Is het illegaal om het Amerikaanse Netflix-aanbod met een VPN te bekijken?

Virtual Private Network, daar staat VPN voor. Oftewel je eigen, virtuele en goed beschermde internetverbinding. Een VPN-dienst verbergt namelijk jouw IP-adres, een soort postcode waaraan elk apparaat dat met het internet wordt verbonden kan worden herkend. 

Een VPN maakt je anoniem door jouw dataverkeer via een beveiligde verbinding naar een VPN-server te sturen in een ander land. Door het nieuwe IP-adres lijkt het dan net of jouw apparaat ook in dat land staat. Dat kan handig zijn als je bijvoorbeeld in een café zit te werken op een openbaar wifinetwerk. Met de versleuteling via VPN zorg je ervoor dat jouw data niet kan worden afgeluisterd.

Maar sommige reclames promoten hun VPN-servers voor het kijken van series. Met een server in bijvoorbeeld Amerika, Brazilië of India kijk je dan naar streamingdiensten alsof je in dat land bent. De hoeveelheid content kan door allerlei lokale series en afspraken met producenten behoorlijk verschillen. Als je Netflix in Nederland dus al hebt uitgespeeld, kom je in andere landen nog goed aan je trekken. Maar is dat wel legaal?

„Er zijn twee soorten illegaal”, zegt IT-jurist Arnoud Engelfriet. „Voor het eerste komt de politie achter je aan en krijg je een boete. Dat is dit niet.” Het gebruik van een VPN is namelijk niet verboden, je overtreedt er geen enkele wet mee in Nederland.

„De andere soort illegaal is het wel: je overtreedt een contract en schendt een afspraak.” Dat contract ga je aan zodra je een account aanmaakt bij een streamingdienst en je akkoord verklaart met de gebruiksvoorwaarden van die dienst. In de voorwaarden van Netflix staat bijvoorbeeld: „Je mag Netflix-content primair bekijken in het land waar je je account hebt geopend, en alleen op geografische locaties waar we onze dienst aanbieden en een licentie hebben voor de content.” Door regelmatig een VPN te gebruiken, overtreed je dus die voorwaarden.

Netflix staat dan in zijn volste recht om jou als klant te weigeren, zegt Engelfriet. „Ze kunnen het contract opzeggen, want de verkoop van het abonnement aan jou gaat uit van een bepaalde regio. Dat komt doordat auteursrecht regionaal wordt uitgegeven. Ze hebben aan een bepaalde producent bijvoorbeeld beloofd om iets alleen in Amerika te laten zien, daar krijgen ze dan een goedkoper tarief voor dan als ze het in de hele wereld zouden vertonen. Als jij dat omzeilt, kan de contentaanbieder bij Netflix klagen. ‘Ik verkoop dat aan jou voor Amerika, en nu gaan klanten uit Nederland zitten kijken’.”

Engelfriet verwacht dat het aantal mensen dat een VPN gebruikt om series te kijken relatief klein is, en dat Netflix het daarom ook lange tijd door de vingers heeft gezien. Maar de laatste tijd treden ze vaker op. „Ze kunnen zien vanaf welk IP-adres mensen films kijken en in welk land dat adres zit. Als een Nederlandse abonnee het ene moment vanuit Amerika kijkt en dan ineens uit India, dan weten ze dat er iets niet klopt. Ze staan dan in hun recht om je aan te pakken.”

Meestal worden individuele klanten echter niet getroffen. Netflix zit vooral achter de aanbieders van VPN-diensten aan en blokkeert de IP-adressen van hun servers. De meeste gratis VPN-servers zijn inmiddels verbannen door de streaming-gigant, alleen de betaalde VPN-opties weten de blokkade van Netflix nog te omzeilen.

Een VPN is dus juridisch gezien niet illegaal, en dat zal het in Nederland ook niet snel worden. Daarvoor wordt het volgens Engelfriet te veel gebruikt voor allerlei doodnormale dingen, zoals veilige verbindingen in de zakelijke sfeer. „Er worden weleens schimmige dingen mee gedaan, maar dan zou je bijvoorbeeld ook messen moeten gaan verbieden omdat daar weleens iets schimmigs mee gebeurt.” Maar je loopt wel het risico dat je abonnement wordt afgesloten als de streamingdienst je betrapt, of dat je VPN-dienst er ineens mee ophoudt.