‘Liesbeth was een ongeëvenaard artieste’

Liesbeth List was speciaal voor musicalproducent Albert Verlinde. ,,Ik ben er enorm emotioneel onder, merk ik nu ook weer. Ze heeft zo’n groot deel van mijn leven uitgemaakt. We zijn natuurlijk samen het avontuur aangegaan met de musical Piaf. Mijn eerste productie, waarvoor zij echt haar nek uitstak. En we hebben vijftien jaar theaterconcerten samen gedaan en natuurlijk nog de tweede musical Piaf. Voor beide vertolkingen kreeg ze een Musical Award.”

Maar ook privé zagen de twee elkaar veel. ,,Ze heeft op mijn huwelijk gezongen en zei vaak tegen me: ‘Je bent als familie’. Zo voelt het ook voor mij.” Verlinde sprak ook over haar met het overlijden van haar man een paar jaar geleden. ,,Maar daar wilde ze eigenlijk niet over praten, ze wilde doorgaan met leven, zoals ze altijd overleefde. Het Jappenkamp, haar moeilijke jeugd, moeilijke periodes in haar leven. Dat ze nu overlijdt heeft ook wel iets symbolisch.”

Actrice Noortje Herlaar, die List vertolkte in de Avrotros-serie Ramses, koestert warme herinneringen. ,,Toen ik haar voor het eerst ontmoette was ze heel verwelkomend en open. Ik mocht haar alles vragen”, vertelt Noortje. “Naast dat ze een icoon is en een vakvrouw, was ze echt iemand die rust heeft gevonden als moeder, oma en familievrouw. Ik vond het mooi om te horen dat ze in een hele fijne, warme kring en op een rustige manier in haar slaap is overleden.”

Noortje herinnert zich Liesbeth List als iemand met veel zelfspot, maar die ook heel ‘serieus en waarachtig’ in haar werk was. ,,Dat was haar echte kracht: als chansonnière haar publiek direct benaderen met emotionaliteit. Dat kon zij als de beste.”

Musicalactrice Renée van Wegberg, die in 2018 een Musical Award kreeg voor haar rol als Liesbeth List, kijkt terug op een mooie relatie met de chansonnière, die volgens haar ‘veel betekend heeft voor het vak’. ,,Ze gaf me het gevoel dat het goed was wat ik deed. Ze was zelf ontzettend krachtig als chansonnière en heel lief, bescheiden en zacht. Ik hoop dat ze nu rust heeft.”

Anekdotes te over natuurlijk, maar eentje blijft haar wel voor altijd bij. Liesbeth was aanwezig tijdens de audities voor de musical over haar leven. Renée vertelt dat ze haar zag zitten in de zaal toen zij het nummer Verzoening van Frank Boeijen ging zingen. ,,Halverwege het lied pakte ze een tissue, maar ik wist nog niet of dat nou een goed of een slecht teken was”, memoreert Renée. Het bleek goed te zijn, want ‘ik merkte dat ze ontroerd was en dat heeft ze me daarna nog vaak genoeg gezegd’. 

Producent en acteur Hans Cornelissen speelde in 1999 samen met List in de musical Piaf en kreeg een paar jaar terug het idee voor de musical over haar leven. Als eerbetoon aan de grande dame. ,,Ik belde haar op om haar dit voor te leggen. Ze zei: ‘Je bent helemaal krankzinnig, maar ik vind het geweldig. Alle shit moet er ook in, anders wordt het saai voor de mensen.’ Want dat heeft ze ook gehad, een moeilijke jeugd, haar carrière die enige tijd op een laag pitje stond. En toch kwam ze er steeds weer bovenop.” List was zeer betrokken bij de productie van de musical, zegt Cornelissen. ,,Dan kwam ze kijken bij de repetities en dronk ze na afloop nog wat met de acteurs. Dan kwamen de verhalen los, over dingen die ze had beleefd. Dat was zeer waardevol voor de acteurs.”

Cornelissen voelde zich van jongs af aan al verbonden met de zangeres. ,,Tussen de platen van Pink Floyd en The Doors had ik een Nederlandstalige lp, de Neurenberger Droom van Liesbeth. Ik weet niet meer hoe ik er aan kwam, maar ik heb die plaat helemaal grijsgedraaid. Zij heeft, samen met Ramses Shaffy, de Nederlandse muziekwereld blijvend beïnvloed en veranderd. Liesbeth was zo groot in de Nederlandse amusementswereld. Bijna onmetelijk. Ze was een heel bijzondere sterke vrouw, met heel eigen ideeën over haar leven. Een ongeëvenaard artieste.”

Componist Han Kooreneef (57) schreef een aantal nummers voor List en raakte met haar bevriend. ,,Ze was een coryfee, een enorme vertelster, die mij al raakte als ze bij wijze van spreken een boodschappenlijstje voorlas. Een buitengewoon lief en beminnelijk mens.’’

Kooreneef en zijn vrouw zagen List een klein jaar geleden voor het laatst, bij een lunch. ,,Dat was nog heel gezellig. Vandaag kreeg ik thuis opeens condoleances van vrienden, ik schrok me te pletter. Nu ben ik bij haar dochter en schoonzoon thuis om afscheid te nemen. Dat is al iets ongewoons, maar nu is het helemaal een rare gewaarwording, nu je elkaar niet mag aanraken. Liesbeth zal gemist worden, ze is van een generatie en categorie artiesten van wie er niet veel meer zijn.’’

Paul de Leeuw zong meerdere duetten met List en haar ontving haar in zijn tv-programma’s. De Leeuw wist dat ze broos was en ‘in een totaal andere wereld leefde’. ,,Ik heb ontzettend veel respect voor haar familie, die haar zo beschermd heeft. Ik kende haar uit mijn buurt in Amsterdam, ze woonde een paar huizen naast me. We deelden dezelfde groenteboer. Als ik achter haar stond in de rij herkende ik haar nooit, maar daar maakte ze geen probleem van. Ze had dan een hoedje op, of een doekje om haar hoofd. Met pruiken en make-up werd ze de artieste Liesbeth List die wij allemaal kennen. Ze was een ontzettend leuke vrouw, ik bewaar warme herinneringen aan haar.’’

De laatste keer dat De Leeuw met List werkte, was in het programma Paul. ,,Ze was overal voor in. Ze speelde toen voor de zoveelste keer Edith Piaf en we hadden het idee om haar over een lopende band naar de microfoon te laten lopen. Onder de klanken van Je ne regrette rien kwam ze op in dat zwarte pakje, met die handen vooruit. Alleen bereikte ze de microfoon nooit omdat we die band steeds sneller lieten lopen. Daar kon zij dan ook erg om lachen.’’

Het overlijden van List is ‘een groot verlies voor de Nederlandse cultuur en de Nederlandse liedkunst’. Dat zei Frits Spits op NPO Radio 1. ,,Nederland zal haar herinneren als een karaktervolle zangeres met bijna Franse allure die in Nederland de naam diva wel waarmaakte. Er stond wel iemand, als ze stond te zingen.”

Claudia de Breij noemt List “zo’n heldin”. ,,Zo grijsgedraaid deze plaat”, twitterde Claudia bij het nummer We verschillen niet. ,,Later, als beginner op het podium, mocht ik dit lied met La List zelf zingen. Ze was zo gul en lief met haar lessen. Lieve diva. Ik wens haar dochter heel veel sterkte.”

Presentator en cultuurkenner Cornald Maas staat op sociale media stil bij het overlijden. ,,Och de mooie, genereuze, liefdevolle en zo getalenteerde Liesbeth List is overleden. Heb altijd grote bewondering voor haar gehad.” ‘Popprofessor’ Leo Blokhuis: ,,Liesbeth is weer bij Ramses, aan de andere kant van de heuvels.”

Musicalproducent Albert Verlinde wil later dit jaar een hommage aan List brengen. ,,Als de tijd er rijp voor is, als de rust in Nederland wat betreft corona is teruggekeerd. Ze was een van de grootste zangeressen uit de tweede helft van de twintigste eeuw, dat verdient een prachtig eerbetoon.”

Minister-president Rutte noemde List in zijn persconferentie een ‘iconische vrouw’. Hij leeft mee met haar nabestaanden.