Zwaar psychisch zieke patiënt moet nog tot 2021 'beter' worden

Sinds 2015 moet de gemeente zorgen voor een 'beschermde' woonomgeving voor burgers met een psychische stoornis. De bedoeling is dat deze mensen vanuit een instellingshuis samen met andere patiënten onder begeleiding werken aan hun herstel en deelname aan de maatschappij. Soms wordt deze 'behandeling met verblijf' ook betaald door de zorgverzekeraar.

Maar duizenden mensen genezen helemaal nooit meer van hun heftige psychische aandoening en kunnen dus niet meer terug naar een zelfstandigere manier van leven en wonen. Zij hebben juist behoefte aan zware, intensieve zorg en begeleiding tot hun dood. Die betaalt alleen de overheid via de langdurige zorg. 

Dus roepen partijen als D66 en CDA al jaren dat deze groep moet worden overgeheveld naar deze permanente regeling. Voormalig staatssecretaris Martin van Rijn (PvdA) zou de voorbereidingen daarvoor treffen. Nu blijkt echter ineens uit een Kamerbrief door zijn opvolger, Paul Blokhuis (ChristenUnie), dat de overgang nog in de kinderschoenen staat en jaren in beslag zal nemen. 

Blokhuis schrijft: ,,Omdat een zorgvuldige voorbereiding cruciaal is voor het op een verantwoorde wijze toegang kunnen bieden aan deze grote en nieuwe groep cliënten, is het voornemen de zorglevering vanuit de Wet langdurige zorg aan deze groep in 2021 te laten ingaan."

D66 reageert verbijsterd op de lange wachttijd en wijst naar Rutte II. ,,Het vorige kabinet heeft hier te weinig aandacht voor gehad", constateert Kamerlid Vera Bergkamp. Terwijl de noodzaak volgens haar hoog is. ,,Het gaat bij deze groep om mensen met een ernstige psychiatrische aandoening, zoals bijvoorbeeld zware vormen van schizofrenie, die levenslang en levensbreed zorg nodig hebben."

Blokhuis waarschuwt in zijn brief ook dat er 'financiële verschuivingen' gaan plaatsvinden door de geplande verhuizing, maar hij noemt geen exact bedrag. Dat hangt volgens de bewindsman af van de grootte van de groep. 

Een bureau heeft onderzoek gedaan naar de aantallen cliënten die in aanmerking komen, maar Blokhuis levert de conclusies van dit onderzoek pas in juli aan de Tweede Kamer. Hij wil er eerst nog over overleggen met de gemeenten. Op basis van een rapportage uit 2015 zou het gaan om een geschatte 4.650 tot 13.800 mensen waarvan al eerder is vastgesteld dat ze zwaar ziek zijn.  

Zij moeten wachten op de politieke behandeling van het wetsvoorstel en andere voorbereidingen voordat ze de zorg vergoed krijgen via een regeling met een blijvend karakter, die bij hun aandoening past. Blokhuis spreekt van een 'kwetsbare groep'. ,,Daarom vind ik het van belang dat er met grote inzet van alle betrokken partijen aan dit wetsvoorstel wordt gewerkt."    

De staatssecretaris streeft ernaar om in het najaar een wetsvoorstel voor te leggen aan de Raad van State, een belangrijk adviesorgaan. Maar hij hamert er wederom op dat de financiële consequenties een belangrijke belemmering kunnen vormen.

GGZ Nederland vindt ook dat het vorige kabinet de toegang tot de langdurige zorg voor psychische kwetsbare mensen te lang heeft laten liggen. ,,Wij zijn blij dat staatssecretaris Blokhuis deze toegang nu mogelijk wil maken." 

De belangenorganisatie heeft ook kritiek. ,,De staatssecretaris geeft aan dat de toegang tot de langdurige zorg voor ggz-cliënten pas in 2021 geregeld is. Wij verwachten dat dit veel onrust gaat veroorzaken bij cliënten en hun familie of andere naasten. Bovendien is het ineffectief, inefficiënt en daarmee uitermate kostbaar."