'Legende' Betje Boerhave is een hersenspinsel

Terlingen vindt het opmerkelijk dat de mythe rond het kruideniersvrouwtje, dat volgens de overlevering leefde in de 19e eeuw, zo lang stand heeft kunnen houden. In 1974 opende de vrouw van toenmalig wethouder Kieboom het kruideniersmuseum. Toen vertelde ze volgens Terlingen al dat er op die plek nooit een kruidenier gezeten zou hebben, zo hadden de ambtenaren onderzocht. ,,En niemand pikte het op", verbaast Terlingen zich hierover. ,,Waarom niet? Het is mij een volstrekt raadsel.''

Negen jaar later doet Veenhoven in het boek 'Tekst en Uitleg' een bekentenis. Betje Boerhave is een hersenspinsel, een verzinsel om het museum meer verhaal te geven. ,,Weer pikt niemand het op", verbaast Terlingen zich. Is de waarheid omwille van het verhaal rondom het kruideniersmuseum weggemoffeld? Terlingen kan het niet meer achterhalen.

Was Veenhoven dan een genius door Betje Boerhave te scheppen? Veenhoven schreef de dagboeken die Betje zou hebben nagelaten zelf, zegt Terlingen. ,,Hij verzon een spannend verhaal dat deze dagboeken tevoorschijn kwamen van onder de vloer van het huidige museum." Allemaal lariekoek, volgens Terlingen. Alles verzonnen. ,,Met zijn eigen familie uit Veendam als voorbeeld.''

Terlingen deed zelf nog eens uitgebreid onderzoek naar het bestaan van Betje Boerhave. In het Utrechtse bevolkingsregister komt in ieder geval geen Betje Boerhave-Cramer voor. 

Is het erg? Dat vraagt ook Terlingen zich af. ,,Dat de dagboekjes in het museum nog als authentieke dagboekjes van Betje Boerhave worden verkocht, dat vind ik erg. Verder kun je het ook met Sinterklaas vergelijken. Iedereen weet dat hij niet heeft bestaan. En toch vieren we nog steeds Sinterklaas.'' Datzelfde geldt volgens hem voor Betje Boerhave. ,,Is het romantiek? Iedereen mag er over denken wat ie wil.''

Het is volgens Terlingen maar goed dat het bij een museum is gebleven en er
geen straat of plein naar haar is vernoemd. Dat zou wat lastiger op te lossen zijn geweest.

Frits Kockelman van het kruideniersmuseum valt beslist niet van zijn stoel bij het horen van het nieuws. Eigenlijk is het voor hem helemaal geen nieuws. ,,Die verhalen gaan al heel erg lang. Is het erg dat ze niet heeft bestaan? Daar kun je lang over discussiëren. Betje Boerhave is dan misschien verzonnen. Het verhaal dat het museum vertelt over levensmiddelendistributie door de jaren heen, is zeker niet verzonnen.''

In het museum zullen de dagboekjes gewoon verkocht blijven worden. ,,Je moet ze zien als romannetjes. Alles wat in de dagboeken wordt geschreven over de kruidenierswinkel, dat klopt wel. Daar heeft Veenhoven vervolgens een romantisch verhaal omheen geschreven.'' Niks mis mee, volgens Kockelman.

Ontvang elke ochtend handige info en nieuws van onze redactie!