Weer laat het hoofdpijnministerie een VVD’er struikelen
Mark Harbers (VVD) is opgestapt als staatssecretaris van Asiel. Aanleiding is de ophef rond criminaliteitscijfers over asielzoekers waarbij ernstige misdrijven zijn verdoezeld. De doofpotcultuur blijft het ministerie achtervolgen.
Tot aan het eind blijft Mark Harbers zijn ambtenaren verdedigen. Er is níet doelbewust geprobeerd ernstige zaken te verhullen. Hij heeft in zijn anderhalf jaar als staatssecretaris op het departement van Justitie en Veiligheid niets gemerkt van een doofpotcultuur. ,,Integendeel, er wordt hard en contentieus gewerkt.’’
Dat neemt niet weg dat het ministerie wel een bedenkelijke reputatie heeft. In het vorige kabinet vertrokken VVD-ministers Opstelten en Van der Steur én staatssecretaris Teeven (ook VVD) vanwege de beruchte bonnetjesaffaire. Een affaire die onnodig uit de hand liep doordat ambtenaren te lang probeerden het eigen apparaat uit de wind te houden. Ambtenaren hielden onwelgevallige informatie achter en stonden te veel met de rug naar de buitenwereld, concludeerden onderzoekers later.
Bezem erdoor
De bezem ging door het ministerie. Er werd een programma opgezet om de doofpotcultuur onder ambtenaren te veranderen. Miljoenen euro’s werden gespendeerd aan ‘veranderestafettes en zwermsessies’.
Dat vorige week bleek dat zware misdaden door asielzoekers niet aan de Tweede Kamer waren gemeld, was voor veel partijen reden om te zeggen dat de cultuur op Justitie en veiligheid nog altijd niet is verbeterd. Dat er weer geprobeerd is om zaken te verdoezelen.
Hoewel dat volgens Harbers ‘echt niet het geval is’, is er wel stevig geblunderd. Ook door hemzelf, geeft hij toe. Hij had persoonlijk toestemming gegeven een rapportage naar de Tweede Kamer te sturen over de criminaliteitscijfers van asielzoekers. In het rapport stond dat de politie vorig jaar 4600 keer was ingeschakeld voor een incident waarbij een asielzoeker was betrokken. Uit een top 10 die erbij stond, bleek dat het vooral ging om winkeldiefstallen en zakkenrollerij. Terwijl allerlei zware misdaad, waaronder verkrachting en poging tot moord en doodslag, onder het kopje ‘overige’ werd gerubriceerd.
,,Ik had daar moeten doorvragen’’, erkende Harbers vanavond aan de Tweede Kamer. ,,Wat valt er dan allemaal onder die categorie? Dat heb ik niet gedaan.’’
(Artikel gaat verder na de foto)
Een aantal van zijn ambtenaren deed dat wél. Zij waarschuwden al bij het opstellen van het rapport dat zo’n top 10 niet kon. Dat daarmee zware delicten onderbelicht bleven. Maar er werd volgens Harbers niets mee gedaan. Er is wel over gediscussieerd, maar ‘het gebruik van een top 10 was gebruikelijk in rapportages’. Ook was er discussie over de cijferbrij, die te onoverzichtelijk zou worden. Dus werd besloten het zo te laten. ,,Een verkeerde conclusie. Die is genomen onder mijn verantwoordelijkheid’’, zei Harbers gisteren voor hij zijn ontslag aankondigde in de Tweede Kamer.
Eerder vandaag had hij premier Mark Rutte en fractievoorzitter Klaas Dijkhoff gebeld om zijn besluit mee te delen. ,,Van mij had hij niet weg gehoeven,’’ verzucht de laatste. ,,Hij heeft geen persoonlijke fout gemaakt.’’
Timing
Het vertrek van Harbers komt dan ook op een ongelukkig moment, kort voor de Europese verkiezingen van donderdag. Voor de tweede keer deze kabinetsperiode ruimt een VVD-bewindspersoon het veld. De vorige was Halbe Zijlstra, die aftrad als minister van Buitenlandse Zaken nadat hij had gelogen over zijn aanwezigheid in de datsja van Vladimir Poetin.
Dat de geloofwaardigheid van Harbers ter discussie stond, komt ook voort uit het verleden. In 2017 was informatie over criminele asielzoekers achtergehouden omdat er veel weerstand was in gemeenten tegen de komst van opvanglocaties. Dat leidde tot een storm van kritiek en juist daarom moest er nu een fatsoenlijk overzicht naar de Tweede Kamer. Harbers: ,,En hoewel ik echt geloof dat we alleen draagvlak voor ons asielbeleid kunnen houden als we transparant zijn over álles, moet ik constateren dat dat niet is gelukt.’’
Dat het ministerie in eerste instantie de politie aanwees als schuldige van het verkeerd verstrekken van cijfers, hielp Harbers niet. De politie en het Openbaar Ministerie waren woedend, omdat zij wel alle cijfers, óók die over ernstige misdrijven, aan het ministerie hadden geleverd.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMmantelzorg
‘Ik heb het idee dat ze het op mijn werk zien alsof ik twee extra vrije dagen heb’
Werk combineren met de zorg voor een van je ouders of kind, veel Nederlanders doen het. Makkelijk is het allesbehalve. 10 procent van de werkende mantelzorgers denkt na over stoppen met werken. Wat kun je doen om het vol te houden? -
PREMIUM
De rentes gaan weer omhoog, wat betekent dat voor ons spaargeld?
De tijd van negatieve rentes lijkt voorbij. Wereldwijd moet weer betaald worden voor geleend geld. Wie profiteert daarvan en wie betaalt de rekening? Vier vragen over de stijgende rente. -
VRAAG & ANTWOORD
‘Mag je autorijden met een koptelefoon op?’
‘Ik zie steeds meer mensen met een koptelefoon op achter het stuur van hun auto zitten’, schrijft lezer Hendrik de Groot in de wekelijkse vraag & antwoord-rubriek van onze autoredactie. ‘Ik heb het idee dat deze mensen de geluiden van buitenaf missen en daardoor niet goed kunnen reageren bij noodsituaties. Is dit niet verboden?’ -
37
Speciaal politieteam dat Nederlandse FBI moest worden alweer opgedoekt
Het speciale politieteam MIT dat na de moord op Derk Wiersum in 2019 was opgetuigd om de georganiseerde misdaad te bestrijden, gaat alweer op de schop. Dat is een enorme blamage voor het huidige en vorige kabinet. -
Verdoezelen asielcijfers
Harbers stapt op na rel verdoezelde asielcijfers
Staatssecretaris Mark Harbers stapt op vanwege de rel rond verdoezelde cijfers over criminele asielzoekers. De VVD-bewindsman legde vanmiddag in de Tweede Kamer verantwoording af over de grote misser op zijn ministerie. Aan het einde van het debat maakte hij zijn vertrek bekend.
-
Update/Met video
Vanaf 2026 minstens hybride warmtepomp verplicht bij vervanging cv
Vanaf 2026 worden huiseigenaren verplicht om bij vervanging van hun cv-installatie ten minste een hybride warmtepomp te laten installeren. Liever nog een volledig elektrische warmtepomp of aansluiting op het warmtenet. Het kabinet wil huiseigenaren zo dwingen sneller over te stappen op ‘groenere’ manieren om hun huis te verwarmen. -
Onkreukbare Harbers valt bij tweede grote horde
Harbers? De benoeming van het oerdegelijke VVD-Kamerlid Mark Harbers als staatssecretaris voor Immigratie en Asiel was een van de personele verrassingen in dit kabinet. De onkreukbare parlementariër moest rust en regelmaat brengen rond heikele asielthema's, maar bij de tweede grote hindernis gaat hij onderuit. -
Premier Rutte: respect voor opstappen Harbers
Premier Mark Rutte heeft respect voor het besluit van staatssecretaris Mark Harbers om af te treden. ,,Politiek kan hard zijn’’, zegt Rutte op Twitter. Ook andere politici vinden dat Harbers er verstandig aan heeft gedaan om weg te gaan.