Linde (22) en Senada (23) geven voorlichting over mantelzorg

Een op de vijf jongeren tot en met 24 jaar is mantelzorger. Dat betekent dat er iemand bij hen thuis of in hun directe omgeving ziek is, waardoor ze zich zorgen maken of meer zorgtaken hebben. ,,Het is een moeilijke en verborgen doelgroep. Vaak komen ze niet zo goed in beeld. Alle aandacht gaat uit naar degene die ziek is’’, vertelt Willemien Hak van Steunpunt Mantelzorg Zeist, die de voorlichting samen met Linde en Senada heeft ontwikkeld. ,,Wij zijn aan het zoeken: hoe kunnen we hen bereiken? Wat hebben ze nodig? Juist de groep tussen 13 en 17 jaar is erg kwetsbaar.’’

Ze vertelt dat jonge mantelzorgers vaak leven in twee werelden. ,,Andere kinderen begrijpen het niet. Zelf houden ze de zorg vaak verborgen. Ze schamen zich. Soms hebben ze later moeite in relaties, omdat het een te zware belasting is waar ze niet in gekend worden. Maar het is ook iets moois. Je wordt heel invoelend.’’ Ze vindt het belangrijk dat de school en de omgeving er rekening mee houden. ,,Jonge mantelzorgers moeten aan aandacht inleveren. Dat gaat soms verder dan het niet kunnen leren voor een toets. Ik ben een meisje tegengekomen die alleen woonde met haar moeder met alzheimer. Ze was met haar opleiding gestopt, had haar vriendinnen opgegeven. Het was heel schrijnend.’’

Om scholen hierop te attenderen wil Hak ook voorlichting aan leraren geven. ,,Zodat er aandacht voor is en je als jonge mantelzorger niet in een isolement terecht komt. Je wilt als jongere normaal zijn. Het is moeilijk om steun te zoeken. Je bedenkt ook niet dat je steun kunt krijgen.’’ Die steun kan ook buiten de school of omgeving zijn. ,,Vanuit het steunpunt bieden we activiteiten waarbij jonge mantelzorgers steun vinden bij elkaar, maar we bieden bijvoorbeeld ook het mantelzorgcompliment.’’

Linde en Senada zagen zichzelf nooit als mantelzorger, totdat Willemien hen benaderde. Linde: ,,Ik was constant bezig. Ik wist niet dat ik tot die groep behoorde. Daarom is het ook belangrijk om voorlichting te geven. Omdat niet iedereen zichzelf zo ziet.’’ Senada: ,,Je doet eigenlijk continu iets extra's.’’ Haar stiefbroer heeft een zware vorm van autisme. ,,In de sociale interactie met hem is niet alles vanzelfsprekend. Je moet je inleven en heel geduldig zijn. Ook heeft hij enorm veel structuur nodig.’’

Linde vervolgt. ,,Mantelzorg hoeft niet per se iets fysieks te zijn. Ik gaf mentale ondersteuning. Mijn ouders waren allebei overspannen en mijn vader ook depressief. Als mijn moeder wakker werd, wist ik meteen hoe ze zich voelde. Dan kon ik er voor haar zijn.’’ Ze heeft zich daardoor anders ontwikkeld dan haar leeftijdsgenootjes, vertelt ze. ,,Ik werd als 13-jarige ineens volwassen. Maar ik was ook heel onzeker: hoe was het allemaal ontstaan?’’

De voorlichting bij tweedeklassers heeft flink wat losgemaakt. Senada: ,,Een aantal leerlingen kwam zelf met best wel heftige verhalen. Sommige moesten zelfs huilen. Het was een eyeopener hoeveel jongeren met problemen komen.’’