Zoekgeraakte Nederlandse wapenzending: ‘Had ambassade in wespennest Libië niet geopend’

Ook in eerdere kwesties, zoals de burgerslachtoffers die vielen bij een Nederlandse aanval op Hawija, Irak, en de Nederlandse hulpgoederen voor Syrische opstandelingen die in verkeerde handen kwamen, kreeg de Kamer niet als vanzelf alle stukken. ,,Dat moet open en transparant.” 

Karabulut, die over de Libische kwestie Kamervragen gaat stellen, vraagt zich af of het wel verstandig was om een ambassadekantoor in Libië te openen. Tussen 2014 en 2017 was de Nederlandse ambassade in de Libische hoofdstad Tripoli gesloten en liepen de diplomatieke banden via Tunesië, omdat er in Libië sinds 2011 een oorlog woedt. ,,Moesten we wel een ambassade heropenen in dat wespennest?”

Vanwege de onveilige situatie in het land worden de Nederlandse diplomaten in Tripoli bewaakt door militairen van de Brigade Bijzondere Beveiligingsopdrachten (BSB), een eenheid van de Koninklijke Marechaussee. Die eenheid beveiligt vaker diplomaten in landen waar de veiligheidssituatie te wensen overlaat. Om te zorgen dat de beveiligers over wapens beschikte, stuurde het ministerie van Buitenlandse Zaken handvuurwapens, munitie en communicatieapparatuur per container naar Tripoli. Maar de pallet met die spullen bleek bij het ophalen leeg.

D66-Kamerlid Salima Belhaj, die benadrukt dat de inzet van de BSB onder Defensieminister Ank Bijleveld valt, wil weten of een dergelijke wapenzending de normale gang van zaken is in dergelijke gevallen. ,,Het is wel zuur dat in al het wapengekletter in Libië ook nog eens Nederlandse wapens in handen van milities zouden zijn gevallen.” Ook wil Belhaj weten welke lessen Buitenlandse Zaken uit het incident heeft getrokken.

Ook Karabulut erkent dat de levering ‘netjes via de officiële weg’ lijkt te zijn verstuurd. Er geldt een wapenembargo voor Libië, waardoor de zending werd aangemeld bij de Verenigde Naties. De VN werd ook geïnformeerd toen de pallet leeg bleek. Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken kwam ‘het grootste deel’ van de spullen uit de container ‘na een paar maanden’ weer in Nederlandse handen. Het is onbekend of de vuurwapens van het merk Glock daar ook bij horen.

,,Het ministerie zegt dat het vermiste materiaal geen invloed had op de veiligheid, maar hoe kunnen ze dat nou zo stellig zeggen?”, vraagt het SP-Kamerlid zich af. In Libië vechten milities en regeringstroepen al jaren tegen elkaar. Nederland erkent de regering van Fayez al-Sarraj in Tripoli. Hij heeft niet de macht over andere delen van het land, waar lokale stammen de dienst uitmaken.

Het is overigens niet uit te sluiten dat de Kamer wél op de hoogte is gesteld van het incident met de container in Tripoli. In 2018 stuurden stuurden ministers Stef Blok (Buitenlandse Zaken) en Ank Bijleveld (Defensie) twee keer, in mei en oktober, een vertrouwelijke brief naar de Tweede Kamer met als onderwerp ‘Libië’. Op 18 oktober 2018 werd de brief van begin oktober door de Kamercommissie die over Buitenlandse Zaken ‘voor kennisgeving aangenomen’. Het is niet bekend of die brieven betrekking hadden op het zoekgeraakte wapentuig; Kamerleden doen er daarover het zwijgen toe.