Nederland niet klaar voor digitale ramp
ONDERZOEK WRRNederland is niet klaar voor een cyberaanval of grote storing. Er is amper zicht op alle verweven netwerken, hulptroepen kunnen niet op tijd ingrijpen en backupsystemen ontbreken of rammelen, zoals bij de grote KPN-storing in juni. ‘Een zaak van leven of dood’, stelt de WRR in nieuw onderzoek.
Bij digitale rampen is het nu te vaak improviseren en handelen op de gok, stelt het adviescollege vandaag in een rapport over ‘digitale ontwrichting’. ,,Dat komt deels door naïviteit”, zegt WRR-onderzoeker Erik Schrijvers. ,,Maar het is ook gemakzucht: we zien vooral voordelen van het automatiseren van allerlei processen, het is goedkoper en diensten zijn makkelijk te gebruiken. Backups kosten vaak ook meer.”
Omdat systemen die bijvoorbeeld telefoonverkeer, betalingen, beveiliging en transport regelen volledig geautomatiseerd zijn, onderling verbonden en opereren in een web met allerlei leveranciers en tussenbedrijven is er amper overzicht, stelt de raad. Met alle risico’s van dien. De grote storing bij KPN in juni is een treffend voorbeeld hoe het mis kan gaan, volgens de onderzoekers. Op 24 juni lag een groot deel van het telefoonnet er urenlang uit. Ook 112 was onbereikbaar, maar liefst drie terugvalsystemen lieten het ‘op onverklaarbare wijze’ (aldus de minister) afweten. Tijdens de storing overleden drie mensen, ambulances arriveerden later dan gewenst.
(Artikel gaat verder na de foto)
Schrijvers: ,,Het illustreert die enorme verwevenheid, in dit geval tussen de aanbieder KPN, softwarebedrijven die aan KPN leveren, en het noodnummer. Maar het toont ook aan hoe slecht we voorbereid waren: voor allerlei rampen zullen er teksten klaarliggen voor noodberichten, maar dit scenario was duidelijk niet of te lang geleden geoefend. Zo ging veel tijd verloren.”
Bijkomend probleem: als de digitale ramp uitbreekt, duurt het vaak veel te lang voordat hulptroepen aan de slag kunnen. ,,Als ergens brand is kan de brandweer vaak gewoon naar binnen. Maar digitaal is dat lastiger. Toen de systemen van containerbedrijf Maersk in de Rotterdamse haven lam lagen in juni 2017 kon de veiligheidsregio eerst niks toen ze informatie wilden. Dan ben je afhankelijk van de grillen van de eigenaren.”
Aanbeveling: stroppenpot
De WRR doet een aantal aanbevelingen om het digitale rampenplan op orde te brengen. Zo moet er een grote ‘röntgenfoto’ worden gemaakt van de netwerken en toeleveranciers van systemen in belangrijke sectoren (een zogenoemd cyberafhankelijkheidsbeeld). Ook zal daaruit moeten blijken of er alsnog terugvalopties moeten komen. Ook moet er een schadepot komen voor slachtoffers van hacks en storingen: ,,Verzekeraars willen een cyberaanval vaak niet vergoeden, dan spreken ze van een oorlogshandeling. Maar de impact kan enorm zijn: de NotPetya-hack in juni 2017 leverde 10 miljard dollar schade op. Nederland zou daardoor een speciaal fonds kunnen instellen.”
Als de regering niks doet, kan het veel vaker misgaan zoals in juni: ,,We zijn er niet klaar voor, maar het kan een zaak zijn van leven en dood.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Hack-aanval kost klauwen met geld
Een hacker legt de haven plat, en dat merken ook de truckers. Het is lijdzaam wachten op werk. -
PREMIUM
Goud altijd aangeven en geen kunst ouder dan 100 jaar: hier moet je op letten bij souvenirs
De mini Spaanse gitaar die op de Ramblas in Barcelona nog zo schattig leek, belandt een paar jaar later als made-in-Chinaprul in de container. Zonde. Aan wat voor aandenken beleef je plezier? En wat mag je eigenlijk meenemen? -
Dit doet een warme zomerdag met je smartphone-accu
Dagelijks beroepen we ons op de apparatuur om ons heen, ongeacht regen of zonneschijn. Maar heb je je wel eens afgevraagd wat weersomstandigheden precies voor gevolgen hebben voor bijvoorbeeld je smartphone? We vragen een batterij-expert om te achterhalen wat een bloedhete zomerdag met de accu in je broekzak doet. -
De beste games voor...
De beste games om met je kind te spelen: van deze spellen geniet je samen
Gamen is meer dan alleen maar schieten of voetballen en het is veel makkelijker om mee te beginnen dan je denkt. In deze rubriek geven we daarom laagdrempelige tips voor games in elke situatie. Vandaag: de beste games om samen met je kind te spelen. -
PREMIUM
Dankzij een kwartiertje rennen vliegt de conditie van deze kinderen vooruit én zijn ze rustiger in de klas
Hijgend, puffend en zwetend stuiven de scholieren over het schoolplein: ze zijn al zeker vijf keer de school rond geweest. Drie keer per week rennen ze in een kwartiertje de Daily Mile van zo'n anderhalve kilometer. Met resultaat: leerlingen lopen na drie maanden gemiddeld zo'n vijftig procent harder.
-
Tijd voor een nieuwe laptop? Dit is onze favoriet van het moment
We zitten aan het begin van de zomervakantie, maar voor je het weet begint een nieuw schooljaar en heb je een nieuwe laptop nodig. Na wekenlang testen hebben we onze favoriet van circa 900 euro geselecteerd. -
Update
Londen: Rusland zat achter platleggen Rotterdamse haven
Groot-Brittannië heeft Rusland vandaag openlijk beschuldigd van een aanval met gijzelsoftware NotPetya. Die legde vorig jaar onder meer twee containerterminals in Rotterdam plat. -
Waarom je soms beter geen abonnement kunt afsluiten via je iPhone
Sluit jij je app-abonnementen af via de App Store van Apple? Dat kan je zomaar onnodig extra geld kosten. Dit is waarom je een abonnement soms beter rechtstreeks via de website van de appmaker kunt afsluiten.