De ene klant kwam een krantje afrekenen, de volgende zocht een kaartje voor een ziek familielid en weer een derde bracht 100.000 euro om een lading drugs te betalen die in Colombia was besteld. Bijzondere combinatie? Zeker, maar het kon allemaal bij die doodgewone Primera aan dat plein in Rotterdam-West. Althans, dat denkt justitie.

Onlangs kreeg de beheerder van de winkel minder welkome bezoekers: de politie kwam langs. Het Rotterdamse korps haalde vorig jaar voor 7 miljoen euro aan crimineel geld op en een deel hiervan bleek door de kantoor- en tabakswinkel te vloeien. Deze Primera deed volgens de recherche namelijk dienst als bank van de onderwereld.

Lucratieve nevenhandel
Op papier dreef de 53-jarige eigenaar een franchisevestiging van de sigarenzaak, maar zijn nevenhandel als ondergrondse bankier was volgens de politie vele malen lucratiever.

De man is aangehouden en moet binnenkort voor de rechter verschijnen. Ondertussen runt hij zijn winkel alsof er niets aan de hand is. De Primera is open, maar de eigenaar wil niks zeggen.

Simpel
De methode van de onderwereldbank was simpel. Criminelen en bevriende gebruikers noemden tegenover de man eerst een wachtwoord. Daarna mochten ze doorlopen naar zijn kantoortje achter. Daar begon dan het ondergronds bankieren. En dat ging als volgt:

De persoon die zijn criminele geld bij een 'zakenrelatie' in het buitenland wilde krijgen, deed - eigenlijk net als bij een echte bank - een storting van honderden tot duizenden euro's. De 'bankier' belde vervolgens een tussenpersoon, die weer een collega-bankier ergens in de wereld belde en hem het bedrag noemde, vergezeld van een code. Vaak was dit het unieke nummer van één van de biljetten. De collega-bankier in dat verre land betaalde de ontvanger het genoemde bedrag uit en streek wat procenten aan euro's op voor de moeite. Het bedrag was zo overgemaakt - á la Western Union - zonder dat het echt was verplaatst. Illegaal geld smokkelen is veel risicovoller. Wat er fysiek gebeurde met het geld dat bij de Primera lag, was voor de criminele organisatie van latere zorg. De transactie was betaald en de formele banken waren omzeild.

Overdreven
En de bankiers zelf? In de oude traditie van hawala staan ze in hoog aanzien en genieten ze veel vertrouwen. Onder criminelen zijn ze niet meer dan hulpjes, al staan ze zeker niet laag in de hiërarchie. Bij de Primera in Rotterdam-West lacht de beschuldigde winkelier besmuikt. ,,Het wordt allemaal overdreven,'' zegt hij eerst.

Enige tijd daarna laat zijn advocaat echter weten dat z'n client alles ontkent. ,,Het is nimmer gebleken noch aangetoond dat er crimineel geld door de winkel zou zijn gevloeid.'' Er zijn volgens advocaat Juriaan de Vries bovendien geen dossierstukken die de beschuldigingen van de politie onderbouwen. Volgens De Vries is zijn cliënt zelfs niets bekend van een naderende rechtszaak. ,,We hebben hier nog niets van gehoord.''