Stabiel nest
Maar wat ze óók gemeen hebben: een veilig thuis. Ouders die niet gewelddadig of verslaafd zijn. Die - met wat begeleiding - voor een stabiel nest kunnen zorgen.

"Het is zonde als kinderen zoals zij in een gesloten instelling worden geplaatst, dan hebben ze die familie niet meer bij zich en moeten ze stoppen bij hun geliefde sportclub of bijbaantje", zegt Jefta ten Kaate. Zij zal de nieuwe school leiden maar werkte tot voor kort in de gesloten jeugdzorg. Ze weet precies waarom dit niet altijd werkt. "De deur gaat op slot en alles wat wél goed ging in hun leven is weg. Ik ken een meisje dat letterlijk bij de McDonald's vandaan is geplukt door Jeugdbescherming, terwijl ze 'Werknemer van de Maand' was. Als zulke jongeren uiteindelijk weer op vrije voeten komen, is hun leven een voedingsbodem voor ellende. Ze hebben geen dagbesteding meer en hun ouders hebben niet geoefend met opvoeden."

Het probleem: de kinderrechter had weinig keus. Hij stuurde een kind met ernstige problemen naar zo'n gesloten jeugdinstelling óf hij liet het doormodderen op straat. School2Care moet dat grijze gebied ertussen opvullen. Deze school is de eerste oplossing in de regio voor tieners met een zogenoemde 'voorwaardelijke machtiging gesloten jeugdhulp'.

Druk programma
Er staat Soumaya een druk programma te wachten. Uiterlijk 08.30 uur moet ze binnen zijn voor schoolvakken als Nederlands, Engels en wiskunde. Ze luncht met een warme, zelfbereide maaltijd en volgt 's middags lessen in sport, burgerschap, budgetteren en debatteren, met aandacht voor agressie, seksuele weerbaarheid, polarisering en radicalisering.

Om 16.30 uur zit het intensieve deel erop. Wie een baan of sporttraining heeft, mag gaan. De rest zoekt tot 20.00 uur met zijn coach naar verdere invulling van hun leven. Het uiteindelijk doel is uitstromen naar een reguliere opleiding of werk. De coach is en blijft 24/7 bereikbaar voor hulp.
De regels zijn streng: aanwezig zijn, meedoen, niet roken en op het terrein blijven. "Sommige mensen schrikken van de hekken om de school, maar dit is niet zomaar een doelgroep. Er zijn duidelijke grenzen nodig, ook fysiek", vertelt Ten Kaate.

School2Care ligt aan het winkelcentrum van Hoogvliet, omringd door seniorenflats en basisscholen. "Omwonenden reageren positief", zegt de locatieleidster. "Ook omdat onze jongeren niet gaan rondzwerven. Ze worden 's avonds zelfs door hun coach naar het metrostation gebracht."
School2Care heeft plek voor dertig leerlingen, maar gaat vandaag van start met vijf tieners. Een deel van hen komt, net als Soumaya, uit een gesloten jeugdinstelling. Bij de anderen kon dat dankzij deze nieuwe oplossing nog net worden voorkomen.

Hoewel School2Care een proef is, vertrouwt Ten Kaate erop dat het concept aanslaat. "Deze jongeren weten precies aan welke voorwaarden ze moeten voldoen om te ontkomen aan het enige alternatief: gesloten zitten."
Hetzelfde geldt voor Soumaya. De beslissing van de kinderrechter kwam voor haar als een schok, al kende ze het risico. Haar puberteit had nog wel zo'n veelbelovende start, ze begon zelfs op de havo. Maar ze kreeg ruzie, er werd geroddeld en ze vocht. Keer op keer vloog ze de les uit en was ze een tijd niet welkom op school. Toen ze afzakte van 2 havo naar 3 vmbo en ook nog bleef zitten, was het gedaan met de motivatie. Haar cijfers werden slechter en haar gedrag idem dito.

Ze was agressief en haar moeder kende haar vrienden niet, al waren degenen met wie ze omging ook geen échte vrienden, weet ze nu. Ze hingen samen, haalden strafbare streken uit. Toen dit dreigde te worden ontdekt, liep ze weg. Die optelsom was voor de kinderrechter genoeg: gesloten jeugdhulp.

Soumaya's zwakte? Dingen doen zonder na te denken. Ze leert wel van haar fouten, maar maakt daarna weer nieuwe fouten. En zo blijft ze bezig.