Nieuwe gijzelsoftware treft ook Nederland
Nederlandse bedrijven zijn de afgelopen maanden getroffen door een nieuwe vorm van gijzelsoftware. Die wordt SamSam genoemd. Het is niet bekend hoeveel financiële schade de software vooralsnog heeft aangericht in Nederland.
Delen per e-mail
Tientallen ondernemingen zijn daardoor getroffen, zegt cyberbeveiliger Fox-IT tegen het ANP, maar dat is waarschijnlijk nog maar het topje van de ijsberg. Het bedrijf weet namelijk niet hoeveel mensen de gijzeling op een andere manier hebben opgelost, bijvoorbeeld door losgeld te betalen of door de besmetting zelf op te lossen. Fox-IT mag geen namen van getroffen bedrijven noemen, maar zegt dat het gaat om zowel ondernemingen in het midden- en kleinbedrijf als om grotere bedrijven.
Werkwijze
Fox-IT weet ook niet hoeveel bedrijven al besmet zijn maar dat zelf nog niet weten. SamSam werkt namelijk anders dan eerdere gijzelsoftware, zoals WannaCry en GandCrab. Die sloegen meteen na besmetting toe, vergrendelden bestanden en eisten losgeld. De makers van SamSam wachten en loeren eerst. Ze kijken waar ze zijn binnengekomen en of ze dieper in de systemen kunnen doordringen, om zo meer schade aan te richten. Daarna verwijdert of saboteert SamSam in alle stilte de back-ups, om te voorkomen dat een bedrijf de besmetting ongedaan kan maken.
Bedrijven die niet genoeg geld hebben, gaan ze niet lastigvallen. Die zijn de moeite niet waard, dan gaan ze weg
Pas als dat is gebeurd, slaat SamSam toe en worden de bestanden vergrendeld. ,,Dit is een nieuwe trend. Ze gaan echt geraffineerd en zorgvuldig te werk, om de kans zo groot mogelijk te maken dat een slachtoffer geen andere optie heeft dan te betalen’', zegt onderzoeker Frank Groenewegen van Fox-IT.
Losgeld
Doordat computersystemen gericht worden gegijzeld, kunnen de makers een hoger losgeld eisen dan bij andere besmettingen. Groenewegen: ,,Soms weten ze zelfs hoeveel geld een bedrijf op de rekening heeft staan. Die informatie kunnen ze gebruiken om de hoogte van het losgeld te bepalen. Bedrijven die niet genoeg geld hebben, gaan ze niet lastigvallen. Die zijn de moeite niet waard, dan gaan ze weg.’'
Het losgeld begint vaak bij tienduizenden euro’s en kan oplopen tot enkele tonnen. Dat moet in bitcoins betaald worden. Bij eerdere gijzelsoftware ging het om enkele honderden euro’s losgeld.
Sommige gedupeerden konden door geluk terugvallen op een oude back-up of op een reservesysteem waar de aanvallers niet bij konden komen. Anderen weigerden uit principe te betalen. Maar er zijn ook bedrijven die geen andere optie zagen dan het losgeld te betalen.
Verdachten aangeklaagd
Twee mannen uit Iran zijn in de Verenigde Staten aangeklaagd, omdat ze sinds 2015 betrokken zouden zijn geweest bij het maken en verspreiden van de SamSam-gijzelsoftware. Het gaat om mannen van 34 en 27 jaar. Ze zijn allebei voortvluchtig.
In de VS zijn minstens tweehonderd organisaties getroffen door SamSam. Daaronder zijn de gemeentes Atlanta en Newark, de haven van San Diego en zeker drie ziekenhuizen. De twee verdachten zouden daar miljoenen aan hebben verdiend.
Het ministerie van Financiën in Washington heeft twee andere Iraniërs op een zwarte lijst gezet, omdat ze het losgeld zouden hebben witgewassen.
SamSam is opvolger van Petya en WannaCry
SamSam is niet de eerste software die computersystemen gijzelt en losgeld eist. Een overzicht van eerdere ransomware-aanvallen:
- WANNACRY - Hoogtepunt in mei 2017. Honderdduizenden computers raken besmet. De belangrijkste gedupeerden zijn Britse ziekenhuizen, Renault, Deutsche Bahn, Boeing, Telefonica en in Nederland de parkeergarages van Q-Park. Een nieuwe versie treft chipmaker TSMC in augustus 2018. De worm maakt gebruik van een gat in de beveiliging van Windows. De verspreiding stopt na een paar dagen, doordat een onderzoeker een soort noodknop in de code ontdekt. Noord-Korea wordt genoemd als dader.
- PETYA: Juni 2017. Petya, ook wel NotPetya genoemd, verspreidt zich via automatische updates van een Oekraïens boekhoudprogramma. Oekraïne is het zwaarst getroffen, maar een containerterminal in Rotterdam ligt ook een tijd stil. De vraag is of Petya echt ransomware is: hij versleutelt bestanden, maar het is bijzonder moeilijk om losgeld te betalen en bestanden terug te krijgen. Mogelijk is het meer een sabotage-actie. De aanval wordt toegeschreven aan Russische hackers.
- BAD RABBIT: Oktober 2017. Treft bedrijven, instellingen en consumenten in Rusland, Oekraïne, Turkije en Duitsland. Slachtoffers zien een valse melding dat ze Adobe Flash moeten updaten. Als ze daarop klikken, installeren ze de ransomware.
- GANDCRAB: Januari 2018. Honderdduizenden mensen en bedrijven worden getroffen. De gijzelsoftware verspreidt zich door sollicitatiemails met besmette bijlagen. De politie geeft een sleutel vrij waarmee slachtoffers de besmetting kunnen terugdraaien zonder losgeld te betalen. Daarna verschijnen betere versies van GandCrab. Daar zijn inmiddels nieuwe ontgijzelaars voor gemaakt.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Update
Virtueel losgeld van gijzelsoftware WannaCry komt ineens tot leven
De hackers achter het wereldwijde WannaCry-virus hebben vandaag vermoedelijk ineens een teken van leven gegeven. Het losgeld dat zij in Bitcoins wisten te vergaren, lag maanden 'stil' in digitale accounts. Vandaag werd het geld echter ineens virtueel verdeeld over andere accounts. Dat meldt CNN. -
Nederlandse webshop gaat dit weekend 72 uur achter elkaar livestreamen voor goede doel
Gaming-webshop Redux Gaming gaat 72 uur lang livestreamen voor Stichting Opkikker. De webshop werkt samen met bekende streamers en hardware-fabrikanten Cooler Master en Micro-Star International (MSI) om zoveel mogelijk geld op te halen. -
Site tegen gijzelsoftware hielp al 28.000 systemen ontsleutelen
De politie noemt het Nederlandse project No More Ransom tegen computercriminaliteit vandaag 'een succes'. Op die site kunnen mensen terecht van wie de computer is geblokkeerd door gijzelsoftware. Criminelen hopen dat je betaalt om weer toegang te krijgen tot je bestanden, maar No More Ransom helpt je in verschillende gevallen zelf je systeem te ontsleutelen. -
De kant-en-klare dakkapel wordt alsmaar populairder, mede dankzij de coronacrisis
Wie met enige regelmaat in de auto zit, heeft ze misschien al eens voorbij zien rijden: vrachtwagens met kant-en-klare dakkapellen op de oplegger. Deze in de fabriek gemaakte dakkapellen zijn ideaal voor iedereen die binnen een dag meer licht en ruimte in huis wil. -
Zo kun je een trage telefoon weer sneller maken
Hoe langer je een telefoon hebt, hoe langzamer hij soms aanvoelt. Gelukkig zijn er een paar dingen die je daartegen kunt doen.
-
PREMIUMVIDEO
Vasten is goed voor darmen en lever: ‘Sla de lunch voortaan over’
Vasten is goed voor de darmen en lever. Zo goed zelfs dat hoogleraar maag-, darm- en leverziekten Maikel Peppelenbosch aanraadt om de lunch voortaan over te slaan. ‘Door meer tijd tussen maaltijden te laten, wordt de darmflora beter en zit je lekkerder in je vel.’ -
PREMIUMransomware en phishing
Gehackte computer? Waarschijnlijk is het je eigen schuld
Hackers gijzelden dit jaar de computers onder meer bij Nederlandse overheidsinstellingen en energiebedrijf. Stomme pech? Phishing is volgens een expert: ,,niet iets wat je overkomt, maar iets waarbij je zelf actief dom moet doen." -
PREMIUM
Fysiotherapeut heeft handen vol aan verkrampte thuiswerkers: ‘Rug en nek in de knoop’
Het afgelopen jaar is het aantal rug- en nekklachten vanwege het thuiswerken behoorlijk toegenomen, zien fysiotherapeuten. Er is al veel gewonnen als je de discipline op kunt brengen om níet door te werken. ,,Desnoods gebruik je daarvoor een app of een stopwatch.’’