Cora van Nieuwenhuizen (minister van Infrastructuur en Waterstaat), Raymond Knops (staatssecretaris van Binnenlandse Zaken) en Carola Schouten (minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) tijdens het debat met de Tweede Kamer over de aanpak van de stikstofproblematiek. © ANP

Tweede Kamer, kabinet en provincies lopen vast in stikstofchaos

StikstofdebatNiemand in politiek Den Haag weet hoe de stikstofcrisis te lijf moet worden gegaan. Het kabinet en de provincies nemen meer bedenktijd, terwijl de coalitiepartijen een wapenstilstand hebben gesloten over inkrimping van de veestapel.

Peter Winterman 17-10-19, 21:37

Uiteindelijk heeft niemand er iets aan als ons beleid binnen een maand door de rechter wordt afgeschoten
Carola Schouten, minister van Landbouw

Minister Carola Schouten van Landbouw wilde donderdagmiddag dolgraag ‘op één lijn’ komen. In het statige Kasteel Groeneveld in Baarn praatte ze een uur lang met de gedeputeerden van twaalf provincies. Inzet: overal dezelfde stikstofregels, waardoor boeren in de ene provincie niet strenger worden aangepakt dan in de andere provincie.

Maar het lukte niet om het eens te worden. Na massale boerenprotesten trokken Friesland, Drenthe en Overijssel hun nieuwe stikstofregels in. Sommige andere provincies zwakten de regels af. Maar anderen, zoals Groningen, houden voet bij stuk: die vrezen dat afgezwakte regels ervoor zorgen dat nieuwe vergunningen straks door de rechter van tafel worden geveegd.

,,Het is complex’’, zegt minister Schouten. ,,Uiteindelijk heeft niemand er iets aan als ons beleid binnen een maand door de rechter wordt afgeschoten. Daarom is er tijd nodig om het zorgvuldig te doen.’’ Met de provincies heeft ze afgesproken om uiterlijk 1 december ‘nadere duidelijkheid’ te geven over de stikstofmaatregelen.

Geen zekerheid

Daarmee is de ‘stikstofchaos’ compleet. Sinds het kabinet begin deze maand de stikstofaanpak presenteerde, kwamen er alleen maar nieuwe vragen en onduidelijkheden. Moet de veestapel inkrimpen? Op welke wegen gaat de maximumsnelheid omlaag? Wanneer kunnen weer bouwvergunningen worden uitgedeeld? Niemand lijkt het met zekerheid te kunnen zeggen.

Of Nederland houdt zich niet aan de wet, met steun van het CDA, óf het kabinet klapt
Esther Ouwehand, Partij voor de Dieren

,,De Tweede Kamer heeft te lang keuzes uitgesteld en die moeten we nu gaan maken’’, zei D66-Kamerlid Tjeerd de Groot gisteravond tijdens het debat over de stikstofcrisis. Hij herhaalde dat de veestapel in Nederland moet halveren, om zo de stikstofneerslag in de natuur te verlagen.

Coalitiepartners VVD en CDA vielen hem op dat punt dit keer niet in de rede. De regeringspartijen lijken elkaar even te willen sparen, in afwachting van oplossingen om samen uit de impasse te komen. Wel herhaalde CDA’er Jaco Geurts in het debat dat er, zo lang hij Kamerlid is, ‘géén sprake zal zijn van gedwongen krimp van de veestapel’.

‘Kabinet klapt’

Oppositiepartijen vielen de CDA’er daar op aan. ,,Het is niet tegen te houden en u kunt dat zeker niet beloven’’, haalde GroenLinks-leider Jesse Klaver uit naar Geurts. ,,Of Nederland houdt zich niet aan de wet, met steun van het CDA, óf het kabinet klapt’’, voorspelde fractievoorzitter Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren.

De onzekerheid in het kabinet is groter geworden nu meerdere juristen waarschuwen dat de stikstofaanpak mogelijk onhoudbaar is bij de rechter. ,,Dit kabinetsbeleid is heel riskant’’, zei de Tilburgse hoogleraar Kees Bastmeijer eerder deze week. ,,Het kabinet moet aan natuurherstel doen, maatregelen nemen om de dikke stikstofdeken boven Nederland weg te halen. Pas als daar zekerheid over is, kun je weer economische activiteiten ondernemen.’’

Schouten trekt zich die kritiek aan. ,,Wij kijken daar heel goed naar’’, zegt de minister. ,,Wat wij willen is dat het juridisch houdbaar is. Tegelijkertijd hebben wij ook een verantwoordelijkheid om vergunningen mogelijk te maken.’’ Daar hamerden verschillende partijen tijdens het debat ook op. ,,De stikstofstrop gaat de bouwsector miljarden euro’s kosten’’, aldus PVV-Kamerlid Alexander Kops.

Protest

De komende weken blijven bouwbedrijven en boeren in onzekerheid over hun lot. Het kabinet en de provincies nemen die tijd om het stikstofbeleid juridisch dicht te timmeren, in de hoop dat op korte termijn weer vergunningen voor projecten kunnen worden verstrekt.

Schouten sluit niet uit dat er in de tussentijd nieuwe boerenprotesten komen. ,,Ook zonder die protesten is het wel duidelijk dat wij richting moeten gaan geven’’, aldus de minister. ,,De planten en dieren trekken niet naar Den Haag en blokkeren geen wegen’’, zei D66-Kamerlid De Groot. ,,Ze sterven in stilte.’’