Islamitische hogeschool moet afstand nemen van haatdragende woorden van rector, anders trekt minister de bevoegdheid in

Dat schrijft minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs zojuist aan de Tweede Kamer. Volgens Van Engelshoven is er geen plek voor de IUASR in het stelsel als de school weigert afstand te nemen van de uitspraken die Akgündüz eind 2018 op de Turkse tv deed. De termijn van drie maanden is al op 2 augustus ingegaan en loopt 2 november af.

Van Engelshoven vroeg eerder dit jaar voor de allereerste keer advies aan een speciale commissie die haar adviseert als instellingen hun verplichting tot ‘het bevorderen van maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef’ niet lijken na te komen. Die commissie stelt nu dat twee van de uitspraken van de rector discriminerend zijn en kwalificeert die als hate speech. Hierin stelt hij dat het geoorloofd is om ‘iemand die tegen de staat in opstand komt, dood te maken’ en heeft hij het over ‘anarchisten’ waarmee ‘jullie mogen doen wat jullie willen’.

,,Alle hoger onderwijsinstellingen moeten zich inzetten voor de bevordering van het maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef van hun studenten’’, stelt Van Engelshoven. ,,Volgens de wet houdt dat ten minste in dat de instelling en vertegenwoordigers daarvan geen discriminerende uitspraken doen. Daarom is deze waarschuwing nu op z’n plaats.’’

Volgens Van Engelshoven moet alleen de school publiekelijk afstand nemen van de uitspraken en hoeft de rector dat zelf niet te doen. ,,We verlenen de accreditatie niet aan en persoon, maar aan een instelling.” Van Engelshoven erkent tegen deze site dat het ‘in theorie’ zo kan zijn dat de instelling afstand neemt van de uitspraken van de rector, maar dat hij zelf aanblijft. ,,Maar het is buitengewoon onwaarschijnlijk dat de rector kan aanblijven als de IUASR publiekelijk afstand neemt van zijn uitspraken.”

Rector Akgündüz heeft al een behoorlijke reputatie op het gebied van controversiële uitspraken. In 2014 noemde hij in een stemadvies enkele Turks-Nederlandse kandidaten voor het Europees parlement ‘landverraders’. Ook zei hij dat een man best zijn vrouw mag slaan, ‘maar niet regelmatig’.

In 2015 had Akgündüz had opgeroepen om ‘niet op homo’s en Armeniërs te stemmen’. In datzelfde jaar liet hij zich denigrerend uit na het overlijden van Turkse schrijver Kemal, bekend om zijn strijd voor mensenrechten. Op Facebook schreef Akgündüz, die meer dan 100.000 volgers heeft, dat Kemal niet de genade van god verdient. Ook merkte hij op dat Kemal een joodse vrouw heeft. Dit leidde tot veel commotie in Turkstalige media, waar Akgündüz een bekend commentator is.

Toenmalig onderwijsminister Jet Bussemaker dreigde dat jaar de accreditatie af te nemen, maar haalde bakzeil. De instantie die de kwaliteit van het onderwijs toetst, zag geen mogelijkheid de accreditatie in te trekken. Door die nieuwe commissie waarvan minister Van Engelshoven nu gebruik maakt, zou zij dat wél kunnen. 

Een woordvoerder van de IUASR weersprak toen dat de uitspraken van de rector kwetsend zouden zijn. ,,Dat zou ik zo niet willen zeggen. Vaak wordt hij ook verkeerd begrepen’’, was de uitleg. Hij noemde de rector juist ‘een democraat die bruggen slaat’.

De islamitische hogeschool is het niet eens met het besluit van de minister en maakt bezwaar, laat het ministerie weten. Van Engelshoven: ,,De IUASR heeft de rechter gevraagd de termijn van drie maanden te verlengen.”In die periode zouden zij andere bezwaren kunnen indienen.