Onderzoek neemt twijfel weg over echtheid bijzonder zelfportret Van Gogh

Dit blijkt na een uitgebreid technisch en stilistisch onderzoek van het Van Gogh Museum. Het Noorse museum Nasjonalmuseet in Oslo kocht het werk in 1910 en had daarmee het eerste zelfportret van de schilder in een openbare collectie. Sinds 1970 rees er echter twijfel over of Van Gogh het wel echt had gemaakt. Zo was er onduidelijkheid over de herkomstgeschiedenis, maar ook over de datum waarop en de plek waar het was gemaakt. De stijl en kleur werden eveneens niet als typerend voor Van Gogh gezien

De onderzoekers constateren dat het wel degelijk een echte Van Gogh is en dat het werk eind augustus 1889 is gemaakt. ‘De wat ongewone doeksoort, de pigmenten, het sombere kleurgebruik en de penseelstreek zijn allemaal overeenkomstig met zijn oeuvre uit de late zomer en herfst van dat jaar’, concludeert het Van Gogh Museum.

Van Gogh werd midden juli 1889 overvallen door een zware psychose die anderhalve maand zou duren. Aan het einde van die crisis was hij nog ‘in de war’, zoals hij op 22 augustus schreef, maar desondanks voelde hij zich weer in staat om te schilderen.

Louis van Tilborgh, senior onderzoeker Van Gogh Museum en hoogleraar kunstgeschiedenis van de Universiteit van Amsterdam: ,,Hoe bang Van Gogh destijds ook was om te erkennen dat hij nu in dezelfde toestand verkeerde als zijn medebewoners in de inrichting waar hij verbleef, waarschijnlijk maakte hij het portret om te kunnen berusten in wat hij in de spiegel zag, namelijk iemand die hij niet wilde zijn, maar wel was. Het is mede daarom een bijzonder, vermoedelijk therapeutisch werk, het enige waarvan we zeker weten dat Van Gogh het maakte tijdens een psychose.’’

Het doek is momenteel te zien op de derde verdieping van het Van Gogh Museum. Vanaf 21 februari zal het te zien zijn in In the Picture, een tentoonstelling die volledig draait om de rol en betekenis van het kunstenaarsportret. Daarna zal het werk terugkeren naar Oslo waar het vanaf de opening van het nieuwe Nasjonalmuseet in de lente van 2021 permanent te zien zal zijn.