Deze nieuwe turbine zorgt dat vissen niet vermalen worden

Die vervangt de turbine die al bij de bouw van de stuw in de jaren 50 van de vorige eeuw werd aangebracht, maar sinds 2005 stilstaat. De geheel nieuwe turbine levert naar verwachting even veel stroom op als anderhalve grote windmolen.

De turbine is een grote dynamo in de middenpijler van de stuw die gebruik maakt van het hoogteverschil van het water voor en achter de stuw. Dat verschil kan afhankelijk van de waterstand drie meter bedragen. 

De stuw bij Hagestein is er één van een drietal dat de waterstand in de Nederrijn en Lek regelt. Bij hoogwater staan de schuiven open om het water zo snel mogelijk naar zee te laten stromen. Dat is gemiddeld 25 dagen per jaar het geval. De overige dagen is de stuw dicht en ontstaat een hoogteverschil waar de turbine gebruik van maakt.

Met het project is ruim 6,3 miljoen euro gemoeid, onder meer te bekostigen uit de subsidieregeling Duurzame Energieopwekking, bijdragen van de provincie, het energiefonds en uiteindelijk een klein gedeelte via crowdfunding.  Het is volgens Peter Beumer van e-Lekstroom de bedoeling dat inwoners van omliggende plaatsen met voorrang in de gelegenheid worden gesteld via de koop van obligaties deel te nemen in het project. 

,,Turbinebouwer Pentair denkt de turbine binnen een jaar te kunnen bouwen. Als alles goed gaat, zou de installatie eind volgend jaar kunnen draaien’’, aldus Beumer. Hij noemt de waterkrachtcentrale een unieke situatie in een land waar veel zon is, maar weinig stromend water. Duurzaam is de waterkrachtstroom in elk geval en het voordeel is dat deze niet erg afhankelijk is van zon en wind. Alleen gedurende de 25 dagen dat de stuw openstaat, levert hij geen elektriciteit.

Belangrijke voorwaarde vanuit Europa is dat de turbine geen massaslachting onder de vissen teweegbrengt. ,,Met de nieuwste technologie kunnen we praktisch nul procent vissterfte realiseren. Dat moeten we eerst nog met wetenschappelijke modellen aantonen, maar dat gaat lukken. We vragen ook aan sportvisserij Nederland om mee te kijken’’, aldus Beumer.

De schoepen van de turbine zijn zo vormgegeven dat de vissen die stroomafwaarts zwemmen, niet vermalen worden. Voor vissen die stroomopwaarts willen, ligt er een zogeheten vistrap naast de stuw: een klein riviertje met bassins die telkens een stukje hoger liggen. Vissen kunnen in kleine stapjes het hoogteverschil overbruggen.