Asperen herdenkt de ruwe razzia uit 1945

De Duitsers grendelden het dorp af. Ruim vierhonderd mannen en vrouwen werden door de Duitsers in een klopjacht uit de huizen gehaald en ondergebracht in een garage aan de Voorstraat.

De 17-jarige boerenknecht Cees Bel werd op weg naar de boerderij van Jan de Man aan de Voorstraat opgepakt. In de Asperensche Courant van mei 1985 vertelt hij: ‘Plotseling werd ik door een paar Duitsers aangehouden en moest ik met ze mee naar de garage van Kleyn. Die werd steeds voller. Eten kregen we niet. Een aantal opgepakte mannen en vrouwen werd apart gehouden. De hele dag moesten ze met hun handen achter hun hoofd tegen de muur staan.’

Een van de verdachten was molenaar Jielis Kon. ,,Kon is afgetuigd omdat hij een Duitser onder z’n kont schopte, maar hij werd wel weer vrijgelaten, omdat hij belangrijk was voor de voedselvoorziening’’, weet Ton Kleyn (78) en vervolgt: ,,Kon was een held, hij hield vier Joden zesentwintig maanden lang verborgen in zijn woning.’’

Cees Bel wist, net als 69 anderen, te ontsnappen uit de garage waar de ongeveer vierhonderd mensen vastgehouden werden, inwoners van Asperen en evacués uit de Bommelerwaard.

Kleyn is, samen met onder andere Gijs de Man (66), Erik Jas (56) en Ton van Meeuwen (79) organisator van de razzia-herdenking. Van Meeuwen stippelde een wandeling uit. 

,,Die voert langs markante punten, zoals de kelder in de woning aan de Waterpoort, waar vijf mannen zich tijdens de razzia een dag lang schuil hielden’’, vertelt Van Meeuwen. ,,Het wordt dan geen feestelijke avond’’, zegt De Man, ,,maar een waardige herdenking.’’

Het verhaal gaat onder de Facebook-post verder.

Plaatsgenoot Dirk Zwart vertelt het verhaal over de razzia, voormalig burgemeester van Lingewaal Loes van Ruijven belicht de dilemma's voor bestuurders en burgers in oorlogstijd, kinderarts Nico Kors (78), jongste zoon van de toenmalige huisarts, behandelt het onderwerp traumaverwerking, en wethouder Rutger van Stappershoef benadrukt het aspect saamhorigheid. Dat alles ondersteund door foto- en filmbeelden.

De Man: ,,Na het officiële programma kunnen bezoekers elkaar nog ontmoeten in de huiskamer van het Dorpshuis, waar enkele leestafels met artikelen over de razzia worden ingericht.’’

De herdenking begint dinsdagavond om 20.00 uur.