'Mies heeft televisie min of meer uitgevonden, durf ik wel te stellen'

Berend Boudewijn, generatiegenoot en zelf een iconische tv-presentator van onder meer De Berend Boudewijn Kwis uit de jaren 70. ,,Mies heeft televisie min of meer uitgevonden, durf ik wel te stellen. En voor die tijd – eigenlijk nog steeds – heel bijzonder: zij deed nooit wat mensen haar voorschreven. Ze bepaalde zelf wat er ging gebeuren, bemoeide zich echt inhoudelijk met het programma. Mies was altijd haar eigen eindredacteur en dat proefde je. Dan was ze ook nog een heel beminnelijke en buitengewoon slimme vrouw.’’

Ivo Niehe: ,,Mies Bouwman was een vakvrouw in alle opzichten. In een tijd dat je alles nog zelf deed. Zelf kandidaten selecteren, zelf de prijzen bepalen, naar de Bijenkorf ging om die prijzen te kopen. Ondenkbaar nu. Toch heeft ze ook tegenslagen gekend. Kritiek op Netwerk, Zo is het toevallig ook nog eens een keer. Ze had een heel lieve kant, maar ook een van venijnige ironie die zijn weerga niet kende. En altijd ongelooflijk goed kunnen kunnen formuleren, ook als er boosheid was toen Netwerk gestopt was. Het was een journalistiek programma dat waarschijnlijk te zwaar voor haar was, omdat je moet leunen op een sterke redactie die er gewoon niet was. Het was boven haar macht en daar is ze echt neergesabeld. En je moet het allemaal maar kunnen verwerken, hè: eerst de koningin met Open het Dorp en Een van de Acht en vervolgens vervloekt worden met Zo is het toevallig ook nog eens een keer. Daarin toonde ze een bepaalde soort humor die niemand gewend was. Heilige huisjes die omver gingen. Nu draait niemand zijn hand er voor om, maar toen was dat heel wat. En dat was precies die andere kant van Mies. Het was niet eens bewust van haar, want ze deed alles op intuïtie.

,,Ze had een fantastische uitspraak die ik nooit ben vergeten en later pas begreep. ‘Televisie is geluid’. En ik dacht: wat bedoel je daar toch mee? Later belde ze me. In de tijd dat beginnende presentatrices wel eens naar haar toe gestuurd werden. Even praten, dingen leren, hoe doe je dat? Toen ik haar aan de lijn had, zei ze: 'Ik had er nu een. Die heb ik na drie minuten weer weggestuurd. Die had zo'n verschrikkelijk geluid'.  Ja, besefte ik toen, een stem is zo belangrijk, geeft zo'n mate van betrouwbaarheid aan. Koos Postema had dat ook. Die geloof je. Zelf had ze dat natuurlijk ook, een prachtige stem.

,,Vergeet één ding niet: Mies had geen voorbeeld, hè. Mijn kinderen moeten vreselijk lachen als ik een documentaire inspreek, want daar staat een lijn voor. Maar Mies praatte zoals ze praatte. In een lens zoals ze tegen de buurvrouw praatte. En dat hebben wij in dit vak - helaas - allemaal afgeleerd."

Albert Verlinde kende Bouwman al zo'n dertig jaar: ,,Kijk, 88 is natuurlijk een prachtige leeftijd, maar Mies had iets in zich waarvan je dacht: die blijft er voor altijd. Daarom kom het zo binnen. Maar ze is nog niet weg, ze zal altijd Mies Bouwman blijven. Wat ze voor de Nederlandse televisie heeft betekend is enorm, met name ook voor alle talenten. Ze was een soort ombudsvrouw voor iedereen die ging presenteren. Dat maakte haar zo groot. Gul. Die haar talent voor zich ontwikkelde, maar ook in het begeleiden van anderen en adviseren. Ik heb haar leren kennen bij de AVRO, zo’n dertig jaar geleden. We hebben altijd contact gehouden. Daar ben ik heel dankbaar voor. Het bijzondere aan Mies: ze was in het echt eigenlijk niet anders dan op televisie. Hartverwarmend, gunnend, een echt familiemens. Dat met heel veel mensen een band opbouwde en onderhield. Ze was heel trouw in vriendschappen. Of dat Marc-Marie Huijbregts was, of Johan Cruijff. Wat ook speciaal was: de schijnbare eenvoud in alles wat ze deed. Of dat nu In de Hoofdrol was, of een spelshow of de actieavond voor de tsunami. Dat was Mies, groots.”

Voormalig presentator Koos Postema, 85 jaar: ,,Ik schrik hier toch van. Een half jaar geleden zag ik haar voor het laatst en toen was ze nog zo verrassend vitaal. Ik denk aan Mies Bouwman en er schieten mij tal van mooie herinneringen te binnen die héél ver terug gaan. Ik deed het programma Achter het Nieuws toen zij Mies en Scène voor de VARA presenteerde. We zaten praktisch naast elkaar te werken en het gebeurde geregeld dat wij gasten probeerde te regelen, maar hoorde dat ‘de VARA al had gebeld’. Dan was Mies ons voor. Veel mensen vergeten dat, maar Mies deed naast amusement ook journalistiek. Dat nam niet iedereen haar in dank af. ‘Dat is toch Lieve Mies?’ En dan deed ze ineens zo’n scherp en satirisch programma. Ze ging door golven van populariteit, maar ze heeft ze allemaal overleefd. ‘Icoon’ is zo’n modewoord, maar zij verdient het. Met een dikke hoofdletter ‘I’. In mijn gedachten was zij de allergrootste. Onvergetelijk!"

'Treitervlogger' Ismail Ilgun is geschrokken van het overlijden. ,,Ik ben in shock. Dit is erg, ik had dit niet verwacht. Ik heb haar ontmoet bij een uitzending van De Wereld Draait Door. Ik dacht dat ze niet echt een fan van me zou zijn, omdat ze vast over me gelezen zou hebben." Maar Mies trad de jongeman die als 'treitervlogger' bekend werd met open vizier tegemoet. ,,Ze stelde me vragen over mijn vlogs, we hebben gepraat tot de uitzending live ging, daarna nog wat gedronken. Ze was niet veroordelend. Een heel aardige vrouw. En een legende.'' Hij heeft nog de foto, die die dag werd genomen. Ze staan er samen op, zijn arm losjes om haar schouders. Een grote lach op twee gezichten.