'Cees Engel? Die man was compleet maf'

Tien jaar nadat Engel uit Rotterdam is vertrokken met een forse afkoopsom zorgen zijn schimmige praktijken voor landelijke ophef. De reden is de onthutsende documentaireserie Fort Oranje, deze week voor het eerst uitgezonden, over de Brabantse camping die Engel sindsdien bestiert. Het brengt ook in Rotterdam bizarre herinneringen naar boven.

Zo stond Rhijnsburger een paar studenten bij die hun koelkast terug wilden. Ze waren te laat met de huur en huisbaas Engel kwam meteen verhaal halen. De studenten waren niet thuis, en Engel besloot dan maar de koelkast te confisqueren. ,,Dan kunnen ze in ieder geval geen koud bier meer drinken, moet hij gedacht hebben.''

In 2007 vertrok Engel uit Rotterdam: de gemeente kocht voor 13 miljoen euro zijn laatste 110 verpauperde woningen, twee bedrijfspanden en loodsen. Op voorwaarde dat hij nooit meer zaken zou doen in Rotterdam.

Nu is Engel dus een landelijke bekendheid. Rhijnsburger, die toch wel een en ander gewend is , viel van zijn stoel toen hij de beelden zag van de honderden verpauperde stacaravans in Fort Oranje. De omstandigheden zijn schrijnend: bewoners kampen schulden, anderen handelen in drugs of verdienen geld met prostitutie.

Het verbaast Rhijnsburger niet dat Engel opduikt als de campingbaas, en vervolgens zegt dat het allemaal wel meevalt. ,,Ik denk dat hij werkelijk het gevoel heeft dat hij een sociale taak vervult. Zo was het ook in Rotterdam: mensen in nood, die à la minute een woonruimte nodig hebben, konden bij hem terecht. Denk aan vrouwen met kinderen. Die tekenen alles, als ze maar een dak boven hun hoofd hadden. Maar Engel liet alles verkrotten. Het was niet om aan te zien.''

Engel zag ook in Antilliaanse huurders een groeimarkt. Hij plaatste advertenties in Curaçao voor zijn Rotterdamse kamers. Engel werd vaak vergezeld door een assistent genaamd 'Black Diamond', weet de advocaat nog. ,,Dat was een goedmoedige donkere man met een zeer fors postuur, die ook meeging bij moeilijke incassoprocedures.''

Op het hoogtepunt van zijn Rotterdams imperium, met vele honderden woningen, moet Engel miljoenen hebben verdiend. Maar om uiterlijke schijn gaf hij niet. Hij leek in het geheel niet op Fennis, die andere bekende krottenkoning, vertelt Rhijnsburger. ,,Fennis droeg altijd een bontjas en reed door de stad in een Amerikaanse slee, met een hoogblonde dame ernaast. Dat was voor een advocaat de gedroomde vijand. Maar Engel zag er uit als een zielige man. Reed in een gammele stationwagon. Hij kwam de rechtbank binnen met vieze handen, omdat hij net had geklust in een van zijn panden. Want dat deed hij bij voorkeur zelf...''

Eind jaren 70 kwam Engel als biochemicus werken in de Van Nelle-fabriek. Snel zag hij dat met vastgoed goed geld was te verdienen. Hij kocht oude woningen op, en verhuurde de kamers vaak afzonderlijk. De administratie deed hij volledig uit zijn hoofd, weet Rhijnsburger.

Het ging pas echt mis toen Engel met drugspanden in de weer ging, aldus Rhijnsburger. Engel heeft eind jaren 90 een jaar cel gekregen voor het onderdak bieden aan drugscriminelen. ,,Natuurlijk wist hij wat in zijn panden gebeurde. Maar hij zei van niet. Ik denk dat Engel het totaal verkeerd had ingeschat. Hij is toch behoorlijk wereldvreemd. Maar met die drugscriminelen werd het opeens gevaarlijk. Bovendien hadden het OM en de gemeente toen echt een goede reden om hem aan te pakken.''