Twaalf IS-vrouwen en hun 28 kinderen terug naar Nederland

Het is het gevolg van een uitspraak in mei van de rechtbank in Rotterdam. Die bepaalde dat de verdachten naar Nederland moesten worden gehaald, indien mogelijk. ‘Na een zorgvuldig voorbereidingsproces, waarin alle relevante feiten en omstandigheden in ogenschouw zijn genomen, zag het kabinet een mogelijkheid tot overbrenging door middel van een speciale operatie’, schrijft minister Dilan Yesilgöz (Justitie).

Dit is de derde keer dat een groep Nederlandse vrouwen en kinderen vanuit de kampen naar Nederland wordt gehaald. De eerste keer was in juni 2021, toen ging het om één vrouw en drie kinderen. In februari van dit jaar volgde een groep van vijf vrouwen en elf kinderen. De eerste vrouw die werd teruggehaald, Ilham B. uit Gouda, kreeg 3,5 jaar cel. De rechtszaken tegen de vrouwen uit de tweede groep lopen nog. De rechtbanken leggen de afgelopen maanden hogere straffen op, omdat de vrouwen tot het laatste bij terreurgroep Islamitische Staat (IS) bleven.

De verdachten worden bij aankomst in Nederland aangehouden. De meereizende kinderen worden overgedragen aan de Raad voor de Kinderbescherming. Vanwege de verwachte terugkeer van een grote groep vrouwen heeft de overheid vorig jaar een speciaal deel van de gevangenis in Zwolle ingericht als Terrorismeafdeling, specifiek voor vrouwen. Andere Terrorismeafdelingen zijn er in de gevangenissen in Vught en Rotterdam.

Na de terugkeer van deze grote groep verblijven er, volgens inlichtingendienst AIVD, nog ruim 20 Nederlandse volwassenen in detentiekampen of gevangenissen in Noord-Syrië. De vrouwen zitten in kampen, bij hen verblijven ook nog 32 kinderen. De mannen worden vastgehouden in gevangenissen. Er is vooralsnog geen sprake van het terughalen van de kleine groep mannen.

De kampen en gevangenissen in Noord-Syrië worden bestuurd door lokale, Koerdische groeperingen. Zij gaven jaren geleden al aan alle buitenlandse vrouwen niet te willen berechten en vroegen Europese landen en Amerika om hen terug te halen. Of en zo ja wanneer de mannen worden berecht is niet duidelijk. Veel van de Europeanen zitten sinds de val van het Kalifaat, in maart 2019, vast.

Er wonen ook nog zo'n 25 Nederlandse jihadisten in noordoost-Syrië, een gebied dat nog steeds onder bestuur staat van jihadistische groeperingen.

Als VVD-kamerlid was Yesilgöz altijd een tegenstander van het terughalen van de Nederlandse vrouwen. ‘Wat de VVD betreft hebben zij hun recht om Nederlander te zijn verloren en zijn ze hier niet welkom. Laat de Koerden hen berechten, zoals de slachtoffers van IS dat ook willen’, schreef ze in november 2020 nog op Facebook.

Toch is het kabinetsbeleid inmiddels zo dat áls Nederlandse IS’ers kunnen worden opgehaald, dit ook gedaan wordt. Mits de speciale teams die dit doen niet in extreem gevaarlijk gebied hoeven te komen. Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dit om ‘te voorkomen’ dat verdachten ‘hun straf ontlopen’.

Luister ook naar onze podcast Politiek Dichtbij, en abonneer je via Spotify of Apple:

Bekijk hier al onze video’s over de politiek: