De vier grootste steden, en Eindhoven, hebben de handen ineen geslagen: ze willen meer kunnen doen tegen verhuurders die niet alleen hun huurders slecht behandelen, maar ook startende kopers in de weg zitten. In het wetsvoorstel Opkoopbescherming en verruiming mogelijkheden tijdelijke verhuur van minister Ollongren staat al beschreven hoe er in een gebied opkoopbescherming kan worden ingevoerd, voor betaalbare koopwoningen. Met deze opkoopbescherming kan voorkomen worden dat deze woningen te veel worden opgekocht door beleggers, die de huizen vervolgens, vaak voor veel geld en in delen, aan mensen verhuren. 

Wanneer het opkopen van woningen door beleggers kan worden voorkomen heeft dat twee grote voordelen: enerzijds hoeven starters die zo’n huis willen kopen niet op te bieden tegen veelal kapitaalkrachtige beleggers en anderzijds kunnen mensen die willen doorstromen naar een groter of kleiner huis daar dan ook makkelijker aan komen. Zowel starters en doorstromers hoeven dan dus niet langer te concurreren met beleggers. 

Maar, vinden Den Haag en de vier andere steden: het wetsvoorstel van de minister gaat lang niet ver genoeg. ‘De termijn waarvoor de opkoopbescherming gaat gelden is door het ministerie vastgesteld op 3 jaar, terwijl de schaarste op de woningmarkt over drie jaar zeker nog niet voorbij is’, schrijft de gemeente in een persbericht. De grote steden willen de minister zover krijgen om de opkoopbescherming voor onbepaalde tijd te laten gelden ‘waardoor de maatregel daadwerkelijk zijn nut kan bewijzen en tevens recht doet aan de hoge uitvoeringskosten voor gemeenten’. Ook zijn de steden bang dat kopers van een huis dat onder opkoopbescherming valt, na drie jaar alsnog de woning aan een belegger verkopen, omdat de maatregel daarna vervalt. 

Maar daarbij komt ook, dat de steden een einde willen maken aan het gemak waarmee beleggers woningen na het opkopen binnen de kortste keren weer kunnen verhuren. Het is voor verhuurders nu best makkelijk om zo’n opgekochte woning te verhuren: een verhuurvergunning hoeft alleen in uitzonderlijke gevallen en bij nieuwe verhuringen aangevraagd te worden. ‘Met het huidige voorstel kan het probleem van malafide verhuurders niet worden opgelost’, schrijven de grote steden. ‘Met een vergunning die overal in de stad toegepast kan worden en waarmee de hoogte van de huur ook aangepakt kan worden, kunnen gemeenten grotere stappen zetten’, beweren ze. 

In het plan dat de in totaal vijf steden hebben gesmeed, staat ook een aantal voorstellen waarmee ze de uitvoerbaarheid en handhaving van deze wet van Ollongren kunnen verbeteren. Zo hoopt onder meer Den Haag te voorkomen dat beleggers mazen in die wet vinden en alsnog hun gang gaan met het opkopen en verhuren van opgekochte woningen. 

‘Het tweede onderdeel van het wetsvoorstel maakt het mogelijk om tijdelijke huurovereenkomsten te verlengen met een extra periode. De G4 en Eindhoven zijn tegen dit voorstel. De inzet van tijdelijke huurcontracten heeft een prijsopdrijvend effect en een negatieve impact op de leefbaarheid in een buurt’, zeggen Den Haag, Rotterdam, Amsterdam, Utrecht en Eindhoven. Zo heeft een huurder veel langer onzekerheid over zijn woonsituatie ‘en heeft de huurder daarmee een kwetsbare positie’, vinden ze. 

‘Als G4 en Eindhoven zien wij graag dat demissionair minister Ollongren de opkoopbescherming met de door ons voorgestelde wijzigingen snel invoert en dat slecht verhuurderschap binnenkort tot het verleden behoort. Wij zijn bereid om mee te denken en te helpen waar dit kan. Wij zien de reactie vol verwachting tegemoet’, besluiten de steden.