Alleen geluk ontbreekt in woelige leven Katja Schuurman

Ze heeft van alles veel. Heel veel. Misschien - in het oog van de afgunstige toeschouwer - te veel. Roem, geld, een heerlijk lijf en hoofd. Zelfs die fronsrimpels staan haar jaloersmakend goed. Een cv om u tegen te zeggen en dan ook nog eens een gekoesterd bedrijf in eerlijke handel uit ontwikkelingslanden, Return to Sender. Dus waarom, o waarom is Katja Schuurman niet in staat van haar leven een kunstwerk te maken?

Anorexia
De actrice die haar lichaam uitleent aan de wetenschap voor het nieuwe NPO-programma Katja's bodyscan, is in de media soms pijnlijk openhartig over haar woelige geestesleven. Ze leed in het verleden aan eetstoornissen anorexia en boulimia, ze heeft soms zoveel last van somberheid dat ze haar hoofd de hele dag onder haar kussen begraaft. Ze lijdt aan dwangneuroses; iets waar ze pillen tegen slikt.

De geestelijke stoornis trekt van tijd tot tijd een zware wissel op het leven van Katja. ,,Het zit me in de weg bij het genieten van het leven'', vertelde ze twee jaar geleden. ,,Bijvoorbeeld op vakantie. Als het er 's ochtends inschoot, dan wist ik dat die dag al was opgegeven. Dan weet ik, dat ik het die dag niet meer kan herstellen."

Aanleg
Volgens psycholoog Bas van Heycop ten Ham staat Katja daarmee geenszins alleen. Ongeveer 1 procent van de Nederlanders - dus zo'n 150.000 tot 200.000 personen - lijdt aan dwangneuroses. Hoe dat komt, is nog niet precies duidelijk. Wel dat 'aanleg' er alles mee te maken heeft. ,,Je vindt mensen met dwangneuroses in alle rangen en standen. Van laagopgeleid tot hoogopgeleid. Van rijk tot arm.''

Volgens de auteur van het boek 'Ik voel me zo lelijk. Ingebeelde lelijkheid of Body Dysmorphic Disorder' zijn dwangneuroses sterk verwant aan andere psychische stoornissen, zoals de eetstoornissen waar de actrice aan leed. En - opvallend ook aan body dysmorphic disorder; ingebeelde lelijkheid; dat je jezelf als lelijker ziet dan je bent.

Ook de presentatrice ontwaart te vaak een dik gedrocht in de spiegel. ,,Ik vind mezelf het mooist als ik even, meestal door stress, heel dun ben.'' (2006)

De kiem voor haar eigen onzekerheid ligt 'm volgens eigen zeggen gek genoeg in de periode dat ze als 19-jarige als Jessica Harmsen in Goede Tijden Slechte Tijden plots onstuimig populair wordt.

Onzekerder
,,Vroeger,'' zegt ze in 2005, stond ze bekend 'als studiebol'. ,,Maar opeens was het beeld: dom, giechelend huppelkutje. Op een gegeven moment ging ik me ook zo voelen. Mensen denken dat je zelfverzekerd wordt van bekendheid. Ik werd er onzekerder door.''

Volgens Van Heycop ten Dam is juist zo'n leeftijd een kwetsbare fase; 'dwanggedachten ontstaan vaak in de late puberteit'.

Of haar psychische problemen een rol hebben gespeeld in haar bewogen liefdesleven blijft de vraag. Deze week kwam naar buiten dat Katja en partner Thijs Römer uit elkaar zijn. Zal haar een echt, lang, gelukkig leven onthouden blijven? Dat hoeft volgens hem geenszins. ,,Een derde van de mensen met dwanggedachten komt er niet vanaf, maar een derde wél, en een derde deels. Vaak is dat door een combinatie van gedragstherapie en medicatie als antidepressiva.''