dat bij protocol verboden.

Secretaris-generaal Siebe Riedstra schrijft echter dat ambtenaren van de afdeling beleid 'van gedachten’ moeten kunnen wisselen ‘met hun collega’s van het WODC’ over de vraag wat wordt onderzocht. ,,Daar kunnen ze zelfs over van mening verschillen, als ze er maar op een professionele manier uitkomen met elkaar en met respect voor ieder rol,’’ schrijft Riedstra in de brief, die deze krant in handen heeft.

Slechts kennisnemen

Over wie het onderzoek uitvoert, hoe dit wordt gedaan en wat de uitkomsten zijn, heeft beleid geen zeggenschap
Siebe Riedstra, Veiligheid en Justitie

De klokkenluidster die de zaak aankaartte, hekelde zulke sturing juist. De vraag wát wordt onderzocht, bepaalt immers sterk de uitkomst van een onderzoek. Ook het protocol van het WODC zegt daarover dat bewindspersonen en ambtenaren slechts kennisnemen van uitkomsten van onderzoeken. 'Dienstopdrachten om formuleringen, uitkomsten, onderzoeksmethoden (…) aan te passen of anderszins te veranderen, zijn niet mogelijk.'

SP-Kamerlid Michiel van Nispen is boos dat Riedstra schrijft dat ambtenaren zich met de onderzoeksvragen van het WODC mogen bemoeien. ,,Dit is een ernstige onderschatting van de situatie, namelijk dat er geen politieke sturing moet zijn op wetenschappelijk onderzoek.’’

Alle vrijheid

Opmerkelijk is ook dat minister Ferd Grapperhaus juist zei dat bemoeienis 'niet zo had mogen gebeuren'. Hij kondigde een serie (externe) onderzoeken aan naar de kwestie. Riedstra schrijft overigens wel dat een onderzoeker alle vrijheid hoort te hebben.

,,Over wie het onderzoek uitvoert, hoe dit wordt gedaan en wat de uitkomsten zijn, heeft beleid geen zeggenschap.’’ Hij noemt het voor iedereen frustrerend dat een dossier uit het verleden al het goede werk van de afgelopen jaren in een kwaad daglicht stelt.

Protocol aanscherpen

Dit is een ernstige onderschatting van de situatie, namelijk dat er geen politieke sturing moet zijn op wetenschappelijk onderzoek
SP-Kamerlid Michiel van Nispen

De rol van Riedstra zelf is ook interessant, omdat de topambtenaar de klacht van de klokkenluidster bij zijn aantreden in 2015 op zijn bureau kreeg. Volgens de vrouw gebeurde er niets, maar Riedstra bestrijdt dat. ,,Op het moment dat ik signalen van collega’s van het WODC ontving, ben ik daarover het gesprek met hen aangegaan. Ook heb ik het initiatief genomen het protocol aan te scherpen. Dat is gebeurd in 2016. Daarin is onder meer de onafhankelijkheid van het WODC duidelijk geborgd.’’

Voor het toch al geplaagde departement komt de kwestie uiterst ongelukkig. Juist door de debacles rond de bonnetjesaffaire van crimineel Cees H., professor Maat en het verlof van Volkert van der G. wilde het ministerie schoon schip maken. Het CDA nam het met Grapperhaus over van de VVD, dat vooral de spierballen liet rollen op het departement.

Het was de belangrijkste taak voor Riedstra, toen hij werd aangesteld: het ministerie moest niet langer informatie versluieren. Riedstra schrijft dan ook nu: 'Dit is een vervelende situatie. Juist de afgelopen tijd is onder de vlag van JenV Verandert veel in gang gezet. Juist tegengeluiden willen we serieus nemen. Zó komen we verder. Mijn oproep van ruim twee jaar geleden, staat nog steeds: trek aan de bel als er iets mis gaat.'