VVD-politicus Hans van Baalen (60) overleden: ‘VVD-icoon laat leegte achter’

Van Baalen laat een vrouw en een zoon achter. VVD-leider Mark Rutte is ‘getroffen’ door diens overlijden, meldt de premier in een reactie. ,,We werkten sinds 1993 samen. Hans heeft een bepalende rol gespeeld in de enorme groei van de liberale fractie in het Europees Parlement. Ik koester onze vriendschap.” 

Partijvoorzitter Christianne van der Wal zegt dat Van Baalen ‘een iconische verschijning binnen de VVD’ was: ,,Een man met karakter die tientallen jaren actief is geweest voor de partij. In al die rollen heeft hij de VVD nationaal en internationaal op de kaart gezet.” En: ,,Over de hele wereld zullen liberalen hem gaan missen", meldt Van Baalens opvolger in het Europees Parlement, Malik Azmani. ,,Hans laat een groot gat achter: als VVD delegatie in het Europees Parlement gaan we vooral zijn wijze woorden en humor missen.”

In onze Nieuws Update bespraken we het overlijden van Hans van Baalen:

Van Baalen zat namens de VVD in de Tweede Kamer van 1999 tot 2009. In die jaren hield hij zich vooral bezig met defensie, Europese en Buitenlandse zaken. Hij was reserveofficier bij de Landmacht, zijn naam ging op het Binnenhof wel rond als potentiële minister van Defensie. Maar dat werd hij niet. 

Van Baalen gold als ‘hardliner’ binnen de VVD, met pleidooien om de dienstplicht in te voeren en uitspraken dat het geoorloofd is om terreurverdachten ‘onder fysieke druk te zetten'. In 2007 zei hij dat de Nederlandse bijdrage aan de oorlog in Afghanistan een ‘vechtmissie’ is: ,,Van wederopbouw is niet eens echt sprake want er staat namelijk niks.” 

De liberaal zat van 2009 tot 2019 in het Europees parlement, hij was al die tijd delegatieleider van de VVD in Brussel. Bij de verkiezingen in 2014 was Van Baalen lijsttrekker. In 2015 werd Van Baalen verkozen tot partijvoorzitter van de ALDE (Partij van de Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa). Ook was hij president van de Liberale Internationale. Een half jaar gelden werd hij benoemd in de Orde van Oranje-Nassau. Van Baalen was onlangs ook nog benoemd tot lid van de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV), die de regering adviseert over internationale zaken. 

In 2014 baarde hij opzien toen hij als Europarlementariër samen met partijleider Guy Verhofstadt zijn steun uitsprak aan pro-Europese demonstranten op het Maidanplein in Kiev (Oekraïne). ,,Als mensen zo worden afgeslacht dan moet je je uitspreken. Soms moet je dat ook ter plekke doen,” zei Van Baalen daar zelf over. ,,De demonstranten willen vrij leven, op een normale manier. En daar werd op geschoten. Het was oorlogsgebied.” 

Verhofstadt zegt verdrietig te zijn over de dood van ‘mijn vriend Hans van Baalen’. Hij was een ‘dierbare collega en gewiekste compromissensluiter in het Europees Parlement', zo schrijft hij.

Charles Michel, de voorzitter van de Raad van de Europese Unie zegt ‘een trouwe vriend en een ware liberale voorvechter’ verloren te zijn. Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Europese Commissie is naar eigen zeggen ‘kapot’ van de dood van Van Baalen.

,,We hebben bijna drie decennia samengewerkt”, memoreert D66-Europarlementariër Sophie in ‘t Veld. Ook D66 maakte lid uit van de ALDE-fractie. ,,Hans was een gul en voorkomend mens. Hij zal enorm gemist worden.” PvdA-Europarlementariër Agnes Jongerius sprak ook haar waardering uit. ,,We kruisten menigmaal de ‘politieke degens’, maar altijd op een respectvolle manier. Iets wat niet altijd meer vanzelfsprekend is.”