‘Van Gaal maakte het ontwerp van mijn Oranje-shirt onvergetelijk’

Door Sjoerd Mossou

De eredivisie lanceerde deze week een grote verkiezing, waarbij fans en liefhebbers kunnen kiezen uit een database van bijna 1.800 shirts, gedragen door alle clubs die sinds 1956 in de eredivisie spelen. Maar wat maakte een goed shirt tot een goed shirt? We vroegen het grafisch ontwerper Floor Wesseling, in het verleden designer voor Nike, nu op projectbasis betrokken bij de shirts van onder andere Umbro.

Hoe vind je de perfecte balans in het ontwerp?
,,De heilige drie-eenheid in het design wordt gevormd door het merklogo, de sponsor en het clubembleem. Waarbij de laatste voor mij het belangrijkst is, omdat dát het verschil maakt tussen een alledaags shirt en een perfect shirt: het clubembleem moet er als het ware vanaf spatten. Maar die drie elementen moeten met elkaar in balans zijn. Soms levert dat weleens discussies op met een sponsor, die bijvoorbeeld geel als huisstijl hebben. Als ontwerper moet je soms smeken of het misschien ook wit mag zijn, of zwart juist.’’

Je ziet internationaal ook veel van hetzelfde: grote merken maken soms voor veel clubs hetzelfde shirt, waarbij alleen de kleuren verschillen.
,,Templates noemen ze dat. De nachtmerrie van iedere ontwerper, omdat bij een voetbalshirt juist de details het verschil maken. Een paar goede details zijn essentieel om een shirt écht smoel te geven. Een speciaal boordje. Een watermerkje, ofwel een jacquard. Een historisch detail. Bij templates heb je dat allemaal niet, die shirts komen gewoon uit een catalogus. Merken als Nike of Adidas doen dat soms uit strategisch oogpunt. Die maken een jaar later dan weer wél iets speciaals, om de verkoop aan te jagen. Kleinere merken zoals Umbro of Robey kunnen zich dat qua capaciteit niet veroorloven, zij willen altijd maatwerk leveren.’’

Maar prestaties zijn toch ook bepalend voor een perfect shirt?
,,Een mooi voorbeeld is het uitshirt van Ajax van vorig seizoen. Dat was gewoon een simpele template, in zwart en een soort beige/goud. Terwijl Adidas bij Ajax normaal altijd écht werk maakt van het ontwerp, deden ze dat nu juist niet. Maar door die geweldige successen in de Champions League, is juist dát shirt één van de populairste uitshirts ooit geworden. Als designer is dat wel een beetje dubbel, ja.’’

Heb je dat zelf ooit meegemaakt? Dat het sportieve succes enorme invloed had op de status van een shirt?
,,Zeker. Voor Nike ontwierp ik het Oranje-shirt voor het WK van 2014, waarop de klassieke witte leeuw heel prominent terugkeerde op het shirt. Op dat ontwerp ben ik nog steeds heel trots, bondscoach Louis van Gaal had inspraak namens de KNVB en was ook heel enthousiast,. Maar het shirt was pas écht een succes dankzij het WK in Brazilië. Van Gaal en zijn spelers maakten het ontwerp onvergetelijk. Twee jaar later merkte ik dat het ook precies omgekeerd kan werken. Voor Guus Hiddink en zijn team maakte ik óók een shirt dat ik persoonlijk heel geslaagd vond, met blauwe details, net zoals in Hiddinks eerste periode als bondscoach. Maar helaas. EK gemist. Dat shirt zal nooit meer memorabel worden.’’