Ooit zo lieve Beyoncé is nu boze politiek activiste

De witte letters tegen de zwarte achtergrond springen eruit. ,,We hebben schoon genoeg van de moorden op jonge mannen en vrouwen onder onze mensen", schreef Beyoncé (34) vorige week op haar website, nadat twee zwarte Amerikanen door politiekogels om het leven waren gekomen. ,,Het is aan ons om nu in actie te komen en te eisen dat ze stoppen ons te vermoorden. De oorlog tegen gekleurde mensen en minderheden moet afgelopen zijn."

Imago
Ongekend uitgesproken voor de sterzangeres, die pas sinds kort haar smetteloze imago inzet voor politiek engagement. Morgenavond zien we dat terug als ze met haar Formation World Tour de Amsterdam Arena aandoet. Ze opent de show met Formation, een ode aan de zwarte cultuur en een felle verklaring tegen politiegeweld.

De clip van Formation, die ze eerder dit jaar uitbracht, werd in politiekringen erg controversieel gevonden. Beyoncé laat een groep agenten, gekleed in ME-uniform, de handen in de lucht gooien als ze zich 'overgeven' aan een zwart jongetje met een capuchontrui aan. Stop shooting us, leest de muurschildering in het shot daarna. Voormalig burgemeester Rudy Giuliani van New York bestempelde Beys 'aanval' op de politie als schandalig.

Pose
Een kleine 24 uur na de lancering van die clip maakte ze de tongen los met haar gastoptreden in de pauze van de Super Bowl, de American football-finale. Nog geen drie minuten duurde haar show, tussen Coldplay en Bruno Mars in, maar ze greep haar moment.

Haar zwarte danseressen - in zwarte leren vesten en hun afrokapsels getooid met zwarte baretten - vormden een X op het veld en balden hun rechtervuist boven het hoofd. De pose vormde een sterke verwijzing naar de radicale burgerrechtenactivist Malcolm X en de Black Panthers. Zwarte levens doen ertoe. Haar statement kwam via de tv recht in de huiskamers van 112 miljoen (!) mensen binnen.

Zo boos als de afgelopen maanden hebben we Beyoncé Knowles nog niet eerder gezien. Als 16-jarige brak ze door als lid van R&B-meisjesgroep Destiny's Child, om in 2005 haar weg naar de absolute top van de muziekindustrie solo te vervolgen. De roem, vette bankrekening en klinkende reclamedeals heeft ze voornamelijk te danken aan liedjes die doorspekt zijn met teksten over girlpower. Dat je van je rondingen moet houden (Bootylicious), hoeveel makkelijker het zou zijn om een man te zijn (If I were a boy), dat je je eigen geld moet verdienen (Independent Women) en dat je een man niet van jouw inkomen moet laten profiteren (Bills, bills, bills). Opvattingen waar ze niemand mee voor het hoofd stootte.

Kritiek
De kritiek die ze in het verleden kreeg, had er dan ook meer mee te maken dat ze zich afzijdig zou houden van de 'zwarte zaak'. Ze was 'te wit': haar haren honingblond en gladgestreken, haar wenkbrauwen gebleekt en die neus, was daar niet aan gesleuteld? 3FM-dj Giel Beelen denkt dat Beyoncé nu op de top van haar zelfvertrouwen zit. Hij heeft diep respect voor de manier waarop zij zich nu opwerpt als activist. ,,Als je zekerder in je vel zit, durf je nu eenmaal meer. Ze is heel ambitieus en vanuit een meidengroepje uitgegroeid tot koningin. Ze neemt nu de verantwoordelijkheid die ze heeft als influencer.''
Haar ambitie op dat vlak is in ieder geval niet te stuiten, zo zingt ze in Formation: 'I might be a black Bill Gates in the making.'