Waarom Forum daalt in de peilingen (en de PVV juist niet)

Er waren loftuitingen voor complotverspreider Lange Frans, een coronaontkenner als rapper Tisjeboy Jay mocht op het FvD-journaal zijn verhaal doen en Thierry Baudet noemde Viruswaarheid-kopman Willem Engel iemand die hij ‘achter de schermen steunt’. Forum voor Democratie koos de afgelopen weken nogal eens partij voor complotdenkers en coronacritici.

Die opstelling speelt de partij volgens onderzoeker Peter Kanne van I&O Research nu parten in de peilingen. Ook in die van I&O daalt Forum naar een marge van vier tot acht zetels nu, terwijl het 23 zetels wás. Dat is mijlenver achter de VVD –met ruim 40 zetels- en ook de PVV, dat op 18 tot 22 virtuele zetels kan rekenen.

Volgens Kanne is de daling van Forum deels te verklaren doordat winst van de PVV verlies voor Forum betekent. ,,De twee partijen functioneren als communicerende vaten: samen halen ze al enkele jaren rond de 30 zetels, afhankelijk van welke issues als urgent worden ervaren en de optredens van Baudet en Wilders, profiteert de ene of de andere partij’’, schrijft Kanne in een analyse. ,,De coronacrisis en de als vrij extreem ervaren standpunten van Baudet met betrekking tot de coronamaatregelen doen de balans nu in het voordeel van de PVV doorslaan.”

Volgens Kanne won FvD eerder doordat hij als eerste erin slaagde het thema ‘klimaat’ te ‘politiseren’ als fel tegenstander. Nu gooit de coronacrisis echter roet in het weten. De VVD stijgt sindsdien, terwijl de machinerie van Forum hapert.

De PVV is volgens Kanne zichtbaarder geweest voor kiezers dan Forum, maar wat nog ingewikkelder is voor Baudet: zijn achterban is verdeeld over hoe streng de maatregelen zouden moeten zijn.

40 procent van de FvD’ers zegt een strengere aanpak te willen dan het kabinet nu doet, terwijl 48 procent juist een lossere aanpak wil. Bij de PVV is dat overzichtelijker (72 procent voor strenger, 23 voor losser).

Het deel van de FvD’ers dat strengere maatregelen wil, dat ‘beschermd wil worden’, stapt daarom wellicht over naar de PVV. ,,Baudet ziet het coronavirus als een gewone griep en wil de maatregelen loslaten, en biedt de achterban – die overwegend 50-plus is – deze bescherming dus niet. De PVV en Wilders, die überhaupt een sterker profiel heeft op het issue gezondheidszorg, lijken die wel te bieden.”

Opleidingsniveau speelt hierbij een belangrijke rol, zegt Kanne. Lager opgeleiden staan in mindere mate achter het coronabeleid van het kabinet dan hoger opgeleiden. De lager opgeleiden willen vooral strengere regels (maar liefst 77 procent tegenover 70 procent van de hoger opgeleiden) ,,We zien nu voor FvD dat het aandeel lager opgeleiden in de achterban daalt, zij zoeken hun heil bij PVV of VVD”, aldus Kanne.