Theaters en musea volharden in ludiek protest ondanks waarschuwingen en boa's: ‘We hebben ons punt gemaakt’

In heel het land worden vandaag acties gehouden door theaters en musea. De cultuursector wil in navolging van onder meer winkels ook toestemming hebben om de deuren te openen ondanks corona.

Zo'n zeventig theaters hadden zich aangesloten bij de protestactie Kapsalon Theater, een initiatief van cabaretiers  Diederik Ebbinge en Sanne Wallis de Vries. Theaters gaven bezoekers een knipbeurt terwijl ze naar een voorstelling konden kijken.

Het Concertgebouw trapte de landelijke actie af met een symfonie waarvan indrukwekkende beelden op sociale media circuleren. ,,Het is werkelijk prachtig om de klanken weer door ons concertgebouw te horen”, zei een woordvoerder tegen deze site. Hij sprak van een ‘emotionele ochtend’. ,,Er is weinig mooier dan symfonische muziek in ons concertgebouw.”

Onder muzikale begeleiding van het Concertgebouworkest kregen tientallen bezoekers op het podium een knipbeurt. ,,Ik ben hier om de culturele sector te ondersteunen,” zei Marcell Vroeijenstijn, die vlak daarvoor was gemillimeterd, tegen Het Parool. ,,Ik ben zelf werkzaam als zanger en dirigent en ik ben absoluut voorstander dat dit soort zaken open gaan. Het gaat om het algemeen welzijn. Geestelijke gezondheid is ook gezondheid.” Om 11.00 uur was de actie afgelopen.

In theater De Kleine Komedie in Amsterdam speelden onder anderen Freek de Jonge, Henry van Loon en Jochem Myjer ieder een korte set van ongeveer een kwartiertje terwijl er op het toneel daadwerkelijk druk geknipt werd. ,,Er wordt niet gewassen of geföhnd, het is meer een soort bijpunttheater”, zei initiatiefnemer Diederik Ebbinge voor aanvang tegen het publiek.

Myjer en zijn collega-cabaretier Bert Visscher fungeerden ook als ‘beveiligers’. Zij controleerden bij de deur QR-codes en tickets. Actrice Lies Visschedijk was actief als kappersassistent. Ze veegde het haar bijeen en begeleidde de klanten.

De gemeente Amsterdam gaf de Kleine Komedie voor aanvang van een afsluitend optreden van Youp van 't Hek een waarschuwing om te stoppen met de voorstellingen. Het theater liet desondanks de laatste voorstelling doorgaan. Er werd niet ingegrepen. ,,Het is volbracht‘’ zei Diederik Ebbinge na afloop. ,,En het was fantastisch. Ik ben echt een heel blij en doodop iemand.‘’

De gemeente erkent dat culturele instellingen het zwaar hebben, maar ‘de regels gelden voor iedereen’. Ebbinge: ,,Toen ik gisteren hoorde dat er gehandhaafd zou gaan worden, voelde ik eigenlijk al de spagaat waar burgemeester Femke Halsema in zat. Ik voelde dat ze niet anders kon dan zeggen de regels na te leven, en je voelde de tegenzin. Ik kreeg eigenlijk heel erg het gevoel dat ze aan onze kant stond.‘’

Ook het Concertgebouw kreeg een waarschuwing. ,,Deze komt niet onverwacht, maar het is wel oneerlijk en onrechtvaardig”, zegt een woordvoerder tegen deze site. ,,Het is jammer dat ons na twee jaar nog steeds geen ruimte wordt gegeven om een steentje bij te dragen aan de Nederlandse culturele sector. En dat terwijl er maar weinig sectoren zijn die de regels en maatregelen zo goed hebben opgevolgd als wij.”

Een handjevol theaters in onder meer Emmeloord, Nijmegen en Apeldoorn besloot uiteindelijk toch niet mee te doen aan Kapsalon Theater, laat medeorganisator Ed Struijlaart weten. Zij hebben hiervoor gekozen omdat gemeenten hebben aangekondigd de coronaregels te gaan handhaven.

Theater Walhalla in Rotterdam staakte de voorstellingen voortijdig. Ongeveer een half uur na het begin verschenen er boa’s aan de deur die eerst twee maal een waarschuwing uitdeelden. Daarna werd volgens Walhalla door burgemeester Ahmed Aboutaleb gedreigd met ingrijpen van politie, waarop het theater besloot de kapsalon te sluiten.

Directeur Rachel van Olm van het podium noemde de middag ondanks de stopzetting een succes. ,,We hebben ons punt gemaakt. We moesten even laten weten dat we er waren en wat we ervan vinden. Ik voel me verantwoordelijk voor de medewerkers, de artiesten en het publiek. Ik vind het niet tof dat er gedreigd wordt met politie-ingrijpen en vind dat ook geen aardige taal.”

Verder stonden in Delft woensdagochtend boa’s voor de deur van het Rietveld Theater, waarop het theater besloot de actie aan te passen. ,,We willen discussie en mogelijk gedoe aan de deur tussen boa’s en publiek, vrijwilligers en artiesten graag vermijden”, aldus het theater. Kapsalonklanten zijn nu via een livestream welkom.

Ook Pier21 in Leeuwarden annuleert woensdag een geplande verhalenavond, nadat de gemeente alleen toestemming had gegeven om de actie buiten voort te zetten. Volgens het theater wijkt dat te veel af van het originele plan van de bedenkers van de protestactie. ,,Daarnaast zijn onze spelers al genoeg in de kou gezet.”

In Deventer hebben MIMIK en de Deventer Schouwburg laten weten dat de veiligheidsregio geen toestemming gaf voor de geplande evenementen. “Wij respecteren dit besluit uiteraard”, aldus de theaters.

Struijlaart noemt het ‘sneu’ voor de theaters. ,,Maar we begrijpen het. Dit is een ludieke actie en het is niet de bedoeling dat het uit de hand loopt.” Het ‘felle geluid’ vanuit de burgemeesters komt onverwacht, vindt hij. ,,Dat laat des te meer zien waarom we dit doen. De cultuur wordt niet serieus genomen. De horeca laten ze wel open, maar bij ons willen ze gaan handhaven.” 

De Koninklijke Schouwburg Den Haag heeft ook een officiële waarschuwing van de gemeente gehad. De locatie besloot desondanks de actie door te zetten ondanks de aanwezigheid van boa's, aldus een woordvoerder. Uiteindelijk was de zaal van de schouwburg volledig gevuld met zo’n 100 à 150 mensen. De voorstelling mocht tot 13.30 uur duren.

Meerdere burgemeesters gaven op voorhand de landelijke actie geen toestemming voor het protest en kondigden aan de coronaregels te gaan handhaven. Theater Orpheus in Apeldoorn heeft de activiteiten vanochtend om die reden afgelast. Het theater en de bijbehorende kapsalon bleven wel open voor mensen die er werken om zo ‘een signaal‘ af te geven richting de overheid, aldus de directeur van Orpheus, Mirjam Barendregt. 

,,Regels zijn er niet voor niets. Echter in dit specifieke geval is geen sprake van openstelling van het theater, maar een ludieke protestactie om aandacht te vragen voor de situatie waarin podia en artiesten zich bevinden. Wij zijn oprecht teleurgesteld dat dit niet mogelijk is.”

_{Tekst gaat verder onder deze tweet}

We bespraken het Kapsalon Theater in onze Live Nieuws Update. Bekijk hieronder het fragment. De tekst loopt door onder de video.

Tegelijk voerden meer dan zeventig musea vandaag actie met onder meer ludieke ‘gymlessen’. Een handvol musea heeft volgens een woordvoerster de plannen aangepast in overleg met de veiligheidsregio waaronder ze vallen. Een enkeling ziet er helemaal van af, een ander demonstreert nu toch maar online en weer een ander verplaatst de activiteiten naar buiten.

Dat doet bijvoorbeeld het Fries Museum, dat al vroeg yoga zou geven in het museum, maar dat voor de deur deed . Ook het Museum Speelklok in Utrecht, waar zich in de loop van de ochtend 26 mensen verzamelden om onder meer als sportoefening aan een orgel te draaien, ging naar buiten.

In museum MORE in Gorssel konden dertig mensen deelnemen aan een ‘marathon’ langs de kunst. Dat protest werd gestopt. Het Centraal Museum in Utrecht stopte met ‘winkeltje spelen’: in de tentoonstellingsruimten werden bloembollen en zaadbommen aangeboden, te midden van de expositie Botanische revolutie. ,,Maar toen kwamen er een paar aardige heren vertellen dat dit niet de bedoeling was.”

Het Jenevermuseum in Schiedam beëindigde de actie na een verzoek van de gemeente. In Maasgouw verbood de gemeente een gymnastiekdag. Bij de Museumvereniging komen verder nog amper signalen binnen dat zich problemen hebben voorgedaan bij de acties. 

_{Tekst gaat verder onder deze tweet}

Bioscoop Tuschinski in Amsterdam liet weten bij nader inzien toch niet mee te doen, ‘omdat de gemeente het niet toestaat hebben bioscoopkoepel NVBF en distributeur Pathé besloten de geplande actie af te gelasten’.

De NVBF laat weten dat er ‘talloze’ bioscopen in het hele land zijn die wel meedoen aan de actie. Grote theaters die zich hebben aangesloten en die woensdag initiatieven organiseren zijn CineCity in Vlissingen en filmhuis Lux in Nijmegen.

In Enschede zijn optredens van artiesten in kapperszaken beëindigd door boa’s, aldus een gemeentewoordvoerder. Dit is volgens hem in goed overleg gebeurd en voor zover bekend zonder uitgedeelde formele waarschuwingen of boetes.

In Enschede werden acties niet in theaters maar in een aantal kapperszaken gedaan. Volgens de woordvoerder mogen kappers gewoon open zijn en mogen artiesten daar ook iets voordragen. Maar niet als daarbij sprake is van publiek. ,,Daar waar dat wel het geval was, is ingegrepen.”

Bekijk hier al onze video’s over de lockdown: